به گزارش ایراف، طالبان در تازهترین اقدام عمرانی خود، سینمای آریانا—یکی از قدیمیترین و خاطرهانگیزترین بناهای فرهنگی کابل—را در چهارراه پشتونستان تخریب کردند و اعلام کردند که قرار است در این محل «ساختمانی مدرن» ساخته شود.
اما این تخریب، تنها یک عملیات ساختمانی نبود؛ برای بسیاری از هنرمندان و شهروندان کابل، پایان یک دوره از زندگی فرهنگی شهر بود.
ژانمارک لالو، معمار فرانسوی که در سال ۲۰۰۴ هدایت پروژه بازسازی آریانا را برعهده داشت در واکنش به انتشار این خبر گفت: «آریانا فقط یک ساختمان نبود؛ نشانهای از امید بود. حالا احساس میکنم بلدوزر، قلب مرا ویران کرده است.»
سینمای آریانا که در دهه ۱۹۶۰ ساخته شده بود، در دوران جنگهای داخلی افغانستان بهشدت آسیب دید و در دوره نخست حکومت طالبان نیز بهدلیل ممنوعیت فعالیتهای هنری، سالها متروکه ماند.
اما در سال ۲۰۰۴، با حمایت انجمن فرانسوی «یک سینما برای کابل» و مدیریت کلود للوش، کارگردان نامدار فرانسوی، این بنا دوباره احیا شد.
سالن ۶۰۰ نفره آریانا با صندلیهای سرخ و قالیهای دستباف افغانستان، در مراسمی رسمی با حضور وزیر فرهنگ وقت فرانسه و چندین فیلمساز بینالمللی افتتاح شد.
عتیق رحیمی، نویسنده و فیلمساز برجسته افغانستان که نخستین فیلمش پس از بازگشایی در همین سینما نمایش داده شد، تخریب اخیر را «ویرانیای دردناکتر از گذشته» توصیف کرده است.
او میگوید: «اینبار آریانا را نه در جنگ، بلکه به نام مدرنیتهای بیروح و بیتصویر حذف میکنند؛ مدرنیتهای که جایی برای تجربه مشترک تماشای فیلم در تاریکی ندارد.»
برای بسیاری از شهروندان کابل، آریانا بخشی از حافظه جمعی بود.
یک مرد ۶۵ ساله که نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری فرانسه گفته: «خبر تخریب آریانا قلبم را شکست. ما سالها در این سالن فیلمهای هندی، ایرانی، روسی و اروپایی میدیدیم. آریانا بخشی از جوانی ما بود.»
اکنون با تخریب این سینمای تاریخی، بسیاری بیم آن دارند که یکی از آخرین نشانههای دوران طلایی فرهنگ و هنر کابل برای همیشه از میان رفته باشد.
