به گزارش ایراف، در بحبوحه تنشهای فزاینده میان طالبان و اسلامآباد، تهران طرحی را پیشنهاد داده است که در قالب یک نشست منطقهای، نقش میانجی را برای رفع این اختلافات ایفا کند. در واکنش به این ابتکار، طاهرحسین اندرابی، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان، از پیشنهاد اخیر سید عباس عراقچی برای هرگونه مساعدت در حل بحران جاری استقبال کرد و گفت: «ما از پیشنهاد تهران برای میانجیگری بین پاکستان و افغانستان استقبال کرده و از آن اجتناب نخواهیم کرد.»
همزمان با این موضع مثبت پاکستان، مجید تختروانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به پاکستان سفر کرد؛ سفری که در آن گفتوگو پیرامون تحولات منطقهای در دستور کار قرار گرفت.
این اقدامات نشان میدهد که تهران عزم خود را جزم کرده تا برای حل بحران کنونی طالبان و پاکستان وارد عمل شود، اما ورود ایران به تنش جاری میان کابل و اسلامآباد چه معنایی دارد؟
تغییر اولویتهای آمریکا و پیامدهای آن برای ایران
تهران در حالی باید برای تقویت جایگاه خود در منطقه تلاش کند که آمریکا علاوه بر خاورمیانه، جنوب آسیا و آسیای مرکزی را نیز در مرکز سیاستهای خود قرار داده است. نفوذ فزاینده چین در این مناطق، بهویژه در چارچوب پروژه بلندپروازانه «یک کمربند-یک جاده»، برای آمریکا قابل تحمل نیست. در همین حال، روسیه نیز به دلیل جنگ اوکراین در وضعیت مناسبی قرار ندارد؛ موضوعی که آمریکا را مشتاقتر کرده تا همکاریهای امنیتی خود را با کشورهایی چون تاجیکستان تقویت کند.
افغانستان برای ایالات متحده، همانطور که ترامپ اذعان کرده بود، نه به دلیل خود این کشور، بلکه به دلیل حضور رقبا اهمیت یافته است. پایگاه بگرام میتواند به آمریکا در مهار رشد چین و پر کردن خلأ ناشی از ضعف روسیه کمک کند. بازگشت آمریکا به افغانستان برای تهران به معنای محاصرهای کامل خواهد بود که دست ایران را برای ایفای نقش تعیینکننده در تحولات منطقهای کوتاه میکند؛ در شرایطی که ایران بیش از پیش نیازمند حضوری فعالانه در منطقه است.
تهران چه باید بکند؟
ایران به دلیل مرز مشترک با افغانستان و پاکستان، امتیازات منحصربهفردی برای ورود به حل این بحران دارد؛ اما تهران تنها زمانی میتواند موفق باشد که طرحی منسجم و منطقهای برای حل این بحران ارائه دهد؛ طرحی که کشورهایی چون روسیه، چین و حتی کشورهای آسیای مرکزی را قانع کند که مشارکت در آن منفعتی جمعی و خیری همگانی دارد.
طرح تهران باید این ضرورت را در میان کشورهای منطقه ایجاد کند که کنارهگیری یا بازی منفعلانه هزینههای سنگینتری در پی خواهد داشت. در گام نخست، ایران باید خود را بهعنوان میانجی قابل اعتماد با ظرفیتهای گسترده برای کاهش تنشها معرفی کند. تمایل و استقبال طالبان و پاکستان از نقش میانجیگری تهران، و حرکت در مسیری که تهران ترسیم کند، میتواند دیگر کشورها را نیز متقاعد کند که به روند بپیوندند.
ورود سایر بازیگران میتواند وزن یک مکانیزم منطقهای را در برابر ابتکارات فرامنطقهای افزایش دهد. بنابراین، تهران باید در گام نخست برای طرح نشست منطقهای خود، از طریق ضمانتهای منطقهای، بستههای تشویقی و توافقات سهجانبه نظر طرفین را جلب کند و سپس دیگر بازیگران منطقهای را وارد این روند سازد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
مدیریت منطقهای یک بحران؛ ابتکار راهبردی تهران برای حل اختلاف طالبان و پاکستان
چالش پاکستان، فرصت ایران؛ زمان طلایی توسعه روابط تجاری با افغانستان
کمالالدین بهزاد، نگارگر صاحب سبک هرات، میراث مشترک ایران و افغانستان









