به گزارش ایراف، در دسامبر ۲۰۲۳، امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، در همایشی بین‌المللی به افتخار صد و پانزدهمین سالگرد تولد باباجان غفورف، نویسنده کتاب «تاجیکان»، دستور داد تا نسخه‌هایی از شاهنامه فردوسی به‌طور رایگان در سراسر کشور توزیع شود. این پروژه عظیم، با چاپ سه‌میلیون و ۴۰۰ هزار جلد شاهنامه به خط سیریلیک توسط انتشارات «شرق آزاد»، قرار است تا سال ۲۰۲۶ به هر یک از یک‌میلیون و ۷۰۰ هزار خانواده تاجیکستان دو جلد از این اثر حماسی اهدا کند.
در ولایت بدخشان و نواحی تاجیک‌آباد، لخش و رشت، این توزیع آغاز شده و مردم با استقبال چشمگیر، شاهنامه را نه‌تنها به‌عنوان کتابی ادبی، بلکه به‌مثابه سندی هویتی دریافت کرده‌اند. دولت تاجیکستان هدف این اقدام را آشنایی بیشتر مردم با داستان‌های حماسی، تقویت روحیه‌ی ملی و آماده‌سازی جوانان برای پاسداری از مرزهای فرهنگی و جغرافیایی کشور اعلام کرده است.
اما کارشناسان فرهنگی معتقدند که صرفاً توزیع کتاب کافی نیست. علیرضا قیامتی، شاهنامه‌شناس ایرانی، در گفت‌وگویی با ایسنا تأکید می‌کند که شاهنامه در جان مردم تاجیک ریشه دوانده و باید محفل‌های شاهنامه‌خوانی دوباره احیا شود. او می‌گوید: «از هر چهار تاجیکی، یک نفر نام شاهنامه‌ای دارد. مردم تاجیکستان پس از فروپاشی شوروی، تندیس لنین را پایین آوردند و تندیس فردوسی را برافراشتند. این یعنی شاهنامه نه‌فقط در کتاب‌ها، بلکه در باور و زبان مردم جاری‌ست.»
شواهد فرهنگی نیز این پیوند عمیق را تأیید می‌کنند. در تئاترها، نمایش‌ها، و حتی زبان روزمره، ارجاع به شخصیت‌های شاهنامه رایج است. مردم تاجیک هنگام انجام کارهای سخت می‌گویند «هی رستم» و بخشندگی را «فریدون‌وار» توصیف می‌کنند. در محافل ادبی، مهمان‌خانه‌ها، و برنامه‌های رادیویی، شاهنامه‌خوانی همچنان با شور و شوق دنبال می‌شود. برنامه‌های رادیو تاجیک، با اجرای زنده‌یاد دکتر رحیم هاشم و شاعران بزرگی چون بازار صابر و لایق شیرعلی، خاطره‌ای جمعی برای نسل‌های مختلف ساخته‌اند.
این هم‌سویی میان مردم و دولت تاجیکستان، در کنار تلاش برای آموزش شاهنامه در مدارس و ترویج آن در رسانه‌ها، می‌تواند الگویی برای دیگر کشورهای فارسی‌زبان باشد. در حالی‌که در ایران نیاز به تعامل بیشتر میان نهادهای فرهنگی برای ورود شاهنامه به زندگی روزمره احساس می‌شود، تاجیکستان با این اقدام فرهنگی گسترده، گامی بلند در مسیر بازسازی تمدن فارسی برداشته است.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد | برای تماشا اینجا کلیک کنید:
ایراف تی‌وی
آخرین اخبار تحلیلی افغانستان را در ایراف بخوانید:
قطع اینترنت در افغانستان | ارتباط با دنیای خارج قطع می‌شود؟
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز پنجشنبه (۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴)
پیمان امنیتی عربستان و پاکستان: از تردید به آمریکا تا تهدید به طالبان
خواف-هرات: کریدوری برای اتصال ریلی اقتصاد منطقه
باد نوروز درآمیخت خراسان‌ها را؛ نگاهی به نقش شعر فارسی در پیوند ایران و افغانستان
