به گزارش ایراف،بر اساس گزارش‌ها، استاندار خراسان جنوبی از توافق اولیه با مقامات طالبان برای اجرای طرح کشت فراسرزمینی در افغانستان خبر داده است. به گفته او و مهدی جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان، این طرح در شرایط کنونی به‌عنوان یکی از راهکارهای مکمل برای مقابله با بحران آب و ارتقای امنیت غذایی ایران مطرح شده است. هدف اصلی طرح، انتقال بخشی از تولیدات آب‌بر ایران به سرزمینی است که از نظر منابع خاک، آب و نیروی کار جوان ظرفیت‌های قابل‌توجهی دارد.
افغانستان با زمین‌های مستعد، نیروی انسانی آماده‌به‌کار و امکان توسعه صنایع وابسته به کشاورزی می‌تواند شریک مناسبی برای این همکاری باشد. اجرای این طرح نه‌تنها فشار بر منابع محدود آب ایران را کاهش می‌دهد، بلکه فرصت‌هایی همچون توسعه کشاورزی پایدار، افزایش بهره‌وری، ایجاد اشتغال و تقویت بنیان‌های اقتصادی افغانستان را نیز فراهم می‌آورد. افزون بر این، همکاری در حوزه کشت فراسرزمینی می‌تواند پایه‌ای برای تعمیق روابط اقتصادی دو کشور، شکل‌گیری شبکه‌های تجاری پایدار و ارتقای نقش افغانستان در مبادلات منطقه‌ای باشد.
ظرفیت‌های کشت فراسرزمینی ایران در جهان
از دهه ۱۳۹۰، ایران با تشدید بحران کم‌آبی و محدودیت منابع داخلی، سیاست کشت فراسرزمینی را به‌عنوان ابزاری راهبردی برای تأمین امنیت غذایی دنبال کرده است. در این چارچوب، بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگ کشاورزی ایران با سرمایه‌گذاری و اجاره زمین در کشورهایی با مزایای رقابتی مانند قزاقستان، روسیه، اوکراین، برزیل و برخی کشورهای آفریقایی فعالیت‌های خود را گسترش داده‌اند.
این پروژه‌ها علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، برای کشورهای میزبان نیز مزایای اقتصادی و فناورانه قابل‌توجهی ایجاد کرده‌اند؛ از جمله اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، ارتقای بهره‌وری مزارع، ورود فناوری‌های نوین کشاورزی، توسعه زیرساخت‌ها و افزایش فرصت‌های صادراتی.
اهمیت راهبردی کشت فراسرزمینی ایران در افغانستان
کشت فراسرزمینی ایران در افغانستان به‌عنوان ابتکاری اقتصادی و راهبردی، فرصت‌های گسترده‌ای برای توسعه کشاورزی، افزایش بهره‌وری و تقویت همکاری‌های دو کشور ایجاد می‌کند. این طرح علاوه بر اهداف اقتصادی، پیامدهای اجتماعی، فناورانه و ژئوپلیتیکی مهمی نیز دارد. انتقال بخشی از فعالیت‌های کشاورزی ایران به خاک افغانستان موجب بهره‌برداری از ظرفیت‌های بالقوه آب و خاک این کشور و افزایش نیاز به نیروی کار محلی می‌شود. این امر فرصت‌های شغلی پایدار ایجاد کرده، مهاجرت کاری را کاهش می‌دهد و به ارتقای درآمد و کیفیت زندگی جوامع محلی کمک می‌کند.
همزمان، اجرای فناوری‌های نوین کشاورزی ایران ــ از جمله سیستم‌های آبیاری پیشرفته، اصلاح بذر، مدیریت علمی مزرعه و صنایع تبدیلی ــ ساختار کشاورزی افغانستان را به سمت تولید پایدار و بهره‌ور هدایت می‌کند.
مزایا برای افغانستان
– ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار و کاهش بیکاری
– افزایش درآمد و رونق کسب‌وکار
– توسعه صنایع وابسته به کشاورزی مانند سردخانه و فرآوری محصولات
– تقویت ظرفیت تولید و صادرات محصولات کشاورزی
– کاهش مهاجرت کاری به ایران و افزایش ثبات اقتصادی ـ اجتماعی
– ایجاد زمینه همکاری‌های بلندمدت اقتصادی و سیاسی با ایران
مزایا برای ایران
– تأمین بخشی از نیازهای غذایی (گندم، ذرت، دانه‌های روغنی و علوفه)
– کاهش فشار بر منابع آب داخلی، به‌ویژه در استان‌های کم‌آب
– افزایش تجارت دوجانبه و ایجاد مسیرهای جدید تبادل کالا
– کاهش هزینه تولید برخی محصولات نسبت به تولید داخلی
– تقویت نفوذ اقتصادی ایران در منطقه
– ایجاد وابستگی مثبت و پایدار میان دو کشور
توصیه‌ها برای موفقیت طرح
1. توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد مسیرهای امن حمل‌ونقل، سردخانه‌ها و انبارهای مدرن
2. مدیریت منابع آب و اعمال سیاست‌های دقیق آبیاری برای جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی
3. آموزش و انتقال فناوری توسط ایران و برگزاری دوره‌های آموزشی مستمر برای کشاورزان افغان
4. تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و گسترش تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه و استفاده از مسیرهای صادراتی متنوع
سخن پایانی
کشت فراسرزمینی ایران در افغانستان نمونه‌ای موفق از همکاری اقتصادی و توسعه پایدار منطقه‌ای است. این طرح هم پاسخی عملی به بحران آب و محدودیت منابع داخلی ایران فراهم می‌کند و هم فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی قابل‌توجهی برای افغانستان ایجاد می‌نماید. با مدیریت صحیح و همکاری دوجانبه، این پروژه می‌تواند به مدلی پایدار و قابل‌گسترش تبدیل شود که مزایای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن برای ایران و افغانستان بلندمدت و ملموس خواهد بود.
