به گزارش ایراف، حمید روحیصفت، دیپلمات پیشین ایران در افغانستان، در گفتوگو با «هفت صبح» به تحلیل نشست اخیر تهران با حضور کشورهای همسایه افغانستان پرداخت و ضمن تأکید بر اهمیت این گردهماییها، ابعاد مختلف آن را بررسی کرد.
نشست تهران درباره افغانستان؛ نگرانی مشترک همسایگان از تهدیدات امنیتی
وی گفت: «نکته کلیدی آن است که تمامی کشورهای حاضر در این نشست، فارغ از تفاوتهای سیاسی و اولویتهای ملی، در یک نگرانی بنیادین اشتراک دارند و آن نگرانی امنیتی ناشی از تحولات افغانستان است. کشورهای همسایه نگران آن هستند که وضعیت بیثباتی تحمیلشده پس از توافق دوحه، دامنهدار شود و گروههای افراطی و تروریستی فعال در افغانستان، تهدیدی مستقیم برای امنیت آنها ایجاد کنند.»
این کارشناس مسائل سیاسی با نقد توافق دوحه گفت: «توافق دوحه، نه با نیت ثباتآفرینی، بلکه با هدف انتقال هزینه بحران افغانستان از دوش آمریکا به کشورهای منطقه طراحی شد. در جریان مذاکرات این توافق، دولت مستقر در کابل عملاً نادیده گرفته شد و نتیجه این سیاست، فروپاشی سریع دولت کابل و بازگشت طالبان به قدرت بود؛ رخدادی که نهتنها افغانستان، بلکه کل منطقه را با تبعات امنیتی گستردهای مواجه کرد.»
ارزش ذاتی نشستهای منطقهای حتی بدون حضور طالبان
روحیصفت خاطرنشان کرد: «گردهمایی کشورهای همسایه افغانستان در تهران تلاشی منطقی و قابل دفاع برای همافزایی منطقهای است. حتی اگر خود افغانستان یا طالبان در این نشستها حضور نداشته باشند، این امر از ارزش ذاتی چنین ابتکاری نمیکاهد.
اهمیت این نشستها صرفاً در بیانیههای رسمی آنها خلاصه نمیشود، بلکه بخش مهمتر آن در رایزنیهای غیررسمی و گفتوگوهای دوجانبه و چندجانبه در حاشیه نشستها شکل میگیرد.»
وی تأکید کرد: «نشستهای منطقهای معجزه نمیکنند، اما بدون آنها مدیریت بحران ناممکن است.»
عدم حضور هند با تعریف نشست همخوانی داشت
روحیصفت با اشاره به غیبت طالبان و برخی بازیگران مانند هند در این نشست، گفت: «ارزیابی چنین نشستی پیش از هر چیز نیازمند شفافسازی درباره سطح، دامنه و انتظاراتی است که از آن تعریف شده بود. این نشست اساساً در قالب نشست همسایگان افغانستان برگزار شد؛ بدین معنا که صرفاً کشورهایی در آن حضور داشتند که مرز زمینی مستقیم با افغانستان دارند. از این منظر، عدم حضور هند، هرچند این کشور بازیگری تأثیرگذار در معادلات افغانستان محسوب میشود، با تعریف اولیه نشست همخوانی دارد.»
تهران پیش از این میزبان یک نشست منطقهای در مورد افغانستان با حضور کشورهای پاکستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، چین و روسیه بود.
این نشست با هدف حل چالشهای افغانستان با محوریت منطقهای و عدم هرگونه حضور نظامی خارجی در این کشور برگزار شد.
محمدرضا بهرامی، مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه ایران، در افتتاحیه نشست تأکید کرد که تصمیم طالبان برای عدم شرکت «هیچ خدشهای بر روابط دوجانبه و همکاریهای جاری میان تهران و کابل وارد نمیکند» و ایران همچنان بر ادغام سیاسی و اقتصادی افغانستان در ساختارهای منطقهای تأکید دارد.
