به گزارش ایراف، محمدیونس طغیان ساکایی، نویسنده، شاهنامه‌پژوه و استاد پیشین دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کابل، بامداد شنبه، ۱۲ مهر در اثر بیماری سرطان در بیمارستانی در ایالت کالیفرنیای آمریکا چشم از جهان فرو بست.
خانواده ساکایی با تأیید این خبر اعلام کردند که او مدتی با بیماری سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کرد و پس از یک جراحی گوش، بیماری به جگر او گسترش یافت و فرصت چندانی برای درمان باقی نماند.
محمدیونس طغیان ساکایی در سال ۱۳۳۵ هجری شمسی در شهرستان اندراب استان بغلان افغانستان دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش به پایان رساند و سپس وارد دانشگاه کابل شد. او در رشته زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرد و پس از آن برای ادامه تحصیلات عالی، به دانشگاه دولتی تاجیکستان رفت و در همان‌جا مدرک دکترای ادبیات فارسی را دریافت کرد.
او بیش از سه دهه در دانشگاه کابل به عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی، شاهنامه‌پژوهی، تاریخ ادبیات و متون کهن تدریس کرد. شاگردان بسیاری از نسل‌های مختلف از محضر او بهره‌مند شدند و نقش مؤثری در تربیت نخبگان ادبی کشور داشت.
پس از سقوط دوباره کابل به دست طالبان در سال ۱۴۰۰ طغیان ساکایی مجبور به ترک کشور شد و به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد. او تا پایان عمر در ایالت کالیفرنیا اقامت داشت و در آن‌جا نیز به فعالیت‌های فرهنگی و نگارش ادامه داد.
استاد ساکایی از پژوهشگران برجسته ادبیات حماسی، شاهنامه و تاریخ ادبیات فارسی بود. از او آثار ارزشمند بسیاری در حوزه متون کهن و نقد ادبی باقی مانده است. برخی از مهم‌ترین کتاب‌های او عبارت‌اند از:
– نظم در دری
– در شناخت فردوسی و شاهنامه
– تاریخ ادبیات فارسی در سده‌های هفتم و هشتم هجری
– تاریخ ادبیات فارسی در سده‌های نهم و دهم هجری
– متون تاریخی برای دوره کارشناسی ارشد
– خانواده‌های گودرز و پیران در شاهنامه
– اخرین اثر شهر رویاهای من کابل
بسیاری از این آثار، سال‌ها به عنوان منابع درسی در دانشگاه‌های افغانستان تدریس می‌شدند و نزد پژوهشگران و دانشجویان ادبیات فارسی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
فراتر از محیط دانشگاه، طغیان ساکایی حضوری فعال در فضای فرهنگی کشور داشت. او در همایش‌ها، نشست‌های علمی، رسانه‌ها و محافل ادبی شرکت می‌کرد و یکی از مدافعان جدی زبان فارسی، ادبیات حماسی و هویت فرهنگی افغانستان بود.
در سال‌های پایانی زندگی، به‌ویژه در تبعید، دغدغه‌های اجتماعی او نیز پررنگ‌تر شد. او در واکنش به حوادث تلخ، از جمله کشتار غیرنظامیان، پیام‌هایی منتشر می‌کرد و خواستار حفظ کرامت انسانی و وحدت ملی بود.
در پی انتشار خبر درگذشت محمدیونس طغیان ساکایی، موجی از واکنش‌ها در میان استادان دانشگاه، شاعران، نویسندگان و دانشجویان به راه افتاد. بسیاری از چهره‌های فرهنگی، او را نماد آگاهی ادبی و مرجع شاهنامه‌پژوهی در افغانستان توصیف کرده‌اند.
درگذشت استاد محمدیونس طغیان ساکایی، بدون شک یک ضایعه برای جامعه علمی، فرهنگی و دانشگاهی افغانستان است. اما آثاری که از او به جا مانده و شاگردانی که تربیت کرد، همچنان صدای رسای او را در حافظه فرهنگی این سرزمین زنده نگه می‌دارند.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
بازگشت آمریکا به بگرام: واکنش چهار قدرت منطقه‌ای چه خواهد بود؟
طغیان ساکایی؛ شاهنامه پژوه و چهره ماندگار ادبیات فارسی افغانستان
توقف در ایستگاه آفلاین | تاثیر قطع اینترنت بر گمرکات افغانستان
پیامدهای انسانی قطع اینترنت در افغانستان؛ از بیماران تا زلزله‌زدگان
