عبدالحفیظ منصور، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی افغانستان در گفت‌وگو با ایراف، به نقل از دیپلمات‌های آمریکایی می‌گوید که آمریکا برای ضربه‌زدن به پاکستان و جبران شکست خود در افغانستان، از طالبان برای مقابله با پاکستان حمایت می‌کند.
متن کامل این گفت‌وگو به شرح زير است:
بسیاری از ناظران، ریشه اختلافات کنونی میان طالبان و اسلام‌آباد را تنش‌های ریشه‌دار بر سر مساله دیورند می‌دانند و بن‌بست مذاکرات استانبول را نیز ناشی از حل‌نشدن همین موضوع عنوان می‌کنند. نقش دیورند در تنش جاری تا چه میزان برجسته است؟ و آیا بدون اجماع بر سر دیورند که بعید به نظر می‌رسد، حل تنش ممکن است؟
من فکر می‌کنم دیورند بیشتر یک عنوان و بهانه است. اصل تنش کنونی میان طالبان و پاکستان به سیاست‌های قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا بازمی‌گردد. در پشت پرده پشتونستان‌خواهی طالبان، آمریکا، انگلیس و دولت هند را می‌بینیم. این کشورها هستند که حمایت سیاسی، اقتصادی و تسلیحاتی می‌کنند. بدون حمایت، به‌ویژه از سوی آمریکا و چراغ سبز آن، طالبان قادر نیستند دست به توسعه‌طلبی بزنند و تمامیت ارضی پاکستان را با خطر مواجه سازند. بر اساس برخی شواهد و دلایل، آمریکایی‌ها می‌خواهند شکست‌شان در افغانستان را با ضربه‌زدن به پاکستان، که از دید آن‌ها مقصر اصلی شناخته می‌شود، جبران کنند. من این را یکی دو بار از زبان دیپلمات‌های آمریکایی در جریان مذاکرات دوحه شخصاً شنیدم.
بیست‌ویکم آبان در تقویم سیاسی افغانستان روزی است که خط دیورند به‌عنوان مرز میان افغانستان و پاکستان ترسیم شد؛ خطی که منبع اصلی و پایدار تنش‌ها شد. مبنا و ماهیت آن قرارداد چه بود و چرا بحث دیورند حل نمی‌شود؟
بحث دیورند فعلاً برای پاکستانی‌ها مطرح نیست. آن‌ها پس از خروج نظامیان شوروی از افغانستان، به‌دنبال ایفای نقش یک ابرقدرت منطقه‌ای بودند و می‌خواستند افغانستان را تحت کنترل خود درآورند. چنین مباحثی همان زمان، وقتی مرحوم احمدشاه مسعود سفری به اسلام‌آباد داشت، از سوی میرزا اسلم‌بیگ، رئیس ستاد ارتش پاکستان، مطرح شد. آن‌ها نه‌تنها به افغانستان، بلکه به آسیای میانه و حتی حرکت به‌سوی روسیه فکر می‌کردند. این نقطه اساسی موجب اختلاف دولت استاد برهان‌الدین ربانی با دولت پاکستان شد.
اکنون نیز آن‌ها خواهان افغانستانی ویران، عقب‌مانده، بی‌اداره و بی‌نظم هستند که از طریق اسلام‌آباد رهبری و مدیریت شود. تاکنون دولت پاکستان به‌صورت واضح آماده نشده است که سیاست توسعه‌طلبانه‌اش در قبال افغانستان را اشتباه بخواند و سیاستی جدید را بپذیرد که بر اساس آن، دو کشور به‌عنوان دو کشور دوست، متحد، مسلمان و همسایه در کنار هم زندگی کنند. چنین چیزی هنوز به رسمیت شناخته نشده است.
دولت‌های مختلف افغانستان، از جمله طالبان، مواضع مشابهی در مورد دیورند داشته‌اند. آیا رویکرد طالبان صرفاً ادامه همان مواضع قبلی است یا اهداف دیگری از عدم به‌رسمیت‌شناختن دیورند دارند؟
همه دولت‌ها مواضع مشابهی نداشتند. دولت استاد برهان‌الدین ربانی کاملاً از این امر مستثنی بود. او علاقه‌ای به این بحث نداشت و همواره تلاش می‌کرد افغانستان و پاکستان به‌عنوان دو کشور دوست در کنار هم باشند، اما پاکستانی‌ها زیاده‌خواهی کردند و تمام تقاضاها و پیشنهادهای دولت اسلامی به رهبری استاد ربانی را نادیده گرفتند و رد کردند.
بسیاری خط دیورند را عامل اصلی بهانه و مداخله پاکستان در افغانستان می‌دانند؛ مساله‌ای که برای افغانستان فراتر از یک اختلاف مرزی است و جنبه حیثیتی دارد. آیا افغانستان می‌تواند از مسیر دیگری با این مداخله مقابله کند؟
من فکر می‌کنم و همه می‌بینیم که تنها افغانستان نیست که دارای مرز است. کشورهای مختلف مرز دارند و این مرزها از سوی نهادهای بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند. مرزهای افغانستان نیز همین‌طور. به‌نظر من، راه آسان و ساده همین است؛ مگر اینکه کسی بخواهد بهانه‌جویی کند، که بحث دیگری است. اما اگر قصد حل مساله وجود داشته باشد، مراجعه به نهادهای بین‌المللی می‌تواند مشکل را به‌سادگی حل کند.
نقش مساله دیورند در مناسبات قومی افغانستان چگونه است؟ آیا امکان یا سازوکاری برای رسیدن به اجماع ملی در این زمینه وجود دارد؟
دولت‌های وابسته و منفعت‌نشناس افغانستان، بحث دیورند را فربه کرده‌اند و مسائل قومی را همواره مطرح کرده‌اند. در حالی‌که این مسائل قومی می‌توانند در سایر مرزهای افغانستان و حتی در بین سایر کشورها نیز مطرح شوند. در این مورد نیازی به اجماع ملی نیست. اراده دولت‌ها کافی است و در شدیدترین حالت، می‌توان با برگزاری نشستی بزرگ از سران کشور یا اعضای شورای ملی، مساله را حل کرد.
راه‌حل دائمی این مساله چیست و چگونه می‌توان برای همیشه از آن عبور کرد؟
همان‌طور که پیش‌تر گفتم، راه‌های مختلفی وجود دارد: مراجعه به تصمیم نهادهای بین‌المللی، تصمیم سران کشور، تصمیم شورای ملی و حتی صدور یک اعلامیه واضح و قاطع از سوی نهادهای مسئول افغانستان می‌تواند این مشکل را حل کند؛ اما این مشکل یک‌طرفه نیست. پاکستان هنوز هم علاقه‌مند به مداخله و دست‌درازی در افغانستان است. حالا که این تنش شکل گرفته، هرگونه تصمیم باید دوطرفه باشد. از یک‌سو، مساله دیورند باید پایان یابد و از سوی دیگر، پاکستان باید تعهد دهد که دست از مداخله بردارد و دیگر از قلمرو خود گروه‌های تروریستی را علیه سرزمین و مردم افغانستان پرورش ندهد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
