به گزارش ایراف، روز ۲۹ نوامبر مصادف با ۸ آذر هر سال به عنوان روز جهانی همبستگی با مردم فلسطین، نامگذاری شده است. امسال اما این مناسبت در حالی فرارسید که فلسطین یکی از فجیعترین فصلهای تاریخ خونبار خود را تجربه میکند و نسلکشی آشکار رژیم بدنام صهیونیستی، نه تنها بیش از دو میلیون انسان بیگناه را در غزه، بیرحمانه هدف قرار داده؛ بلکه تاریخ فلسطین را وارد دوره جدیدی کرده است؛ دورهای که در آن دادخواهی برای استقلال این سرزمین تحت اشغال، از خاورمیانه و جهان اسلام فراتر، مرزها را درنوردیده و ملتهای آزاده را باهم متحد کرده است. در این میان، نقش افغانستان به عنوان کشوری همسرنوشت فلسطین که همواره از اشغال و استبداد رنج برده، همچنان شاخص و برجسته است.
ایراف به این مناسبت، با دکتر حسامالدین تالقانی، آگاه مسائل افغانستان و کارشناس روابط بینالملل گفتوگو کرده است که متن کامل آن، تقدیم خوانندگان میشود.
در تقویم سیاسی تاریخ جهان، ۲۹ نوامبر (۸ آذر) برابر است با روز جهانی همبستگی با مردم فلسطین. این روز همچنین یادآور تاریخ تلخ صدور قطعنامه تقسیم فلسطین است. بهعنوان نخستین پرسش، در شرایط کنونی و تداوم اشغال فلسطین، گرامیداشت این روز چه کمکی به مقاومت مردم فلسطین کرده است؟
موضوع فلسطین یکی از مباحث کلان راهبردی و استراتژیک میان جهان اسلام و جهان غیراسلامی است. با وجود اینکه قطعنامه شماره ۱۸۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که غیرعادلانه و غیرمنصفانه در حق ملت مظلوم فلسطین به شمار میرود، قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۷ که همبستگی جهان را با مردم فلسطین نشان میدهد، نوع رویکرد عمومی را در این راستا مشخص میسازد و این فرصت و بستر کلان در جهت حمایت و پشتیبانی از ایجاد و تأسیس دولت مستقل فلسطین است. ۲۹ نوامبر روزی است که در تقویم جهانی بهخاطر همبستگی با مردم فلسطین نامگذاری شده است و هر سال از آن تجلیل و گرامیداشت میشود. این روز یادآور مظلومیت و بیعدالتی است که نسبت به این مردم صورت گرفته و یادآوری انواع شکنجه، ظلم، استبداد و خشونتی است که رژیم غاصب اسرائیل در طول بیش از هفت دهه نسبت به مردم اصیل این سرزمین و بیتالمقدس ـ بهعنوان نخستین قبله مسلمانان و آستانه آسمان الهی ـ مرتکب شده و همچنان میشود.
این یادآوری قطعاً کمک میکند که صدای بیعدالتی و انواع خشونت رژیم غاصب به گوش جهانیان رسانده شود و افکار عمومی نسبت به این موضوع کلان و مهم بیدار گردد و جهان اسلام بهویژه کنفرانس اسلامی و جمهوری اسلامی ایران که آزادی قدس یکی از اولویتهای سیاست راهبردی این کشور محسوب میشود، این امر مقدس و بزرگ را به سرانجام برسانند و مردم مظلوم فلسطین بتوانند دولت مستقل خود را داشته باشند و سرنوشت سیاسی خود را تعیین کنند و بیتالمقدس آزاد گردد.
سازمان ملل این روز را با هدف همبستگی جهانی با مردم فلسطین نامگذاری کرده است. نقش خود این سازمان در این سالها در حمایت از مقاومت مردم فلسطین و مقابله با تجاوزگری رژیم چه بوده است؟ آیا سازمان ملل توانسته به کاهش جنگ یا افزایش همبستگی با مردم فلسطین کمک کند؟
سازمان ملل متحد بهعنوان بزرگترین سازمان بینالمللی که حفظ صلح و امنیت جهانی را براساس منشور این سازمان برعهده دارد، نتوانسته است بهصورت شایسته و بایسته از حقوق ملت فلسطین دفاع نماید. باوجود بیعدالتی که در حق مردم فلسطین صورت گرفته، گامهایی نیز در راستای تعیین سرنوشت آنان توسط سازمان ملل متحد برداشته شده، مانند صدور قطعنامههای زیاد در حمایت از مردم فلسطین، عضویت فلسطین در سازمان ملل متحد بر اساس قطعنامه مجمع عمومی این سازمان که در سال ۱۴۰۳ در این مجمع به تصویب رسید، صدور حکم بازداشت نتانیاهو توسط دادگاه کیفری بینالمللی و بهرسمیتشناسی رژيم او بهعنوان جنایتکار جنگی، ترک کردن سالن کنفرانس توسط اکثریت نمایندگان دولتها هنگام سخنرانی نتانیاهو و بهرسمیتشناختن دولت مستقل فلسطین توسط ۱۵۱ دولت از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد تا هشتادمین نشست سالانه مجمع عمومی. اینها نمونههایی از اقدامات برجستهای هستند که توسط سازمان ملل متحد انجام گرفته است. بدون تردید گامهای برداشتهشده کافی نیست، اما سازوکارها و هنجارهایی در این سازمان تهیه، تدوین و تصویب شده که تمام ارکان این سازمان را موظف میسازد تا در راستای صلح پایدار و ثبات دائمی فعالیتهایی را انجام بدهند. با تداوم این وضعیت، بیتالمقدس آزاد، سرزمین فلسطین دارای دولت مستقل و مردم آن دارای حق تعیین سرنوشت خود میشوند.
افغانستان به عنوان یکی از کشورهای جهان اسلام چگونه به عنوان یک دولت حامی در کنار مردم فلسطین بوده است؟ رویکرد دولتهای افغانستان در قبال این مسأله چه بوده است؟
از آنجاییکه ۹۹ درصد مردم افغانستان مسلمان بوده و هستند و بیتالمقدس را اولین قبله مسلمانان میدانند، دولت افغانستان نیز در طول تاریخ مانند بقیه کشورهای اسلامی از حقوق مردم فلسطین دفاع کرده و در محافل دیپلماتیک و بینالمللی در کنار دولتهای اسلامی دیگر قرار داشته و موضع واحدی اتخاذ نموده است. در سالهای اخیر در روز قدس راهپیمایی میکنند و خواستار آزادی بیتالمقدس هستند.
سؤال بنیادین دیگری که مطرح است، این موضوع است که چرا با وجود تعیین چنین روزی از سوی سازمان ملل، موضوع فلسطین نه تنها لاینحل مانده؛ بلکه عمیقتر و بحرانیتر شده است؟
با وجود اینکه همبستگی جهانی درباره موضوع فلسطین در اثر قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۷ و در سال ۱۴۰۳ به وجود آمده و دولتها متعهد به دولت مستقل در سرزمین فلسطین هستند، نه دولت مستقل ایجاد گردیده، نه اشغال اراضی پایان یافته و نه خشونتهای خلاف موازین بینالمللی و ارزشهای انسانی که توسط این رژیم سفاک صورت گرفته، رسیدگی لازم شده است. بلکه برعکس، قتل، جنایت و نسلکشی در این منطقه به اوج خود رسیده و بحث دولت مستقل بلاتکلیف باقی مانده و موجب پرسشهای فراوان گردیده است. برای ارائه پاسخ باید به ابعاد بینالمللی، منطقهای و داخلی پرداخته شود:
– بعد بینالمللی: موضوع فلسطین علاوه بر تعلق به مردم این سرزمین، به دلیل تقدس بیتالمقدس و اینکه نخستین قبله مسلمانان بوده و به عنوان یک ارزش کلان جهان اسلام شناخته میشود، جایگاه بینالمللی یافته است. کشورهای اسلامی تلاش میکنند بیتالمقدس و سرزمینهای اشغالی آزاد گردد و دولت مستقل فلسطین به رسمیت شناخته شود. در سوی دیگر، دولت جعلی اسرائیل با اهداف صهیونیسم جهانی و منافع آمریکا و غرب قرار دارد و حمایت آنان مانع تحقق این هدف شده است. آخرین قطعنامه به نفع فلسطین نیز توسط آمریکا وتو شد. با وجود قتلعام و شکنجه مردم فلسطین، افکار عمومی جهانی به نفع آنان پیش میرود و این امیدبخش است.
– بعد منطقهای: کشورهای اسلامی، اتحادیه عرب و سازمانهای منطقهای با چالشهای جدی روبهرو هستند. اتحاد و اعتماد میان آنان وجود ندارد. کشورهای عربی با جمهوری اسلامی ایران ـ که نزدیک به پنج دهه حامی جدی فلسطین بوده ـ همکاری لازم ندارند و نگاه خصمانه دارند. ترکیه نیز با وجود قدرت منطقهای، تلاش کافی نکرده است. اتحادیه عرب نیز نتوانسته نقش مؤثری ایفا کند. برخی کشورهای عربی حتی در بحبوحه جنگ غزه روابط تجاری با اسرائیل داشتند. اختلاف دیدگاه میان کشورهای اسلامی قدرتمند و رقابت در عادیسازی روابط با اسرائیل موجب شده سیاستهای کلان خاورمیانه تحت تأثیر آمریکا قرار گیرد و کشورهای عربی در شرایط بحرانی نتوانند اقدام مؤثری انجام دهند.
– بعد داخلی: گروهها و جنبشهای فلسطینی متعددند (بیش از پانزده گروه فعال)، اما انسجام و هماهنگی لازم میان آنان وجود ندارد. نبود وحدت و وابستگی به کشورهای مختلف روند تحقق آرمان فلسطین را کند کرده و مسیر تشکیل دولت مستقل را طولانی ساخته است.
نقش ایالات متحده به دلیل کمکهای تسلیحاتی، نظامی و مالی به رژیم صهیونیستی تحریککننده و ادامهدهنده این اشغالگری بوده است. آیا با تقویت جهانی این روز میتوان با سلاح افکار عمومی جلوی جنگ جاری را گرفت؟
تحقق موضوعات کلان جهانی نیازمند اجماع بینالمللی است، اما افکار عمومی و بسیج دولتها و سازمانهای جهانی میتواند نقش تعیینکنندهای در رفع موانع داشته باشد. موضوع فلسطین نیز از این قاعده مستثنی نیست. همانگونه که روزی برای همبستگی جهانی با فلسطین در تقویم سیاسی جهان ثبت شده است، روزی نیز با اراده جامعه بینالمللی جنگ متوقف خواهد شد و صلح در خاورمیانه برقرار میشود. به رسمیتشناسی دولت مستقل فلسطین توسط برخی کشورهای قدرتمند پیش از هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل دیدگاهها را تغییر داد و نفرت عمومی نسبت به رژیم اسرائیل و آمریکا آشکار شد. افکار عمومی به عنوان قدرت نرم در برابر قدرت سخت ظاهر شد و پیام خود را به ناقضان حقوق بشر رساند. حمایتهای همهجانبه آمریکا از اسرائیل مانع انزجار جهانی نشد. افزون بر آن، اتحاد کشورهای اسلامی و وحدت گروههای فلسطینی همراه با پاسخگو کردن شورای امنیت میتواند نقش اساسی در پایان جنگ و تأمین صلح و ثبات در این سرزمین داشته باشد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
نسبت مشترک ایران و افغانستان با آرمان فلسطین | اسلام، انسانیت، هویت
از سلطنت تا طالبان: جایگاه فلسطین در سیاست خارجی افغانستان
جهان در روز همبستگی با مردم فلسطین؛ بازخوانی یک بحران تاریخی
