به گزارش ایراف، در گزارشی تحلیلی که امروز (دوشنبه، ۱۹ آبان) در وب‌سایت «فرایدی تایمز» منتشر شد، به بررسی ریشه‌های تاریخی و پیامدهای استراتژی پاکستان در قبال افغانستان پرداخته شده است.
این گزارش با اشاره به حضور اخیر امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، در هند و سخنان او درباره شکایت‌های پاکستان از تروریسم فرامرزی، می‌نویسد: «متقی در پاسخ به انتقادهای اسلام‌آباد، با لحنی چالش‌برانگیز گفت که افغانستان کشورهای همسایه زیادی غیر از پاکستان دارد، اما هیچ‌کدام از آن‌ها از تروریسم فرامرزی شکایت نمی‌کنند. چرا فقط پاکستان چنین می‌کند؟»
این جمله از سوی طالبان در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد و به‌منزله پاسخی قاطع و تمام‌کننده ــ یا به‌تعبیر رسانه‌ها، لحظه‌ای «میک‌دراپ» ــ تعبیر گردید؛ اما تحلیل‌گران بر این باورند که پاسخ واقعی این پرسش را باید در تاریخچه سرمایه‌گذاری پاکستان در شبکه‌های جهادی جست‌وجو کرد.
بر اساس این تحلیل، تصرف کابل توسط طالبان و فعالیت‌های تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) در داخل خاک پاکستان، نتیجه مستقیم زیرساخت جهادی‌ای است که از دهه‌های گذشته توسط اسلام‌آباد شکل گرفته است.
نقطه آغاز این مسیر، به مناقشه «پشتونستان» در سال‌های اولیه تشکیل پاکستان بازمی‌گردد؛ زمانی که کابل از این ایده حمایت دیپلماتیک می‌کرد و در سال ۱۹۶۰، محمد داوود خان حمله‌ای ناموفق به باجور انجام داد.
این شکست، به‌زعم نویسنده، موجب تغییر راهبرد پاکستان شد؛ اسلام‌آباد به‌جای مقابله مستقیم، تصمیم گرفت با حمایت از اسلام‌گرایان افراطی افغان، نفوذ خود را در کابل افزایش دهد.
این حمایت در دهه‌های بعد با کمک‌های مالی آمریکا برای جنگ افغانستان شدت گرفت و به ایجاد مدارس دینی و اردوگاه‌های جهادی در مناطق پشتون‌نشین انجامید.
در ادامه، گزارش به تأثیر این زیرساخت بر احزاب ملی‌گرای پشتون مانند حزب عوامی ملی (ANP) اشاره می‌کند؛ حزبی سکولار و چپ‌گرا که ریشه در جنبش ضد استعماری خان عبدالغفار خان دارد و همواره از حقوق فرهنگی و سیاسی پشتون‌ها در پاکستان دفاع کرده است.
این حزب که در مناطق پشتون‌نشین خیبر پختونخوا و بلوچستان پایگاه دارد، در دهه ۲۰۰۰ حتی از به‌کار بردن واژه «سکولار» خودداری کرد تا پایگاه رأی‌دهندگان سنتی خود را حفظ کند.
تحریک طالبان پاکستان با هدف قرار دادن بزرگان قبایل و اعضای ANP، فضای سیاسی پشتون‌ها را به‌شدت محدود کرد.
تحلیل فرایدی تایمز همچنین سقوط کابل در سال ۲۰۲۱ و نتایج انتخابات ۲۰۲۴ پاکستان را نقطه پایان نفوذ ملی‌گرایان پشتون در هر دو سوی دیورند می‌داند.
اما به‌زعم نویسنده، پاکستان به کابلی که در دهه ۱۹۷۰ آرزویش را داشت نرسید؛ بلکه اکنون با رژیمی تئوکراتیک مواجه است که نه‌تنها مستقل از غیرپشتون‌ها عمل می‌کند، بلکه مصمم است نفوذ خود را به داخل پاکستان گسترش دهد.
در پایان، گزارش هشدار می‌دهد که طالبان با به‌رسمیت شناختن ادعای هند بر کشمیر، گامی فراتر از رهبران پیشین افغانستان برداشته و این تحول، نشانه‌ای از آغاز مرحله جدیدی از رقابت‌های ژئوپلیتیک موسوم به «اف‌پاک ۳.۰» است؛ مرحله‌ای که بار دیگر پشتون‌های دو سوی دیورند را درگیر بازی‌های استراتژیک خواهد کرد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
بندر چابهار؛ شاهراه جدید تجارت افغانستان در سایه همکاری با ایران
ثبت‌نام دانش‌آموزان اتباع خارجی بازمانده از تحصیل در ۵ استان
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز دوشنبه (19 آبان‌ماه ۱۴۰۴)
مصاحبه اختصاصی با دکتر پیمان زمانی: مبانی شناسایی دولت‌ها و مسأله مشروعیت حکومت طالبان
