به گزارش ایراف، ملا محمد یعقوب، سرپرست وزارت دفاع طالبان و خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان با میانجیگری قطر و ترکیه توافقنامهای را امضا کرده و آتشبس اعلام کردند.
پس از گمانهزنیها درباره محتوای توافقنامه طالبان و پاکستان، برخی تحلیلگران معتقدند یکی از بندهای این توافق به معنی پذیرش خط دیورند است، اگرچه به صورت مستقیم نامی از این خط فرضی به میان نیامده است.
طالبان در بیانیههایی رسمی این مساله را رد کرده و معتقدند پذیرش خط دیورند ارتباطی به توافق آتشبس با پاکستان ندارد.
خط دیورند یکی از مهمترین اختلافات مرزی افغانستان و پاکستان است که از زمان امضای معاهده گندمک و دیورند مورد اختلاف بوده است، پاکستان همواره خواهان به رسمیت شناخته شدن آن از سوی حکومتهای افغانستان شده، اما تقریبا تمامی حکومتهای معاصر افغانستان از پذیرش این خط مرزی سر باز زدهاند.
بر اساس گزارشی که در خبرگزاری رویترز منتشر شده، در مذاکرات آتشبس دوحه، دو طرف بر توقف فوری خصومتها، عدم حمایت از گروههای مسلح علیه یکدیگر و تشکیل کمیته مشترک برای نظارت بر اجرای آتشبس توافق کردند، البته در یکی از بندهای این توافق ذکر شده که طالبان اجازه نمیدهد هیچکس از خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده کند.
همچنین در این توافق یادآوری شده که هر دو کشور به تمامیت ارضی یکدیگر احترام میگذارند، موضوعی که باعث شده تا آنرا پذیرش ضمنی خط دیورند تعبیر کنند.
طالبان: درباره دیورند هیچ بحثی نداشتیم
در واکنش به این گمانهزنیها، ملا محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع طالبان، با انتشار بیانیهای گفت: خط دیورند بخشی از توافق آتشبس نیست و هیچ تصمیمی در مورد آن گرفته نشده است. موضوع مرز میان افغانستان و پاکستان مسألهای تاریخی است و نیاز به گفتوگوهای جداگانه دارد.
احمد سعیدی، کارشناس مسائل افغانستان درباره این موضوع نوشته است: پاکستان در توافق اخیر از واژه «مرز» استفاده کرده و طالبان نیز آنرا امضا کردهاند، این یعنی خط دیورند را مرز رسمی دانسته و به رسمیت شناختهاند.
وی با بیان اینکه این موضوع در درازمدت برای جایگاه سیاسی خط دیورند تبعاتی دارد، افزود: پذیرش ضمنی خط دیورند بدون آنکه طالبان متوجه باشند، در سطح ملی و بینالمللی میتواند به نفع پاکستان باشد.
از سوی دیگر نصرتالله پارسا، خبرنگار افغانستانی نوشته است: در تازهترین تحولات مرزی، طالبان در توافقنامهای با پاکستان که در دوحه امضا شد، عملاً خط دیورند را به رسمیت شناخت، این توافق نشان میدهد که طالبان حتی قادر به کنترل مناطق مرزی خود نیستند و برای حفظ آرامش ناگزیر به عقبنشینی شدند.
از سوی دیگر نجیب بارور، شاعر افغانستانی در صفحه ایکس خود درباره این موضوع نوشته است: مرز دیورند را قبول ندارند چون آنان را از پشتونهای آنطرف جدا میکند. ما هم از طرف تاجیکستان و هم از طرف ایران جدا شدهایم اما پشتونها به این نقاط مرز میگویند. اگر دیورند مرز نیست، دوغارون و آمودریا هم مرز نیستند. چرا چیزی که ما را جدا میکند مرز و پشتون را جدا میکند «خط» است؟
برخی کارشناسان مسائل افغانستان نیز معتقدند خط دیورند که برآمده از معاهدات تاریخی است، به عنوان مرز دو کشور مطرح است و نمیتوان از آن چشمپوشی کرد.
شاهگل رضایی، نماینده سابق پارلمان افغانستان نیز در واکنش به این مساله نوشت: در طول تاریخ، مجموعهای که همواره وطن فروخته، بخشهایی از جغرافیا را واگذار کرده و در معاملات پیدا و پنهان دخیل بودهاند، بیشتر از همه ادای وطن پرستی درآورده و دیگران را به وطن فروشی متهم کرده اند! بخشهای پنهان توافقنامههای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۵ دوحه چیست؟
پس از آنکه واکنشهای گستردهای از سوی کنشگران و فعالان سیاسی درباره توافق آتشبس دوحه صورت گرفت، وزارت خارجه قطر با انتشار بیانیهای جدید، واژه «مرز» را از متن اعلامیه خود حذف کرد.
امرالله صالح، معاون رئیس جمهور پیشین افغانستان با اشاره به اصلاحیه بیانیه توسط وزارت خارجه قطر، نوشت: اگرچه طالبان در ابتدا مرز دیورند را پذیرفته بود، اما پس از واکنش شدید مردم افغانستان مجبور به عقبنشینی شد. امیدوارم این اتفاقات قطر را متوجه این موضوع کند که طالبان نماینده افغانستان نیست.
خط دیورند مرز ۲۶۴۰ کیلومتری میان افغانستان و پاکستان است که در سال ۱۸۹۳ میلادی توسط بریتانیا ترسیم شد. دولتهای پیشین افغانستان هرگز آن را به رسمیت نشناختهاند و آن را عامل جدایی پشتونها در دو سوی مرز میدانند.
در یکسال اخیر روابط طالبان و پاکستان بیش از پیش با تنش و درگیری همراه بوده که با حملات هوایی پاکستان به کابل و چند نقطه دیگر در افغانستان به اوج خود رسید.
با وجود امضای آتشبس، کارشناسان معتقدند که بدون حل ریشهای اختلافات مرزی و مسأله پناهگاههای جنگجویان در دو سوی مرز، ثبات در روابط کابل و اسلامآباد همچنان شکننده باقی خواهد ماند.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
اعزام تیم ملی تکواندوی افغانستان به رقابتهای جهانی چین و بازیهای آسیایی بحرین
از وابستگی به پاکستان تا اتحاد با ایران؛ چابهار بهعنوان کلید امنیت اقتصادی افغانستان
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز دوشنبه (28 مهرماه ۱۴۰۴)
حضور تیم ملی کریکت زیر ۱۹ سال افغانستان در تورنمنت سهجانبه هند