به گزارش ایراف، لغو قرارداد ۲۵ ساله آمو دریا با یک شرکت چینی در ماه ژوئن ۲۰۲۵، نارضایتی طالبان از ضعف عملکرد و عدم پایبندی این کشور به برخی از تعهدات را آشکار ساخت. این پروژه که در ابتدا به عنوان یک سرمایه‌گذاری ۵۴۰ میلیون دلاری معرفی شده بود، در نهایت به دلیل عملکرد ضعیف در حفاری ذخایر نفتی، کمبود سرمایه‌گذاری و بی‌توجهی به الزامات مسئولیت‌های اجتماعی و زیست‌محیطی متوقف شد.
طالبان با توجه به نقض‌های مکرر تعهدات از سوی چین از شرکت‌های روسی برای سرمایه‌گذاری در بخش معدن دعوت کرده است.
در حالی که توجه رسانه‌ها بر عقب‌نشینی چین و ورود گسترده‌تر روسیه به بخش معدن افغانستان متمرکز شده است، قزاقستان و ازبکستان نیز در حال برداشتن گام‌های جدی‌تر برای حضور در این بخش هستند. این دو کشور، علاوه بر سرمایه‌گذاری در نظر دارند دانش فنی خود را نیز برای توسعه هرچه بیشتر بخش معدن در افغانستان با مهندسان این کشور به اشتراک بگذارند.
در ماه آوریل ۲۰۲۵، طالبان و قراقستان توافق کردند کمیسیون فنی مشترکی برای توسعه بخش مطالعات ذخایر معدنی افغانستان تشکیل شود که بیانگر نگاه بلندمدت این کشور به بخش معدن افغانستان خواهد بود.
سریک ژومانگارین، معاون نخست‌وزیر قزاقستان در همین راستا بیان کرد: افغانستان می‌تواند از ظرفیت شرکت‌های حرفه‌ای و با تجربه این کشور در بخش اکتشافات زمین‌شناسی و فرآوری مواد معدنی بهره‌مند شود. سطح بالای همکاری‌ها میان این دو کشور در امضای قراردادی به ارزش ۱۴۰ میلیون دلار در جریان یک همایش تجاری که در کابل برگزار شد، انعکاس پیدا کرد. همچنین، برنامه‌های مشترک مطالعاتی میان دانشگاه‌های افغانستان و موسسات تحقیقاتی قزاقستان در حال شکل‌گیری است که می‌تواند به مبنایی برای توسعه همکاری علمی و نوآوری‌های معدنی در افغانستان تبدیل شود.
علاوه بر این ازبکستان تا ماه آگست ۲۰۲۴، پنج قرارداد به ارزش ۱٫۱۵ میلیارد دلار امضا کرد که حوزه‌هایی همچون اکتشاف هیدروکربن‌ها، توسعه ذخایر مس و طلا، استخراج سنگ‌آهن و احداث یک نیروگاه ۱۲۰ مگاواتی در ولایت فاریاب افغانستان را شامل می‌شود. این پروژه‌ها، بخشی از طرح سرمایه‌گذاری ۲٫۵ میلیارد دلاری ازبکستان به شمار می‌روند که این کشور را به یکی از مهم‌ترین شرکای اقتصادی افغانستان بدل ساخته است.
بر اساس یک راهبرد نوین، کشورهای آسیای مرکزی بر دیپلماسی تدریجی، سرمایه‌گذاری مرحله‌ای و تلاش برای یکپارچگی منطقه‌ای تمرکز کرده‌اند. در این چارچوب، قزاقستان و ازبکستان با ادغام همکاری‌ها از طریق بخش معدن در بستر گسترده‌تری از زیرساخت‌ها و تجارت، فراتر از امضای قراردادهای اقتصادی، چشم‌اندازی نوین برای آینده افغانستان ترسیم خواهند کرد.
این رویکرد، افغانستان را به عنوان بازیگری فعال در معماری اقتصادی منطقه معرفی می‌کند، مشروط بر اینکه دولت این کشور به مشارکت ایجاد شده به دید یک همکاری با منافع دوسویه در بلندمدت بنگرد. در صورت تحقق این مشارکت، بخش معدن می‌تواند به ستون فقرات بازسازی اقتصادی افغانستان و عاملی کلیدی در تقویت ثبات منطقه‌ای بدل شود.
برای نخستین بار طی چند دهه اخیر، فرصتی برای افغانستان به وجود آمده است تا منابع طبیعی و معدنی خود را در چارچوبی مبتنی بر همکاری منطقه‌ای با منافعی دوسویه سامان دهد.
در این مسیر، کشورهای آسیای مرکزی می‌توانند نقش خود را نه به عنوان حامیان موقت یا رقبای ژئوپلیتیکی، بلکه به عنوان شرکای واقعی و پایدار در توسعه بخش معدن افغانستان ایفا کنند.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد | برای تماشا اینجا کلیک کنید:
ایراف تی‌وی
آخرین اخبار تحلیلی افغانستان را در ایراف بخوانید:
تحریم چابهار: جنگ اقتصادی علیه ایران، افغانستان، هند و فراتر از آن
آغاز حمل آزمایشی شمش فولاد از یزد به افغانستان؛ گامی تازه در توسعه ترانزیت صنعتی
چابهار در آستانه جهش ترانزیتی؛ اتصال ریلی بندر شهید بهشتی، کلید تحول منطقه‌ای
