به گزارش ایراف، به نقل از گزارش این اندیشکده، امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، به‌عنوان بلندپایه‌ترین مقام این گروه پس از بازپس‌گیری قدرت در سال ۲۰۲۱، به هند سفر کرد.
در جریان این سفر، دولت هند اعلام کرد که نمایندگی فنی خود در کابل را به سطح سفارت ارتقا خواهد داد؛ اقدامی که نشانه‌ای از تلاش دهلی‌نو برای ازسرگیری روابط با طالبان و تغییر قابل‌توجه در ژئوپلیتیک منطقه‌ای است.
سابقۀ خصومت تاریخی
چتم هاوس یادآور می‌شود که هند در جریان جنگ داخلی افغانستان (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱) از اتحاد شمال علیه طالبان حمایت می‌کرد و پس از اشغال افغانستان توسط آمریکا در سال ۲۰۰۱، از نزدیک‌ترین شرکای دولت مورد حمایت غرب بود.
طالبان و نیروهای نیابتی آن نیز بارها اتباع و مراکز دیپلماتیک هند را هدف قرار دادند؛ از جمله حمله به سفارت هند در کابل در سال ۲۰۰۹ و کنسولگری این کشور در هرات در سال ۲۰۱۴.
تغییر رویکرد هند؛ دشمنِ دشمن من؟
به نوشته چتم هاوس، تغییر رویکرد هند به سمت تعامل با طالبان دلایل متعددی دارد.
مهم‌ترین آن جلوگیری از تبدیل دوباره افغانستان به پناهگاه تروریسم و افراط‌گرایی است.
از نگاه دهلی‌نو، طالبان در مقایسه با گروه‌هایی چون القاعده و داعش خراسان «شرّ کمتری» محسوب می‌شود.
طالبان نیز به هند اطمینان داده که اجازه نخواهد داد خاک افغانستان علیه دیگران استفاده شود و حتی حملۀ تروریستی اخیر در کشمیر تحت کنترل هند را محکوم کرد.
تیرگی روابط طالبان و پاکستان
این نزدیکی هم‌زمان با تیرگی روابط طالبان و پاکستان رخ داده است. اسلام‌آباد که زمانی افغانستان را «عمق راهبردی» خود در رقابت با هند می‌دانست، اکنون طالبان را به میزبانی از تحریک طالبان پاکستان متهم می‌کند؛ گروهی که پس از بازگشت طالبان به قدرت، حملات خود را در داخل پاکستان افزایش داده است.
درگیری‌های مرزی اخیر میان دو کشور نیز ده‌ها کشته برجای گذاشت.
تلاش طالبان برای خروج از انزوا
چتم هاوس می‌نویسد طالبان با گسترش روابط با هند در پی خروج از انزوای دیپلماتیک و افزایش مشروعیت بین‌المللی است. این اقدام پس از تصمیم روسیه برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک با طالبان صورت گرفت.
طالبان همچنین امیدوار است هند دوباره به‌عنوان شریک مهم توسعه‌ای افغانستان ظاهر شود و کمک‌های اقتصادی و پروژه‌های عمرانی این کشور را احیا کند.
توسعه و تجارت؛ محور گفت‌وگوها
در دیدار متقی با همتای هندی، موضوعاتی چون بازسازی طرح‌های پیشین هند در افغانستان، اجرای شش طرح جدید، بررسی فرصت‌های معدنی، کمک‌های بهداشتی و آموزشی، افزایش پروازهای مستقیم و تسهیل صدور ویزا برای افغان‌ها مطرح شد.
هند نیز به دنبال تقویت ارتباطات منطقه‌ای از طریق بندر چابهار ایران است و روابط بهتر با کابل می‌تواند تجارت با آسیای مرکزی را تسهیل کند.
محدودیت‌های روابط حسنه
با وجود این تحولات، چتم هاوس تأکید می‌کند که محدودیت‌های جدی در این روابط وجود دارد.
بازگشایی سفارت هند در کابل به معنای برقراری رسمی روابط دیپلماتیک نیست.
دهلی‌نو همچنان از ایدئولوژی افراطی طالبان بیزار است و سیاست‌های این گروه علیه زنان، از جمله ممنوعیت آموزش و کار، با ارزش‌های هند در تضاد آشکار قرار دارد.
این موضوع حتی در نشست خبری متقی در دهلی‌نو با غیبت خبرنگاران زن جنجال‌برانگیز شد.
فشارهای بین‌المللی و انتقادها
طالبان به دلیل نقض حقوق زنان با انتقادهای جهانی روبه‌روست و دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت رهبران این گروه را صادر کرده است.
چتم هاوس هشدار می‌دهد که روابط هند با طالبان ممکن است با انتقاد کشورهایی مواجه شود که روابط خود با دهلی‌نو را بر پایه ارزش‌های دموکراتیک می‌سنجند.
چشم‌انداز بلندمدت؛ ناپایداری محتمل
در پایان، چتم هاوس نتیجه‌گیری می‌کند که اختلاف‌های ایدئولوژیک، سابقۀ تنش‌ها و تحولات سریع منطقه‌ای می‌تواند روابط کنونی هند و طالبان را در بلندمدت تضعیف کند.
به‌ویژه اگر پاکستان روابط خود را با کابل بهبود بخشد و همکاری‌های سه‌جانبه با چین و افغانستان را گسترش دهد.
در چنین شرایطی، روابط حسنۀ فعلی میان هند و طالبان پایدار نخواهد بود و احتمال تغییر دوباره آن وجود دارد.
سایه اختلافات ایدئولوژیک بر منافع اقتصادی؛ چرا روابط طالبان و هند شکننده است؟
- اندیشکده انگلیسی چتم هاوس در گزارش تحلیلی تازه تأکید کرد که سفر امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان به هند و ارتقای نمایندگی فنی دهلی‌نو در کابل به سطح سفارت، هرچند نشانه‌ای از تلاش برای احیای روابط میان دو طرف است، اما به دلیل اختلاف‌های ایدئولوژیک، سابقۀ تنش‌ها و شرایط ناپایدار ژئوپلیتیک منطقه، این روابط را نمی‌توان پایدار دانست.
لینک کوتاه: https://iraf.ir/?p=95763
اخبار مرتبط
آخرین مطالب
پر بازدیدترین ها
