برگزاری کنفرانس افغانستان در اسلامآباد با حضور شخصیتها و جریانهای ضد طالبان، نشانهای روشن از تغییر رویکرد پاکستان در قبال تحولات افغانستان است. کشوری که سالها طالبان افغانستان را «دارایی استراتژیک» خود میدانست، اکنون به نظر میرسد در حال آزمودن یک سیاست پساطالبان است؛ سیاستی که ناشی از فشارهای امنیتی، سیاسی و بینالمللی بر اسلامآباد است.
امنیت داخلی و معضل تیتیپی
عامل اصلی این تغییر رویکرد، تهدید روزافزون تحریک طالبان پاکستان (تیتیپی) است. این گروه که از حمایت و پناه طالبان افغانستان برخوردار است، امروز به بزرگترین چالش امنیتی اسلامآباد بدل شده است. ادامه حمایت بیچونوچرا از طالبان افغانستان به معنای تضعیف بیشتر موقعیت پاکستان در برابر شورش داخلی است؛ وضعیتی که دیگر برای دستگاه امنیتی و سیاسی پاکستان قابل دفاع نیست.
بازگشت به نیروهای غیرطالبانی
کنفرانس اسلامآباد بستری بود برای حضور فعالان جامعه مدنی، بزرگان قبایل و چهرههای سیاسی وابسته به نظام سیاسی پیشا-طالبان. این امر نشان میدهد پاکستان بهدنبال متنوعسازی روابط خود در افغانستان است. برخلاف گذشته که تنها طالبان بهعنوان گزینه مطلوب اسلامآباد مطرح بودند، اکنون زمینهای برای گفتوگو با نیروهای دموکراتیک و غیرجهادی در حال شکلگیری است.
پیام به جامعه جهانی
اسلامآباد با این اقدام بهنوعی پیامی روشن به قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای میفرستد: پاکستان دیگر نمیخواهد گروگان «پروژه طالبان» باقی بماند. برعکس، با گشودن کانالهای ارتباطی با مخالفان طالبان، اسلامآباد تلاش میکند خود را شریک بالقوه در یک راهحل سیاسی فراگیر برای افغانستان معرفی کند؛ اقدامی که میتواند روابط آسیبدیده پاکستان با غرب و منطقه را ترمیم کند.
واکنش افغانها؛ شک و تردید
با وجود این تحولات، افکار عمومی افغانستان با دیده تردید به آن مینگرد. تاریخ دخالتهای پاکستان در تغییر رژیمهای کابل، خاطرات تلخ بسیاری بر جای گذاشته است و بسیاری از افغانها نسبت به نیت واقعی اسلامآباد بدبین هستند. با این حال، اگر پاکستان واقعاً مسیر فاصله گرفتن از افراطگرایی و حمایت از نیروهای دموکراتیک را در پیش بگیرد، ممکن است بخشی از اعتماد از دسترفته در میان افغانها و در سطح بینالمللی را بازسازی کند.
جمعبندی
کنفرانس اسلامآباد را باید فراتر از یک نشست سیاسی دید. این رویداد نشان میدهد که پاکستان با درک هزینههای حمایت یکجانبه از طالبان، در حال سنجش یک مسیر تازه است؛ مسیری که میتواند معادلات افغانستان و منطقه را وارد مرحلهای متفاوت کند.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
انفجار در کویته: انگشت اتهام پاکستان به سمت هند و تیتیپی