به گزارش ایراف، در دامنه یکی از کوه‌های تاریخی شهر قندهار، در جنوب افغانستان، بنایی قرار دارد که نه‌تنها یادگار یک دوره باشکوه از تاریخ این کشور است، بلکه نمادی از باور، عرفان و پیوند مردم با ریشه‌های فرهنگی‌شان به شمار می‌رود.
این بنای شگفت‌انگیز که به نام «چهل‌زینه» شناخته می‌شود، سال‌هاست زیارتگاه عارفان و عاشقان و مقصد گردشگری علاقه‌مندان تاریخ و فرهنگ است.
چهل و چهار پله سنگی که در نهایت به عبادتگاه کوچکی در بالای تپه ختم می‌شود، عبادتگاهی با سنگ‌های سیاه و حکاکی‌های برجسته، که آمیزه‌ای از هنر، فرهنگ، تاریخ و معنویت مردم قندهار است.
پله‌هایی به سوی تاریخ و معنا
زینه در افغانستان به معنی پله است، از این‌رو چهل‌زینه، همان‌طور که از نامش پیداست، از چهل و چهار پله سنگی تشکیل شده که زائران برای رسیدن به زیارتگاه بالای کوه باید از آن‌ها بالا روند.
به باور مردم محلی، هر پله نمادی از یک مرحله سیر و سلوک روحانی است؛ از تاریکی جهل تا روشنایی ایمان و معرفت. همین نگاه عرفانی باعث شده است که چهل‌زینه جایگاهی فراتر از یک اثر تاریخی صرف داشته باشد و در تمام فصول سال، گردشگران را به‌سوی خود جذب کند.
از سوی دیگر، عدد چهل در عرفان اسلامی یکی از اعداد مقدس به‌شمار می‌رود؛ چنان‌که در سیر و سلوک عارفانه، سالک چله‌نشینی می‌کند که به این معنی است که چهل روز از تمام لذت‌ها، دست برمی‌دارد.
در چهل‌زینه نیز چهل پله، نمادی از همین چهل مرحله سیر و سلوک است، که با بالا رفتن از هر پله، یک قدم به سوی آسمان نزدیک می‌شویم.
ردپای امپراتوری گورکانیان
بر اساس روایت‌های تاریخی، چهل‌زینه در زمان امپراتوری گورکانیان ساخته شده است. گفته می‌شود این مکان به فرمان یکی از عارفان و فرماندهان مشهور آن دوره، زین‌الدین شاه، به‌عنوان محل عبادت و خلوت عارفان بنا گردیده و با گذر قرن‌ها، همچنان روحانیت و شکوه خود را حفظ کرده است.
زیارتگاه بالای چهل‌زینه با سنگ و گچ محلی ساخته شده و تزئینات ساده اما روح‌انگیز آن، نشانی از ذوق هنری مردم قندهار در گذشته دارد.
از فراز این مکان، چشم‌اندازی وسیع از شهر تاریخی قندهار دیده می‌شود؛ جایی که کوه، تاریخ و انسان در یک قاب به هم پیوند می‌خورد.
نقاشی‌ها و کنده‌کاری‌های قدیمی روی دیوارها نیز بازگوکننده فرهنگ و باورهای مردمان آن دوران است.
مکانی برای دعا، تفکر و جستجوی خویش
چهل‌زینه برای مردم قندهار تنها یک بنای باستانی نیست؛ بلکه مکانی مقدس و فرهنگی است که در روزهای خاص مذهبی و آیینی، میزبان صدها زائر از نقاط مختلف افغانستان می‌شود.
بسیاری از مردم باور دارند که دعا در این مکان مستجاب می‌گردد و حضور در آن، آرامشی درونی به همراه دارد.
جاذبه‌ای برای گردشگران داخلی و خارجی
با افزایش توجه به میراث فرهنگی و گردشگری، چهل‌زینه امروز به یکی از مقاصد گردشگری جنوب افغانستان بدل شده است.
منظره غروب آفتاب از فراز آن، تصویری فراموش‌نشدنی برای هر بیننده است. با این حال، نبود امکانات رفاهی و حفاظتی کافی، تهدیدی برای حفظ این اثر تاریخی محسوب می‌شود و نیازمند توجه جدی نهادهای فرهنگی است.
چهل‌زینه تنها مجموعه‌ای از پله‌های سنگی نیست؛ بلکه روایت صعود انسان از خاک به افلاک است. اثری که در خود تاریخ، عرفان و هنر مردم قندهار را گرد آورده و همچنان الهام‌بخش نسل‌های امروز و فرداست.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
تنش‌های طالبان و پاکستان؛ ايران چگونه می‌تواند به حل بحران کمک کند؟
تنش طالبان–پاکستان: از خطر فزاینده تروریسم تا تشدید رقابت‌های منطقه‌ای
