به گزارش ایراف، ضیاء احمد تکل، سخنگوی وزارت خارجه طالبان، امروز درباره دلایل عدم حضور طالبان در این نشست گفته است:
– طالبان روابط فعال خود را از طریق سازمانهای منطقهای، فرمتهای موجود و مکانیزمهای دوجانبه دنبال میکند.
طالبان مدعیاند که در این چارچوبها پیشرفتهای عملی قابل توجهی داشتهاند و نیازی به حضور در نشست تهران نمیبینند.
آنان تأکید کردهاند که تقویت فرمتهای موجود منطقهای میتواند به توسعه تفاهم و همکاریهای پایدار کمک کند.
این دلایل در ظاهر نشاندهنده اعتماد طالبان به روابط دوجانبه است، اما در واقع بیانگر ناتوانی آنان در پذیرش قواعد دیپلماسی چندجانبه و تعامل سازنده با کشورهای منطقه محسوب میشود.
نقد و تحلیل تصمیم طالبان
عدم بلوغ سیاسی: آصف درانی، نماینده ویژه پیشین پاکستان در امور افغانستان، این تصمیم طالبان را نشانه «عدم بلوغ سیاسی» دانسته و تأکید کرده که طالبان توانایی مذاکره درباره مسائل مهم را ندارند و صرفاً رویکرد «نه میپذیریم» را دنبال میکنند.
فرصتسوزی آشکار: نشست تهران چهارمین دور گفتوگوهای منطقهای درباره افغانستان است که به ابتکار ایران برگزار میشود. طالبان با عدم حضور، امکان طرح دیدگاههای خود در برابر قدرتهای منطقهای را از دست دادند.
افزایش انزوا: غیبت طالبان در نشست تهران پیامی روشن به جامعه جهانی مخابره کرد؛ آنان نمیخواهند یا نمیتوانند در چارچوبهای جمعی نقشآفرینی کنند.
تضعیف مشروعیت: وقتی کشورهای مهم منطقه بدون حضور طالبان درباره افغانستان گفتوگو میکنند، مشروعیت ادعای طالبان مبنی بر داشتن روابط فعال با همسایگان زیر سؤال میرود.
دستاوردهای ایران
جمهوری اسلامی ایران با ابتکار عمل در برگزاری نشست تهران نشان داد که محور گفتوگوهای منطقهای درباره افغانستان است.
ایران توانست کشورهای کلیدی منطقه را گردهم آورد و بستر همگرایی و تبادل نظر را فراهم کند.
این نشست جایگاه تهران را بهعنوان بازیگری مسئولیتپذیر و تأثیرگذار در معادلات منطقهای بیش از پیش تثبیت میکند.
پیام نشست تهران این است که ثبات و امنیت منطقهای بدون مشارکت فعال ایران امکانپذیر نیست.
تصمیم طالبان برای عدم حضور در نشست تهران، یک ناکامی دیپلماتیک آشکار بود. آنان فرصت تاریخی برای خروج از انزوا و ورود به گفتوگوهای چندجانبه را از دست دادند.
در مقابل، ایران با ابتکار عمل خود توانست ابتکار دیپلماسی منطقهای را در دست گیرد و جایگاهش را بهعنوان محور همگرایی تقویت کند.
بهروشنی میتوان گفت: برنده واقعی نشست تهران، دیپلماسی ایران خواهد بود و بازنده آن، طالبان که بیش از پیش به حاشیه رانده میشوند.
