هشدار مسکو درباره گسترش داعش در افغانستان؛ امنیت آسیای مرکزی در خطر است

به گزارش ایراف، به نقل از تحلیل امروز (دوشنبه، ۱۷ آذر) رسانه یوریشیا ریویو، افغانستان به‌عنوان چهارراه آسیای جنوبی و مرکزی جایگاهی راهبردی در محاسبات امنیتی روسیه دارد.

پس از خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۲۱ و تسلط طالبان بر کابل، مسکو تحت رهبری ولادیمیر پوتین روابط خود را با حکومت موقت افغانستان گسترش داده و بر همکاری ضدتروریسم و توسعه مناسبات اقتصادی تمرکز کرده است. 

در ۱۷ آوریل ۲۰۲۵، دیوان عالی روسیه پس از بیش از دو دهه، طالبان را از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج کرد و ممنوعیت فعالیت آن را لغو نمود.

این تصمیم بخشی از راهبرد مسکو برای تعامل با طالبان و مقابله با تهدیدات ناشی از گروه‌های افراطی بود. 

با این حال، حمله تروریستی مارس ۲۰۲۴ به سالن کنسرت کراکوس در مسکو که مسئولیت آن را داعش شاخه خراسان (ISKP) بر عهده گرفت، نشان داد تهدیدات امنیتی ناشی از افغانستان همچنان جدی است.

این همان گروهی است که در آگوست ۲۰۲۱ در دروازه «آبی» فرودگاه کابل دست به بمب‌گذاری زده و ۱۳ سرباز آمریکایی و ۱۷۰ افغان را کشت. 

یوریشیا ریویو می‌نویسد: روسیه به‌طور فزاینده‌ای نگران بهره‌برداری گروه‌های افراطی از مرزهای باز آسیای مرکزی است؛ وضعیتی که می‌تواند ثبات منطقه را تضعیف کرده و امنیت ملی روسیه را به‌طور مستقیم تهدید کند. 

در نشست شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵، واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، هشدار داد: «خطر سرریز فعالیت‌های تروریستی به آسیای مرکزی و فراتر از آن کاملاً واقعی است.» او تأکید کرد داعش همچنان از منابع خارجی تأمین مالی می‌شود و جنگجویانی با تجربه میدانی در سوریه و عراق در صفوف آن حضور دارند. 

حکومت طالبان این نگرانی‌ها را رد کرده و مدعی شده است که اجازه نخواهد داد خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده شود.

با این حال، به نقل از این رسانه، گزارش‌ها نشان می‌دهد طالبان در عمل نتوانسته‌اند به تعهدات خود پایبند بمانند و حتی از گروه‌هایی چون تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) حمایت کرده‌اند؛ گروهی که حملاتی علیه پاکستان انجام داده است. 

سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت روسیه، نیز در نشست دبیران شورای امنیت کشورهای عضو جامعه کشورهای مستقل، در مسکو هشدار داد: «خطر ورود جنگجویان گروه‌های تروریستی و افراطی به کشورهای عضو جامعه کشورهای مستقل از خاک افغانستان همچنان پابرجاست.»

او بر ضرورت هماهنگی منطقه‌ای برای مقابله با این تهدیدات تأکید کرد. 

آنا اوِستینیِوا، معاون نماینده دائم روسیه در سازمان ملل، نیز در هفته پایانی نوامبر ۲۰۲۵ گفت اقدامات طالبان برای مقابله با گروه‌های افراطی «ناکافی» است و حضور فزاینده داعش–خراسان پیامدهای جدی برای امنیت منطقه‌ای دارد. 

یوریشیا ریویو در جمع‌بندی گزارش خود نوشت: تعامل مسکو با طالبان ممکن است مزایای تاکتیکی داشته باشد، اما بدون تعهدات قابل راستی‌آزمایی در زمینه ضدتروریسم و هماهنگی پایدار منطقه‌ای، تهدید داعش–خراسان و دیگر گروه‌های افراطی در سراسر آسیای مرکزی و فراتر از آن گسترش خواهد یافت.

این شرایط نیازمند یک راهبرد منسجم بین‌المللی است؛ راهکاری که ترکیبی از فشار دیپلماتیک، همکاری اطلاعاتی و امنیت مرزی قوی باشد تا مانع تبدیل خاک افغانستان به سکوی پرتاب شبکه‌های تروریستی جهانی شود.

این گزارش در حالی منتشر می‌شود که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در مصاحبه‌ای با یک رسانه هندی در اوایل دسامبر ۲۰۲۵ گفت: «طالبان اوضاع افغانستان را تحت کنترل دارد و علیه گروه‌های تروریستی از جمله داعش اقدام کرده است.»

او افزود: «دولت افغانستان اقدامات زیادی برای مبارزه با تروریسم و سازمان‌های مختلف تروریستی انجام می‌دهد.»