به گزارش ایراف، کابل امروز میزبان هیأتی بلندپایه از تاجیکستان است. به گزارش منابع خبری، این هیأت شامل افرادی از وزارت امور خارجه، نهادهای امنیتی و مسئولان کلیدی این کشور است. گفته می‌شود هدف از این سفر تقویت مناسبات سیاسی، اقتصادی و امنیتی میان دوشنبه و حکومت طالبان است. همچنین بحث و گفت‌وگو پیرامون مباحث کلان‌تر چون وضعیت سفارت طالبان در دوشنبه نیز در دستور کار این سفر قرار دارد.
دو روز پیش نیز امامعلی صابرزاده، وزیر دفاع تاجیکستان، به اسلام‌آباد سفر و با مقامات پاکستانی دیدار کرد. در این دیدار بر تقویت همکاری‌های نظامی، مبارزه با تروریسم و هماهنگی‌های امنیتی تأکید شد.
سفرهای مقامات ارشد تاجیک به کابل و اسلام‌آباد در حالی انجام می‌شود که منطقه درگیر تنش‌ها و مذاکرات به بن‌بست خورده میان طالبان و پاکستان است؛ بحرانی مداوم که پیچیدگی بر سر حل آن حالا پای بازیگران بیشتری را به صحنه این تنش باز کرده است، به‌ویژه آنکه یک طرف آن به آمریکا ختم می‌شود.
سفر مقامات عالی‌رتبه تاجیکستان، کشوری که برخلاف سایر کشورهای آسیای مرکزی پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت علاوه بر قطع روابط، به حمایت از مخالفان طالبان نیز پرداخت، نمی‌تواند عادی باشد. هرچند بعدها نشانه‌هایی از گشایش بسیار محتاطانه در روابط میان کابل و دوشنبه دیده شد، اما اکنون حضور مقامات عالی‌رتبه سیاسی و امنیتی این کشور در کابل درست در میانه تنش‌های کابل با اسلام‌آباد که هشدارها از رقابت‌های شدید ژئوپلتیکی و فصل تازه‌ای از رقابت‌های نیابتی را بالا برده، اهمیت مضاعف دارد؛ به‌ویژه آنکه خطر بازگشت آمریکا به افغانستان منطقه را (به‌ویژه به‌صورت انفرادی) در حالت آماده‌باش قرار داده است.
دوشنبه؛ شاکی همیشگی حضور تروریسم در افغانستان
از زمانی که طالبان برای بار دوم حکومت در افغانستان را به دست گرفت، تاجیکستان به‌عنوان نگران اصلی خطر تروریسم ناشی از افغانستان شناخته شد. عدم مدارای دوشنبه با کابل تحت حاکمیت طالبان، برخلاف دیگر کشورهای آسیای مرکزی، ریشه در نگرانی‌های عمیق تاجیک‌ها از ناامنی در افغانستان داشته است.
در چهار سال اخیر، هر زمان که سازمان پیمان امنیت جمعی نگرانی خود از ناامنی برخاسته از افغانستان را اعلام کرده، تاجیکستان عامل اصلی این نگرانی بوده است. این نگرانی برای دوشنبه در حالی عمیق‌تر می‌شد که تاجیکستان با طالبان رابطه خصمانه از دهه ۱۹۹۰ میلادی داشت. از سوی دیگر، تاجیکستان به‌طور مداوم مشروعیت طالبان را رد کرده و همواره در طرف مخالفان این گروه قرار داشته و به آن پیوسته به چشم یک تهدید نگریسته است.
اما حالا تلاش‌های اندکی برای ایجاد نوعی رابطه دوستانه با هدف دفع خطرات ناشی از افغانستان در حال شکل‌گیری است. به‌طوری که چندی پیش، یوسف وفا، والی طالبان در بلخ، در سفری نادر به دوشنبه متعهد شد که به هیچ «عنصر متخاصمی» اجازه نخواهد داد از خاک افغانستان برای توطئه یا انجام حملات علیه آنها استفاده شود.
این نگرانی در حالی با گام‌های آرام برای گشودن روابط، همزمان شده که تداوم بحران موجود میان طالبان و پاکستان و بن‌بست مذاکراتی، چرخه خشونت و ناآرامی در منطقه و سرایت آن به آسیای مرکزی را بسیار محتمل کرده است. ناظران هشدار می‌دهند که طولانی شدن این بحران پای گروه‌های افراطی را به درگیری بیشتر باز خواهد کرد. در نتیجه وضعیت امنیتی دو کشور ناپایدار و شکننده خواهد بود.
موقعیت دشوار ژئوپلیتیکی
تاجیکستان مرزی طولانی با افغانستان دارد و هرگونه بی‌ثباتی به معنای تهدید امنیتی مستقیم برای این کشور است. این در حالی است که داعش، هرچند کمتر، اما پیوسته در افغانستان فعال بوده و این کشور را دالان رسیدن به آسیای مرکزی، که تاجیکستان در خط مقدم ورود به آن قرار دارد، نگریسته است. از طرف دیگر، حضور گروه‌هایی چون جماعت انصارالله در شمال افغانستان همواره یک تهدید وجودی برای دوشنبه بوده است که هرگونه بی‌ثباتی این تهدید را سنگین‌تر خواهد کرد. خطر این تهدیدات در حالی بالاست که هرگونه فشار بیشتر از جانب پاکستان به معنای تغییر سیاست‌های طالبان، از جمله در شمال، خواهد بود.
این نگرانی در حالی پررنگ شده که همان‌طور که در ابتدا آمد، دوشنبه بر همکاری امنیتی با اسلام‌آباد تأکید کرده است. به نظر می‌رسد اسلام‌آباد با افزایش همکاری‌های نظامی و امنیتی با کشورهای منطقه و فرامنطقه به دنبال محاصره نظامی و امنیتی کابل است، اما این محاصره نظامی برای کشورهایی چون تاجیکستان، که هم‌مرز با افغانستان و بحران تهدید امنیتی را دارد، دشوار است. این در حالی است که تجربه تنش‌های مرزی با طالبان مزید بر علت خواهد شد؛ چراکه در صورت تشدید درگیری، ضمن تداوم همکاری با پاکستان باید از حساسیت کابل جلوگیری و امنیت مرزهایش را تأمین کند.
در نتیجه تداوم این شرایط، با توجه به آنکه هر بازیگر منطقه‌ای به دنبال تأمین مناطق خود است، دوشنبه را در تنگنای موقعیت ژئوپلتیک قرار می‌دهد.
آمریکا؛ عامل اصلی سفر هیأت تاجیکستانی به کابل؟
امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، پانزدهم ماه جاری با هدف گسترش روابط اقتصادی و امنیتی به واشنگتن رفت. انتشار تصویر لبخند او در کنار دونالد ترامپ، در شرایطی که روابط مسکو با جهان غرب در پایین‌ترین حد خود قرار دارد، تنها حامل یک پیام بود: دوشنبه می‌خواهد جایگاهش را بازتعریف کند.
هرچند تاجیکستان قصد رویگردانی از روسیه را ندارد، اما در تحولات جهانی کنونی و درست در هنگامی که آمریکا قصد ورود به آسیای مرکزی را دارد، نمی‌خواهد بازنده این رقابت‌های ژئوپلتیک باشد. عامل افغانستان نیز طبیعتاً یکی از دلایل این پیوند است.
چنانچه در اعلامیه دفتر ریاست‌جمهوری تاجیکستان آمده است، رحمان در گفت‌وگو با ترامپ حفظ امنیت و ثبات را مبنای ارزشمندی برای توسعه پایدار کشورها خوانده است. در مقابل، وزارت خارجه آمریکا نیز در متن اعلامیه خود آورده است که دو کشور مدت‌هاست در راستای تقویت ثبات و امنیت در منطقه همکاری داشته‌اند. این اعلامیه‌ها نشان می‌دهد که حالا این روابط وارد فاز اطلاعاتی و امنیتی شده است.
تاجیکستان که تاکنون حاشیه‌ای‌ترین (حتی خودخواسته) بازیگر تحولات افغانستان بوده، حالا با تمایل آمریکا به افغانستان و برنامه جدید غرب برای نفوذ به آسیای مرکزی به دنبال آن است تا با استفاده از این وضعیت جایگاه خود را با هدف تأمین امنیت بازتعریف کند.
این در حالی است که تاجیکستان به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی که دارد، در مرکز برنامه‌های طرح بزرگ‌تر آمریکا برای ورود به آسیای مرکزی قرار گرفته است؛ طرحی که افغانستان و تاجیکستان در آن نقش مهمی دارند. در نتیجه تاجیکستان به دنبال آن است تا از طریق همکاری‌های امنیتی با آمریکا هم به نگرانی‌های امنیتی‌اش از جانب افغانستان پاسخ دهد و هم جایگاه از دست‌رفته‌اش را بازیابد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز شنبه (۲۴ آبان‌ماه ۱۴۰۴)
تمدید ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع خارجی تا پایان دی‌ماه
پیامدهای قطع روابط تجاری افغانستان و پاکستان؛ راهکار جایگزین چیست؟
طعم ماندگار نان؛ روایت اسماعیل امینی از مهمان‌نوازی مردم افغانستان
شوک تجاری طالبان به پاکستان | تعلیق کامل مبادلات تجاری و هشدار ورشکستگی صنایع
