به گزارش ایراف، امام علیبنمحمد الهادی(ع)، دهمین پیشوای شیعیان، بخش عمده عمر خود را در سختترین شرایط سیاسی و امنیتی سپری کرد، با اینحال ایشان نقش تعیینکنندهای در حفظ و هدایت جامعه شیعه در دوران امامت خود ایفا نمودند.
امام هادی(ع) در سال ۲۱۲ هجری قمری در مدینه متولد شد و پس از شهادت پدر بزرگوارش امام محمدتقی(ع)، در هشتسالگی به امامت رسید. دوران امامت ایشان با اوج قدرت خلفای عباسی همراه بود؛ دورانی که نظارت، احضار و محدودسازی ائمه شیعه به یک سیاست ثابت تبدیل شده بود.
حضرت ابتدا در مدینه میزیست، اما به دستور متوکل عباسی به سامرا منتقل شد؛ شهری نظامی که اقامت در آن عملاً به معنای زندگی زیر نظر دستگاه خلافت بود. این انتقال اجباری، زندگی امام هادی(ع) را وارد مرحلهای تازه کرد؛ مرحلهای که در آن ارتباط مستقیم با شیعیان محدود و کنترلشده بود.
با وجود این فشارها، امام هادی(ع) توانست از طریق گسترش شبکه وکالت، ارتباط خود را با پیروانش در مناطق مختلف حفظ کند. این شبکه، علاوه بر پاسخگویی به مسائل دینی و فقهی، نقش مهمی در انسجام فکری شیعیان و جلوگیری از انحرافات اعتقادی داشت.
امام هادی(ع) در عرصه علمی و اعتقادی نیز حضوری مؤثر داشت. پاسخ به شبهات کلامی، مناظره با اندیشمندان درباری و تبیین جایگاه امامت، از جمله فعالیتهایی بود که با وجود محدودیتهای شدید ادامه یافت. «زیارت جامعه کبیره» بهعنوان یکی از ماندگارترین میراثهای فکری ایشان، تصویری جامع از نگاه اهلبیت(ع) به امامت ارائه میدهد.
سرانجام امام هادی(ع) در سوم رجب سال ۲۵۴ هجری قمری، در ۴۲ سالگی، در سامرا به شهادت رسید. بنا بر گزارشهای تاریخی، شهادت ایشان بر اثر مسمومیت و به دستور معتمد عباسی صورت گرفت. مرقد آن حضرت در سامرا، امروز در کنار حرم امام حسن عسکری(ع)، به نمادی از ایستادگی و هدایت در دوران اختناق تبدیل شده است.
سالروز شهادت امام هادی(ع)، یادآور امامت در سکوت و مقاومت است؛ الگویی از رهبری دینی که بدون تکیه بر قدرت سیاسی، مسیر هدایت را برای نسلهای پس از خود هموار کرد.
