به گزارش ایراف، ترکیه تودی در این باره نوشته است: «مشکلات حکومت طالبان در زمینه به رسمیت شناخته شدن بین‌المللی، رکود اقتصادی و تنش‌های شدید در روابط با پاکستان، کابل را مجبور کرده است تا به دنبال شرکای تجاری جدید و مسیرهای جایگزین باشد.»
این گزارش تأکید می‌کند: «بسته شدن مکرر گذرگاه‌های مرزی تورخم و چمن توسط پاکستان، دسترسی افغانستان به بازارهای جهانی را مختل کرده و میلیون‌ها دلار خسارت به بار آورده است. این تحولات بیش از پیش ضرورت شکستن وابستگی افغانستان به مسیرهای سنتی جنوبی و گسترش فضای اقتصادی متنوع‌تر را نشان می‌دهد.»
به نوشته این رسانه، «آسیای مرکزی با نزدیکی جغرافیایی، جستجوی انعطاف‌پذیری سیاسی و ابتکارات جدید در زمینه ادغام منطقه‌ای، به‌طور فزاینده‌ای به بازاری اقتصادی جذاب برای افغانستان تبدیل می‌شود. اما این تحولات تنها فرصت نیستند؛ هزینه‌ها، کمبودهای زیرساختی، ریسک‌های امنیتی و محدودیت‌های سیاسی نیز این جهت‌گیری جدید را بر زمین لرزان قرار داده‌اند.»
گرایش به سمت آسیای مرکزی
ترکیه تودی در ادامه می‌افزاید: «آسیب‌پذیری تجارت افغانستان از طریق پاکستان بار دیگر در بحران‌های عبور مرزی ماه‌های اخیر به وضوح نمایان شد. بسته شدن هفته‌ها گذرگاه‌های مرزی تورخم و چمن که هزاران کامیون در مرزها منتظر بودند و محصولات کشاورزی فاسد شدند، خسارات جدی اقتصادی برای صادرکنندگان افغان به بار آورد.»
این گزارش خاطرنشان می‌کند: «حدود ۲۰۰ میلیون دلار خسارت در این مدت فقط یک مشکل اقتصادی نبود؛ برای طالبان به عنوان هشداری راهبردی تلقی شد که نیازمند نگاه امنیتی متفاوتی به مسیر تجارت خارجی بود.»
به نقل از این رسانه، «دو عامل بنیادین پشت این تحول وجود دارد: نخست، ضرورت تنوع‌بخشی به شبکه تجارت خارجی افغانستان؛ دوم، تمایل کشورهای آسیای مرکزی به نهادی کردن روابط اقتصادی با کابل.»
ترکیه تودی می‌نویسد: «افزایش حجم تجارت افغانستان با آسیای مرکزی به ۱.۷ میلیارد دلار نشان می‌دهد که کشورهای منطقه هم روابط اقتصادی خود با کابل را گسترش داده‌اند و هم به شکل قابل توجهی متنوع کرده‌اند.»
این گزارش اضافه می‌کند: «تجارت با ازبکستان به ۱.۱ میلیارد دلار رسیده و هدف‌گذاری برای رسیدن به ۲ میلیارد دلار در کوتاه‌مدت نشان می‌دهد که تاشکند افغانستان را حلقه‌ای ضروری در ارتباط با جنوب آسیا می‌داند.»
قزاقستان نیز با نقشه راه تجارت ۳ میلیارد دلاری، بازار افغانستان را به عنوان منطقه‌ای راهبردی برای آرد، سوخت و محصولات غذایی تعریف کرده و به دنبال شراکت بلندمدت است.»
ظرفیت واقعی مسیرهای آسیای مرکزی
ترکیه تودی هشدار می‌دهد: «با وجود شتاب قابل توجه در گرایش افغانستان به آسیای مرکزی، ظرفیت فعلی مسیرهای شمالی هنوز به طور کامل پایدار نشده است. اتکا به حمل‌ونقل جاده‌ای زمان ترانزیت را طولانی و هزینه‌ها را افزایش داده و رقابت‌پذیری کالاها را کاهش می‌دهد.»
این گزارش توضیح می‌دهد: «کمبود سردخانه‌های مناسب، زمان انتظار طولانی در گذرگاه‌های مرزی و تغییر مکرر وسیله نقلیه، ارسال کالاهای فاسدشدنی را پرخطر کرده است».
در شرایط عادی، حمل میوه و سبزیجات از طریق پاکستان سه تا چهار شب طول می‌کشد، اما از مسیرهای شمالی یا ایران بین پانزده تا شصت روز زمان می‌برد؛ هم از نظر زمان و هم هزینه یک نقصان جدی.»
به نوشته این رسانه، «تعرفه‌های بالای گمرکی در کشورهای آسیای مرکزی فشار هزینه‌ای قابل توجهی ایجاد کرده و صادرات افغانستان را محدود می‌کند، در حالی که واردات غالب منجر به عدم تعادل تجاری به ضرر کابل می‌شود.»
چشم‌انداز
ترکیه تودی در پایان گزارش خود می‌نویسد: «با وجود این محدودیت‌ها، فرصت‌های آسیای مرکزی برای افغانستان کاملاً از بین نرفته‌اند. اراده سیاسی کشورهای منطقه و روابط واقع‌بینانه با کابل می‌تواند مزایای بلندمدت ایجاد کند.
پیشرو بودن ازبکستان و قزاقستان در پروژه‌های حمل‌ونقل، افزایش تجارت ترکمنستان، و ارتباط قرقیزستان و تاجیکستان از طریق پروژه‌های انرژی نشان می‌دهد که جهت‌گیری شمالی می‌تواند در آینده جایگاه قوی‌تری پیدا کند.»
این رسانه نتیجه می‌گیرد: «اینکه این مزایا به یک مسیر خروج اقتصادی ملموس تبدیل شوند، به کاهش هزینه‌های لجستیکی، بهبود روندهای گمرکی و تکمیل شبکه راه‌آهن بستگی دارد.»
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز چهارشنبه (28 آبان‌ماه ۱۴۰۴)
طرح استعماری ترامپ برای اشغال غزه؛ دروغی به نام صلح
