به گزارش ایراف، به نوشته رسانه آمریکایی اچاس تودی، ظاهر شدن اخیر حمزه بن لادن، پسر اسامه بن لادن، در یک ویدیو تأکید بر تابآوری القاعده و توانایی آن در نشان دادن تداوم پس از مرگ ایمن الظواهری دارد.
اچاس تودی مینویسد که این فیلم اگرچه ماهها پیش ضبط شده و از دادههای متا پاک شده است، اما ادعای حمزه مبنی بر حضور در افغانستان، همراه با گزارشهای سازمان ملل در مورد زیرساختهای ریشهدار القاعده، هم نمادین و هم عملی است.
در گزارش اچاس تودی آمده است که در تاریخ ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ (جولای ۲۰۲۲)، حملات پهپادهای آمریکایی ایمن الظواهری را در شیرپور کابل کشتند. سپس در ۱ دسامبر، یک سازمان وابسته ویدیویی از حمزه منتشر کرد که بر امنیت عملیاتی تأکید داشت و جزئیات قابل ردیابی را حذف کرده بود.
پسزمینه شهری قابل مشاهده در این فیلم، به گفته اچاس تودی، پرسشهایی در مورد مکان واقعی او و شبکههای محافظتی ایجاد میکند.
بازگشت حمزه بن لادن تنها یک رویداد مجزا نیست
این رسانه آمریکایی تأکید میکند که بازگشت حمزه تنها یک رویداد مجزا نیست، بلکه در چارچوب الگوی وسیعتری از تلاشهای القاعده برای نشان دادن تداوم، علیرغم از دست دادن رهبری، قرار دارد. زمانبندی این رویداد، تنها چند ماه پس از مرگ ظواهری، به نوشته اچاس تودی نشاندهنده تلاشی عمدی برای اطمینان دادن به پیروان و نمایش تابآوری است.
اچاس تودی در بخش دیگری از گزارش خود به پیشینه حمزه اشاره کرده و مینویسد او در سال ۱۹۸۹ در جده عربستان سعودی به دنیا آمد و از کودکی در محیطی پر از ایدئولوژی جهادی رشد کرد.
این رسانه توضیح میدهد که حمزه پس از مرگ پدرش در سال ۲۰۱۱، مطالعات دینی را در قطر ادامه داد و از سال ۲۰۱۵ دوباره به فعالیتهای القاعده پیوست.
به نوشته اچاس تودی، بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ حمزه پیامهای صوتی و تصویری متعددی منتشر کرد و خواستار حملات علیه ایالات متحده، اروپا، اسرائیل و عربستان سعودی شد.
لحن او تندتر و تهاجمیتر از ایمن الظواهری بود
این رسانه یادآور میشود که لحن او تندتر و تهاجمیتر از ایمن الظواهری بود و به همین دلیل غربیها او را “ولیعهد تروریسم” نامیدند.
در گزارش اچاس تودی آمده است که در سال ۲۰۱۹ مقامات آمریکایی اعلام کردند حمزه در یک عملیات ضدتروریسم کشته شده است، اما گزارشهای بعدی ــ از جمله در سال ۲۰۲۴ ــ نشان میدهند که او زنده است و در افغانستان فعالیت میکند.
این رسانه تأکید میکند که همین ابهام، ارزش نمادین او را افزایش داده و او را به شخصیتی تبدیل کرده است که میتواند با ظاهر شدن خود از ارزیابیهای اطلاعاتی غربی فراتر برود.
اچاس تودی در ادامه مینویسد نقش نمادین حمزه تنها به انتساب نسبی او مربوط نیست، بلکه پل زدن بین نسلها نیز یک عنصر کلیدی است.
حضور او مشروعیت ایدئولوژیک و جذابیت جذب نیرو در طول دههها را حفظ میکند و اطمینان میدهد که القاعده برای نسلهای جدید همچنان مرتبط باقی بماند.
طبق گزارش تیم تحلیلی و نظارت بر تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل که اچاس تودی به آن استناد کرده، القاعده ۸ اردوگاه آموزشی در افغانستان دارد. ۴ اردوگاه در استانهای پروان، غزنی، لغمان و ارزگان واقع شدهاند و یک انبار تسلیحات نیز در دره پنجشیر شناسایی شده است.
این رسانه آمریکایی میافزاید که گزارشهای سال ۲۰۲۴ نشان میدهند القاعده به ۱۲ اردوگاه و ۵ مدرسه دینی گسترش یافته است و گفته میشود حمزه از جلالآباد تحت حفاظت طالبان فعالیت میکند.
به نوشته اچاس تودی، این یافتهها توانایی این گروه را در تثبیت خود در منظر امنیتی پراکنده افغانستان نشان میدهد و از ارتباطات طالبان برای حفظ داراییهای مستقل خود استفاده میکند.
اچاس تودی در تحلیل خود میگوید دره پنجشیر به عنوان یک پناهگاه محتمل به نظر میآید، زیرا جغرافیا و تاریخچه شورشگری آن باعث میشود که برای نیروهای خارجی نفوذ به این منطقه دشوار باشد.
به نوشته اچاس تودی، پیامدهای استراتژیک این بازگشت شامل تقویت مشروعیت رهبری، ارزش تبلیغاتی، ارتباط با طالبان و افزایش ریسک منطقهای است.
افغانستان تنها یک پناهگاه نیست
این رسانه تأکید میکند که گسترش تسهیلات آموزشی و خانههای امن در استانهای مختلف افغانستان نشاندهنده آمادگی برای عملیاتهای خارجی است و افغانستان تنها یک پناهگاه نیست، بلکه ممکن است یک هاب برای حملات آینده باشد.
این رسانه آمریکایی در تحلیل مقایسهای خود مینویسد: مرحله پس از اسامه بن لادن با عدم قطعیت و تفرقه مشخص شد، در حالی که ظواهری تداوم را فراهم کرد اما فاقد جذابیت بود. بازگشت حمزه یک دینامیک متفاوت را معرفی میکند؛ او پلی نسلی است که قادر به جذب مبارزان جوان است، در حالی که وزن نمادین میراث پدرش را حفظ میکند.
در پایان، اچاس تودی نتیجه میگیرد که مسیر حمزه بن لادن، از مبارز کودک تا وارث نمادین، استراتژی نسلی القاعده را نشان میدهد.
بازگشت او به صورت ویدئویی همزمان با گزارشهای سازمان ملل در مورد زیرساختهای ریشهدار در افغانستان است و ارتباط مبهم طالبان با القاعده همچنان بخش کلیدی از مسیر امنیتی افغانستان محسوب میشود.
