به گزارش ایراف؛ کارشناسان معتقدند که این نشست بستری بی‌نظیر برای دیپلماسی غیررسمی است و فرصتی را برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌کند تا از این طریق رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای دوجانبه را انجام داده و به یک اتفاق نظر در مسائل منطقهای و بین‌المللی دست یابند.
وزرای خارجه کشورهایی مانند تاجیکستان، افغانستان، قطر و مقامات عالی رتبه از ارمنستان، عراق، اقلیم کردستان عراق و مقاماتی دیگر از چند کشور جهان در نشست مجمع گفت‌وگوی تهران حضور دارند.
طبیعتا مانند تمام فروم‌های بین‌المللی شرکت کنندگان با همتایان خود رایزنی‌های دو جانبه را ترتیب می‌دهند که از لا به لای این گفت و شنودهای بسیاری از مسائل حل و راهکارهایی برای حل مشکلات بین کشورها اندیشیده می‌شود.
عراقچی: ایران شریکی مطمئن و همکاری قابل اتکا برای منطقه، تمام کشورها و ملت‌های آن خواهد بود
در همین حال وزیر امور خارجه کشورمان در سخنانی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران شریکی مطمئن و همکاری قابل اتکا برای منطقه و تمامی کشورها و ملت‌های آن خواهد بود، بیان کرد که ما خواهان توافقی عادلانه، متوازن و به دیپلماسی پایبند هستیم و انتظار داریم تحریم‌های ظالمانه و یک جانبه‌ای که مستقیما مردم ما را هدف قرار داده‌اند به طور واقعی و ملموس لغو شوند.
وی همچنین تاکید کرد که دولت دکتر پزشکیان از آغاز بر سیاست همسایگی تاکید کرده و برای گسترش پیوندهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای منطقه تلاش دارد و امروز شاهد آن هستیم که ایران و همسایگانش از خلیج فارس تا آسیای مرکزی پس از سال‌ها فراز و نشیب، در مسیر تفاهم، همکاری و دوستی حرکت می‌کنند.
تقویت همکاری‌های منطقهای و بین‌الملل در چارچوب مجمع گفت‌وگوی تهران
با درک این مطلب طبیعتا اینگونه نشست‌ها فرصتی برای ایران و همسایگان فراهم می‌کند تا در یک فضای نسبتا غیررسمی رایزنی‌های دو جانبه را انجام دهند و مسائل و مشکلات را بررسی و حل کنند.
در همین راستا وزیر امور خارجه کشورمان با همتای تاجیک خود دیدار داشته و طرفیم ضمن تبادل نظر پیرامون زمینه‌های افزایش بیش از پیش سطح همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور، گسترش همکاری‌های فرهنگی، امنیتی و تسهیل تعاملات مردمی بین دو ملت را بررسی کردند.
همچنین دو طرف نسبت به تحولات اخیر منطقهای و جهانی از جمله تحولات خاورمیانه ابراز نگرانی کرده و بر لزوم تداوم همکاری‌های منطقهای به ویژه موضوع افغانستان تاکید کردند.
اهداف طالبان از شرکت در اجلاس‌های منطقهای
همین مسئله کافی است بدانیم یکی از موضوعات مورد بررسی همسایگان مشکلات و چالش‌های مرتبط با افغانستان است و مقامات حکومت سرپرست افغانستان نیز در مجمع گفت‌وگوی تهران شرکت دارند تا ضمن تثبیت جایگاه و حضور خود به‌عنوان یکی از همسایه‌های مهم، گفت‌وگوهای دو جانبه را در قالب این فروم پیگیری کنند.
در نظر داشته باشیم طالبان پس از بازگشت دوباره به قدرت در افغانستان تلاش کرده تا رابطه خود را با کشورهای منطقه گسترش دهد. در همین راستا در آسیای مرکزی رابطه خوبی با ترکمنستان و ازبکستان برقرار کرده و هیئت‌های سیاسی و اقتصادی آن‌ها با یکدیگر تعاملات خوبی برقرار کرده‌اند.
براساس رویکرد اتخاذ شده حکومت سرپرست افغانستان رابطه با دو همسایه دیگر یعنی ایران و چین نیز به صورت مطلوب و پایدار حفظ شده است. البته حساسیت‌هایی نیز وجود دارد به ویژه ارتباط با ایران که حساسیت‌های مردمی نسبت به فعالیت‌های طالبان وجود دارد و همچنین مسائلی مانند آب که همواره میان دو کشور چالش برانگیز بوده است.
از این رو به نظر می‌رسد طالبان سعی دارد در منطقه روابط خود را با کشورهایی چون ترکیه و یا حتی برخی کشورهای حوزه خلیج فارس حفظ کند به همین دلیل شرکت در اجلاس‌هایی مانند مجمع گفت‌وگوی تهران را فرصتی برای ارائه دیدگاه‌ها و رویکرد خود می‌داند تا از این طریق بتوانند با تثبیت جایگاه خود روابط با همسایگان را به دور از هر گونه تنش و چالشی حفظ کنند.
امیرخان متقی: ما لطف ایران را فراموش نمی‌کنیم
امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان در پنلی در مجمع گفت‌وگوی تهران تاکید کرد که افغانستان طی نیم قرن گذشته شاهد دخالت‌های بیگانگان در امور داخلی خود بوده و اکنون وارد مرحله جدیدی از حیات سیاسی خود شده است.
این مقام حکومت سرپرست افغانستان همچنین تاکید کرد که در طول چهار سال گذشته سعی کردیم که روابط خود را کشورهای همسایه از جمله ایران گسترش دهیم و در حال حاضر نیز حجم روابط تجاری سالانه ایران و افغانستان حدود سه میلیارد دلار است.
وی در عین حال به موضوع حضور مهاجران افغانستان نیز در ایران اشاره کرد و گفت: ایران در طول 40 سال گذشته به دلیل تحولات در افغانستان میزبان مهاجران بوده و ما این لطف ایران را فراموش نمی‌کنیم.
همچنین طبق اعلام سفارت افغانستان در تهران در دیداری که امیرخان متقی با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران داشت در خصوص روابط دو جانبه، مسائل امنیتی، آب، تجارت، ترانزیت، مهاجرین، زندانیان و سایر مسائل دو جانبه گفت‌وگو کردند.
اجماعی در ارتباط با موضوع افغانستان در منطقه وجود ندارد
بنابراین با توجه به آن‌چه مطرح شد، علاوه بر بیان دیدگاه مقامات ارشد کشورهای شرکت کننده در مجمع گفت‌وگوی تهران، حضور طالبان در چنین نشست‌هایی فرصتی برای بیان ارائه دیدگاه‌های آنان است.
این مساله در شرایطی است که اجماعی در ارتباط با موضوع افغانستان در منطقه وجود ندارد به‌عنوان مثال برای هندی‌ها رابطه با افغانستان یک ماهیت ژئوپلیتیک دارد و برای آن‌ها چندان مهم نیست که در افغانستان چه کسی یا چه گروهی مسئولیت را در این کشور بر عهده داشته باشد.
علاوه بر این در ارتباط با مسائل موجود میان افغانستان و پاکستان به سادگی قابل حل نیست و به نوعی پیوستگی بین مسائل هند، افغانستان و پاکستان وجود دارد.
اعتماد حلقه مفقوده روابط طالبان با تمام کشورها
بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که اعتماد حلقه مفقوده روابط طالبان با تمام کشورهاست گرچه در این مدت طالبان از شکنندگی قبلی عبور کرده و در حال حاضر نیز گزینه خارجی برای عبور از طالبان وجود ندارد.
بنابراین، بدیهی است که در نشست‌هایی مانند مجمع گفت‌وگوی تهران چنین فرصت‌هایی برای تمامی کشورها فراهم است تا دیدگاه‌های خود را مطرح کنند، اما این مساله باید به سمت و سویی هدایت شود که همگان به یک اندازه فرصتی در این زمینه برای انجام رایزنی‌های دو جانبه داشته باشند.
انتظار می‌رود برگزاری چنین فروم‌هایی موجب گسترش مرزهای جغرافیایی شده و محرکی برای تقویت مناسبات منطقهای و بین‌المللی باشد تا کشورها در پرتو همکاری‌های مسالمت آمیز افق روشنی رای برای ملت‌ها و همسایگان خود رقم زنند.
