به گزارش ایراف، بر پایه گزارش تلگراف، این پایگاه راهبردی که حدود ۷۰ کیلومتر با کابل فاصله دارد، پیش‌تر بزرگ‌ترین پایگاه نظامی آمریکا در افغانستان بود تا آنکه نیروهای آمریکایی در آگوست ۲۰۲۱ از این کشور خارج شدند.
طبق گزارش، از اوایل ۲۰۲۴ حضور نیروهای چینی در این پایگاه مشاهده شده و این مرکز تحت بازسازی و تجهیز مجدد قرار دارد.
تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که رادارهای جدید، تقویت دیوارهای پیرامونی و باندی نوسازی‌شده برای پذیرش هواپیماهای سنگین در حال ساخت هستند؛ پروژه‌ای که به‌گفته منابع آگاه، توسط دولت چین تأمین مالی و هدایت می‌شود.
اگرچه چین به‌صورت رسمی اعلام نکرده که حضور نظامی در بگرام دارد، اما این فعالیت‌ها در راستای اهداف ژئوپولیتیکی گسترده‌تر آن کشور، به‌ویژه در چارچوب طرح کمربند و جاده (BRI) ارزیابی می‌شود. این حضور می‌تواند گسترده‌ترین اثرگذاری چین در افغانستان تا امروز باشد.
تقویت روابط منطقه‌ای طالبان
در هفته گذشته، روسیه نخستین کشوری شد که به‌طور رسمی طالبان را به‌عنوان حکومت مشروع افغانستان به‌رسمیت شناخت. همزمان، روابط طالبان با کشورهای همسایه مانند تاجیکستان و ازبکستان نیز رو به بهبود گذاشته است.
ازبکستان یک ایستگاه تجاری بزرگ در ترمز، در مرز با افغانستان ساخته که در حال تبدیل به یکی از قطب‌های مهم اقتصادی کابل شده است.
روسیه که به دنبال ایجاد مسیرهای جنوبی برای صادرات نفت و گاز خود به بازارهای آسیایی است، همکاری خود با طالبان را افزایش داده است. نمایندگان طالبان در دو دوره اخیر «فروم اقتصادی سن‌پترزبورگ» نیز شرکت کرده‌اند.
نقش چین در اقتصاد افغانستان
اگرچه چین هنوز طالبان را به رسمیت نشناخته، اما روابط اقتصادی خود با آنان را گسترش داده است. در ژانویه ۲۰۲۳، طالبان نخستین قرارداد سرمایه‌گذاری بزرگ خارجی را با شرکت چینی «CAPEIC» برای استخراج نفت از حوزه آمو دریا امضا کرد. ارزش سرمایه‌گذاری این قرارداد در سه سال به ۵۴۰ میلیون دلار می‌رسد و دولت طالبان ۱۵ درصد سهم حق امتیاز خواهد داشت.
علاوه بر آن، پروژه‌های کلانی مانند معدن مس مس‌عینک و ذخایر عظیم لیتیوم افغانستان نیز در اولویت مذاکرات پکن با طالبان قرار دارند. به‌ویژه لیتیوم که طبق برخی گزارش‌ها ارزش آن به بیش از یک تریلیون دلار می‌رسد، می‌تواند نقشی کلیدی در آینده افغانستان و رقابت‌های ژئوپلیتیکی ایفا کند.
موضع محتاطانه پکن
با وجود همکاری‌های اقتصادی، چین هنوز به‌طور رسمی دولت طالبان را به‌رسمیت نشناخته و وزارت خارجه این کشور تأکید دارد که چنین اقدامی منوط به ایجاد دولت فراگیر و رعایت حقوق زنان است.
در حال حاضر، تنها چند کشور از جمله روسیه و چین سفارت‌های خود را در کابل فعال نگه داشته‌اند.
نگرانی آمریکا
سخنگوی پنتاگون در واکنش به گزارش‌ها گفت که درباره جزئیات عملیاتی اظهارنظر نمی‌کند اما حضور هر نیروی خارجی در پایگاه‌های سابق ائتلاف در افغانستان نگران‌کننده است. یک مقام ارشد دفاعی آمریکا نیز اظهار داشت: «واضح است که چین در حال گسترش حضور خود در منطقه، تحت پوشش حمایت‌های اقتصادی و زیرساختی است.»
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا پیش از این بارها مدعی شد که پایگاه هوایی بگرام در اختیار چین قرار گرفته است.
او همواره از نحوه خروج نیروهای آمریکایی، بجاماندن تجهیزات نظامی در افغانستان و واگذاری پایگاه بگرام انتقادهای شدید کرده است.
اما طالبان در واکنش به ادعاهای ترامپ گفته‌اند که در بگرام هیچ نیروی خارجی حضور ندارد.
پایگاه هوایی بگرام که در دهه ۱۹۵۰ توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته و سپس در زمان حضور نیروهای آمریکایی توسعه یافته، دارای دو باند، ده‌ها آشیانه و امکاناتی برای هزاران نفر است. به‌گفته یکی از مقام‌های پیشین ناتو، «بگرام یک دارایی راهبردی است و استفاده هر قدرت خارجی از آن، پیامدهای منطقه‌ای خواهد داشت.»
بیشتر بخوانید:
نماینده چین در سازمان ملل بر لزوم بازگرداندن دارایی‌های مسدود شده افغانستان تاکید کرد
