به گزارش ایراف؛ بیست و چهارمین نشست تخصصی با عنوان «نه فقط مربوط به افغانستانی‌ها؛ چرا پرداختن به زندگی مهاجرین برای همگان مهم است؟» روز چهارشنبه، ۵ آذر ۱۴۰۴، توسط انجمن راحل در خانه اندیشه‌ورزان تهران برگزار شد.
این نشست با دبیری رضا عطایی و حضور دو پژوهشگر برجسته برگزار شد. در این نشست، مریم آشور، پژوهشگر سیاستگذاری اجتماعی، و المیراسادات علیحسینی، پژوهشگر پسادکترای انسان‌شناسی دانشگاه تهران، به تحلیل و بررسی پدیده مهاجرت پرداختند و اهمیت پرداختن به زندگی مهاجران را برای درک شکاف‌های پنهان در مفاهیم بنیادین جامعه از جمله عدالت، زمان، مکان و تعلق، برجسته کردند.
مریم آشور در این نشست با رویکرد سیاستگذاری اجتماعی و اتکا به تجربه میدانی، عملکرد کنشگران حوزه مهاجرت را نقد کرد.
او با بیان داستان تراژیک «زهرا» گفت که سیاستگذاری اجتماعی بدون توجه به تجربه زیسته افراد و فاصله انسانی با دیگران می‌تواند موجب بازتولید نابرابری شود.
وی تأکید کرد که عدالت هدیه نیست بلکه فرآیندی مشارکتی است که از طریق درک متقابل و برطرف کردن مرزهای ذهنی با «دیگری» شکل می‌گیرد.
المیراسادات علیحسینی نیز در ادامه این نشست با رویکرد نظری و انسان‌شناختی، گفتمان‌های رایج درباره مهاجرت را نقد کرد و تصریح کرد که رویکردهای غالب—چه مبتنی بر حقوق بشر و چه محدود به محاسبات اقتصادی—نمی‌توانند زندگی مهاجران را به‌طور کامل درک کنند.
وی مفهوم «زندگی آستانه‌ای» را معرفی کرد؛ وضعیتی که در آن زمان خطی نیست، آینده قابل پیش‌بینی نیست، مکان ثابت و تضمین‌شده نیست و قانون گاه مانع و سد راه است.
علیحسینی گفت: در چنین شرایطی، مهاجران زمان، مکان و امنیت خود را از طریق شبکه‌های اخلاقی و انسانی پیرامونشان بازسازی می‌کنند.
علیحسینی به روابط روزمره‌ای همچون «برادرخواندگی» و «خواهرخواندگی» اشاره کرد که در بستر محله و زندگی روزمره شکل می‌گیرند و امکان زیست مشترک را فراهم می‌کنند. این روابط نه صرفاً سنت یا فولکلور، بلکه شیوهای اخلاقی برای پاسخ دادن به کمبودهای ساختارهای رسمی هستند.
هر دو سخنران تأکید کردند که موضوع مهاجرت محدود به افغانستانی‌ها نیست و نمی‌توان آن را صرفاً به حوزه سیاستگذاری اجتماعی فروکاست. پرداختن به زندگی مهاجران دریچه‌ای است به فهم عمیق‌تر زندگی انسانی و مفاهیم بنیادین جامعه، از جمله تاریخ، عدالت، مکان و تعلق.
در این نشست تاکید کرد که بررسی زندگی مهاجرین، در واقع بازاندیشی در خود زندگی و مفاهیم سازنده آن است و اهمیت آن برای هر فردی که دغدغه فهم جامعه و روابط انسانی را دارد، غیرقابل انکار است.
