پاکستان شامگاه پنجشنبه، در اقدامی بی‌سابقه، به قلب کابل حمله هوایی کرد. هم‌زمانی این رویداد با سفر امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، به هند، نگرانی‌ها را درباره تشدید تنش در روابط دو کشور برانگیخته است؛ تنشی که ناظران، بخشی از آن را ناشی از دلخوری اسلام‌آباد از نزدیکی طالبان به رقیب دیرینه‌اش، هند، می‌دانند. اکنون چشم‌انداز روابط کابل و اسلام‌آباد بیش از هر زمان دیگری شکننده به نظر می‌رسد و احتمال درگیری بیشتر بالا گرفته است.
چه چیزی در انتظار است؟
ارتش پاکستان تاکنون به‌طور رسمی این حمله را تأیید نکرده، اما اعلام کرده است که برای دفاع از پاکستان، هر اقدامی را در هر نقطه‌ای که لازم باشد، انجام خواهد داد. خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، نیز در پی حملات هوایی ارتش به کابل و پکتیکا هشدار داد: «اگر عناصر تروریستی از خاک افغانستان وارد پاکستان شوند و خون بریزند، پاسخ ما ورود به خاک افغانستان خواهد بود؛ این حق دفاع مشروع ماست.»
او پیش از این حمله نیز، در واکنش به کشته شدن چند نظامی پاکستانی، به طالبان هشدار داده بود که صبر اسلام‌آباد در برابر تروریسم به پایان رسیده و مذاکرات با این گروه بی‌نتیجه بوده است.
سرپرست وزارت خارجه طالبان نیز در پیامی نمادین از قلب دهلی، با هشدار درباره لبریز شدن صبرشان، به پاکستان اعلام کرد که اشتباه بزرگی مرتکب شده است. محمد نعیم وردک، معاون مالی و اداری وزارت خارجه طالبان، هم هشدار داد که پاکستان نباید صبر مردم افغانستان را امتحان کند. او همچنین تأکید کرد که افغانستان گزینه‌های متعددی برای پاسخ و مقابله با پاکستان دارد و اگر این گزینه‌ها به کار گرفته شوند، مقامات پاکستانی از اقدامات‌شان پشیمان خواهند شد.
دعوا میان طالبان و اسلام‌آباد بر سر دفاع از خاک و امنیت، که ریشه در اختلافات بر سر تحریک طالبان پاکستانی دارد، حالا با سفر متقی به هند شدت گرفته است. اظهارات اخیر مقامات پاکستانی و تحرکات نظامی در خاک افغانستان نشان می‌دهد که اسلام‌آباد دیگر خویشتنداری را کنار گذاشته و با ورود هند به معادله، زمان تغییر استراتژی و مکانیزم‌های فشار فرارسیده است. با این حال، دو طرف در عین رد و بدل کردن هشدارها و تهدیدها، مهار خشم خود را مدیون صبر می‌دانند.
تأثیر سفر متقی به هند بر تشدید تنش با پاکستان
بسیاری از ناظران، حملات اخیر پاکستان به کابل و پکتیا و تداوم مانور هواپیماهای پاکستانی بر آسمان افغانستان را نشانه‌ای از نارضایتی راولپندی از سفر متقی به هند می‌دانند. این سفر در شرایطی انجام شد که پاکستان با احساس سرخوردگی از آنچه خیانت طالبان می‌داند، در جدال است؛ خیانتی که با باز کردن آغوش طالبان به‌سوی هند و روی‌گردانی از اسلام‌آباد شکل گرفته است. ناظران معتقدند که هند در حال بهره‌برداری از این شکاف است؛ اقدامی که انزجار مقامات پاکستانی را برانگیخته است.
خواجه آصف در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های پاکستانی مدعی شد که حملات تروریستی اخیر از خاک افغانستان به پاکستان با تحریک هند انجام شده است. ترسیم این سناریو که دشمنان اسلام‌آباد حالا یک‌جا جمع شده‌اند، می‌تواند فشارهای سنگین بر شانه‌های این کشور را کاهش دهد.
اما سردی روابط دهلی‌نو و کابل تنها رؤیای عمق استراتژیک اسلام‌آباد را نشانه نگرفته است؛ سفر متقی به هند ضربه سنگینی به حیثیت ارتش پاکستان، سازمان آی‌اس‌آی و دولتی وارد کرده که بیش از دو دهه از طالبان حمایت کرد، اما نتیجه‌ای جز دشمنی و گسست روابط نگرفته است. روی‌گردانی طالبان از اسلام‌آباد و دراز کردن دست دوستی به‌سوی هند، به معنای خطای استراتژیک و راه بی‌راهه رفتن پاکستان در تمام سال‌هایی است که از طالبان حمایت کرد.
این شرایط در حالی برای اسلام‌آباد بغرنج‌تر شده که حملات تروریستی در حال افزایش است و مرکز ناامنی از افغانستان به پاکستان سرایت کرده است؛ به‌ویژه آن‌که کلید مهار این ناامنی، به گفته مقامات پاکستانی، در دستان طالبان افغان است.
