به گزارش ایراف، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در جریان سفر رسمی خود به باکو در نشست مطبوعاتی مشترک با جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان، مجموعهای از مواضع ایران درباره روابط دوجانبه و تحولات منطقهای را تشریح کرد.
وی با اشاره به رفتوآمدهای سطح بالای سیاسی در یک سال گذشته، از دو سفر رسمی رئیسجمهور ایران به باکو یاد کرد و گفت: «ما منتظر میزبانی از آقای الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان و جیحون بایراموف، وزیر خارجه این کشور در تهران هستیم.»
عراقچی مهمترین دستاورد این سفر را توافق برای گسترش گفتوگوها و رفتوآمدهای دیپلماتیک دانست و افزود: «ایران و آذربایجان اشتراکات و منافع متقابل زیادی دارند و طبیعی است که اختلافات و سوءتفاهماتی نیز وجود داشته باشد که باید در مسیر گفتوگو حل شود.»
وزیر خارجه ایران همچنین از میزبانی دولت آذربایجان قدردانی کرد و گفت جمهوری اسلامی ایران مصمم است روابط خود با باکو را در همه ابعاد گسترش دهد.
در بخش دیگری از سخنان خود، عراقچی روند رو به بهبود روابط آذربایجان و ارمنستان را مثبت ارزیابی کرد و حمایت ایران از روند صلح میان دو کشور را اعلام نمود.
وی سازوکار ۳+۳ (ایران، روسیه، ترکیه + آذربایجان، ارمنستان، گرجستان) را ابتکاری مهم دانست و از پیشنهاد آذربایجان برای برگزاری نشستهای بعدی این سازوکار در باکو و ایروان استقبال کرد.
گفتنی است که این سفر در تاریخ ۱۶ آذر ۱۴۰۴ (۷ دسامبر ۲۰۲۵) انجام شد.
عراقچی در جریان دیدارهای خود با رئیسجمهور و وزیر خارجه آذربایجان، درباره مجموعهای از موضوعات دوجانبه از جمله تقویت همکاریهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، مدیریت اختلافات، و نقش ابتکارهای منطقهای گفتوگو کرد.
الهام علیاف در دیدار با عراقچی سفر اخیر رئیسجمهور ایران به باکو را «سفری تاریخی» خواند و بر اهمیت نگاه بلندمدت در روابط همسایگی تأکید کرد.
عراقچی نیز با اشاره به پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان دو ملت، نقش رایزنیهای پیوسته دیپلماتیک را در رفع سوءتفاهمها و مدیریت مسائل فیمابین برجسته ساخت.
این سفر در شرایطی انجام شد که روابط ایران و آذربایجان پس از برخی تنشها در سالهای گذشته، وارد مرحلهای تازه از همکاری و اعتمادسازی شده است.
شایان ذکر است که سفر عراقچی به باکو در بستری از تحولات حساس منطقهای انجام شد.
ایران همواره موضعی روشن در قبال جنگ قرهباغ داشته و بر ضرورت حلوفصل اختلافات از راه گفتوگو و احترام به مرزهای شناختهشده بینالمللی تأکید کرده است.
در همین چارچوب، جمهوری اسلامی ایران مخالفت صریح خود را با طرح موسوم به محور زنگزور اعلام کرده؛ طرحی که بهویژه از سوی جمهوری آذربایجان و ترکیه مطرح شده و میتواند تغییرات ژئوپلیتیکی خطرناکی در مرزهای منطقه ایجاد کند.
تحلیلگران معتقدند که دخالت آمریکا، رژیم اسرائیل و ترکیه در تنشهای قفقاز جنوبی نه تنها روند صلح را پیچیدهتر کرده، بلکه رقابتهای ژئوپلیتیکی را تشدید کرده است.
آمریکا در تلاش است با حضور فعالتر در منطقه، موازنه قدرت را تغییر دهد؛ در حالی که رژیم اسرائیل و ترکیه نیز هر یک اهداف راهبردی خاص خود را دنبال میکنند.
از سوی دیگر، در جریان توافق صلح اخیر میان ارمنستان و آذربایجان، یک مسیر ترانزیتی جدید با نام «جاده ترامپ» یا Trump Route for International Peace and Prosperity معرفی شد؛ اقدامی که با ابتکار واشنگتن و شخص دونالد ترامپ صورت گرفت و بهعنوان بخشی از توافق صلح در کاخ سفید به امضا رسید.
به این ترتیب، سفر عراقچی به باکو نه تنها در چارچوب روابط دوجانبه ایران و آذربایجان اهمیت دارد، بلکه در متن تحولات بزرگتر منطقهای نیز معنا پیدا میکند؛ تحولات مرتبط با قرهباغ، محور زنگزور، دخالت قدرتهای خارجی و حتی نامگذاری مسیرهای صلح با برند ترامپ که همگی نشاندهنده پیچیدگیهای ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی هستند.
