به گزارش ایراف، به نقل از رادیو حریت، طالبان در یک تغییر راهبردی تاریخی وابستگی چنددهه‌ای خود به گندم پاکستان را پایان داده و به سمت تأمین نیاز غلات از کشورهای آسیای میانه است.
این تحول، تنها یک تغییر مبدأ تجاری نیست، بلکه نشان‌دهنده یک دگرگونی بزرگ در سیاست امنیت غذایی و روابط منطقه‌ای کابل است.
بر اساس آمارهای رسمی، سهم پاکستان از بازار گندم و آرد افغانستان تقریباً به صفر رسیده است. درحالی که این کشور تا سال ۲۰۱۵ بیش از ۳۲۰ میلیون دلار گندم و آرد به افغانستان صادر می‌کرد، امروز سهم آن در سبد وارداتی افغانستان ناچیز است.
اهرم سیاسی به جای تجارت پایدار در روابط تجاری طالبان و پاکستان
این رسانه با اشاره به گزارش فعالان اقتصادی افزود هرگونه تنش سیاسی بین کابل و اسلام‌آباد، بلافاصله به بسته‌شدن مرزهای تورخم و سپین‌بولدک و توقف صادرات گندم منجر می‌شد و تاجران افغانستانی بارها شاهد گروگان‌گیری سرمایه‌های خود در مرزها به دلیل تصمیم‌های ناگهانی پاکستان بوده‌اند.
آمار سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد افغانستان ۶۸۹ میلیون دلار گندم و آرد از سه کشور ازبکستان (۴۷درصد)، قزاقستان (۴۴درصد) و روسیه (۹درصد) وارد کرده است که این کشورها با ثبات‌تر، باکیفیت‌تر و قابل اعتمادتر ظاهر شده‌اند.
نیاز داخلی و کمبود دو میلیون تنی گندم
در ادامه این گزارش آمده است اداره ملی آمار طالبان اعلام کرده که افغانستان سالانه به ۶.۸۷ میلیون تن گندم نیاز دارد درحالی که تولید داخلی در سال جاری تنها ۴.۵۴ میلیون تن بوده که کمبودی بیش از ۲ میلیون تنی را نشان می‌دهد – کمبودی که اکنون عمدتاً از مسیر آسیای میانه تأمین می‌شود.
خشکسالی، کمبود آب و کشاورزی دیمی، از دلایل اصلی کاهش سطح زیر کشت گندم در افغانستان است. در برخی ولایات مانند قندهار، سطح کشت گندم طی یک سال ۳۵٪ کاهش یافته است.
پروژه عظیم کانال ملی قوش‌تیپه می‌تواند نقطه عطفی در تولید گندم افغانستان باشد. در صورت موفقیت این طرح و نوسازی سیستم آبیاری، پیش‌بینی می‌شود افغانستان نه تنها نیاز داخلی را تأمین کند، بلکه حتی گندم مازاد برای صادرات نیز تولید نماید.
این درحالی است که واردات بی‌رویه گندم‌های خارجی به‌ویژه از پاکستان بازار فروش گندم‌های داخلی را نیز با رکود مواجه کرده است.
بر اساس آمار، حجم تجارت طالبان و پاکستان در سال گذشته از ۲.۵ میلیارد دلار بوده است که اکنون به حدود یک میلیارد دلار کاهش یافته است.
وزارت صنعت و تجارت طالبان اعلام کرده که میزان داد و ستد تجاری میان دو کشور در شش‌ماه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی به حدود یک میلیارد دلار رسیده است. این آمار شامل ۲۷۷ میلیون دلار صادرات افغانستان به پاکستان و ۷۱۲ میلیون دلار واردات از پاکستان است.
اقلام صادراتی افغانستان به پاکستان شامل پنبه، زغال‌سنگ، پیاز، کشمش، ماش و سنگ تالک است و واردات عمدتاً شامل گندم، برنج، شکر، منسوجات کتان، مواد خام صنعتی و دارو است.
