به گزارش ایراف، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، اعلام کرد که هیأت مذاکره‌کننده این گروه برای گفت‌وگو با مقام‌های پاکستانی راهی ترکیه شده است. قرار است این دور از مذاکرات روز پنجشنبه در استانبول آغاز شود. هیأت‌های دوطرف در حالی خود را برای گفت‌وگوهای جدید آماده می‌کنند که طالبان این‌بار عبدالحق وثیق، رئیس اداره استخبارات را در ترکیب تیم خود به ترکیه فرستاده است.
وثیق، زندانی سابق گوانتانامو، پیش‌تر در مذاکرات دوحه با آمریکا نیز حضور داشت و با مقامات امنیتی ایالات متحده در ارتباط بوده است. اکنون او ریاست یکی از مهم‌ترین و قدرتمندترین نهادهای امنیتی طالبان را برعهده دارد؛ جایگاهی که نشان‌دهنده نقش کلیدی او در ساختار قدرت این گروه است.
اعزام او به ترکیه پس از شکست دور قبلی مذاکرات، بیانگر حساسیت ویژه این مرحله است. به نظر می‌رسد طالبان با انتخاب وثیق به‌عنوان سرپرست هیأت مذاکره‌کننده، قصد دارد از موضع قدرت وارد گفت‌وگو شود.
در سوی دیگر، پاکستان نیز این‌بار با ترکیبی جدی‌تر وارد میدان شده است. ریاست هیأت پاکستانی را عاصم ملک، رئیس سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (آی‌اس‌آی)، برعهده دارد؛ فردی که طراحی دکترین سیاست خارجی این کشور را در اختیار دارد و زمانی از حامیان اصلی طالبان بوده است. حضور او در این مذاکرات، نشان‌دهنده جدیت اسلام‌آباد در این دور از گفت‌وگوهاست. ترکیب دوطرف، مذاکرات فردا را بیش از پیش زیر ذره‌بین قرار داده است.
در همین حال، اسحاق دار، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه پاکستان، در مجلس سنای این کشور مدعی شد که روز دوشنبه شش تماس تلفنی از امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، دریافت کرده است. این ادعا با واکنش سریع وزارت خارجه طالبان مواجه شد. حافظ ضیااحمد تکل، سخنگوی این وزارتخانه، در بیانیه‌ای اظهارات دار را «نادرست» و «دور از واقعیت» خواند.
چرا سومین دور مذاکرات استانبول اهمیت دارد؟
طالبان و پاکستان در شرایطی بار دیگر پای میز مذاکره می‌نشینند که از زمان دور قبلی، تحولات مهمی رخ داده است. ارتش پاکستان چند روز پیش اعلام کرد که قاری امجد، معاون نورولی محسود، رهبر تحریک طالبان پاکستانی، کشته شده است. برخی منابع امنیتی گزارش داده‌اند که طالبان در ارائه اطلاعاتی که منجر به کشته شدن او شده، نقش داشته است. اگر این گزارش‌ها صحت داشته باشند، می‌توان گفت طالبان با اتخاذ سیاست «انکار و همکاری» تلاش دارد ضمن حفظ جایگاه خود، نفوذ فزاینده تی‌تی‌پی در افغانستان را کنترل کند.
از سوی دیگر، دو روز پیش، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان، در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد که پاکستان در تلاش است آمریکا را به پایگاه بگرام بازگرداند. او اسلام‌آباد را متهم کرد که با ایجاد بی‌ثباتی در مرز افغانستان، زمینه بازگشت آمریکا را فراهم می‌کند. این اظهارات، اشاره‌ای غیرمستقیم به نقش آمریکا در این منازعه دارد؛ کشوری که فعلاً ترجیح داده از دور نظاره‌گر باشد و نقش را به قطر و ترکیه واگذار کند.
حضور نهادهای اطلاعاتی دو کشور، نقش‌آفرینی قطر و ترکیه، هشدار طالبان درباره تلاش پاکستان برای بازگرداندن آمریکا، و همکاری احتمالی در کشته شدن فرمانده تی‌تی‌پی، همگی نشان می‌دهند که بازی جدیدی در حال شکل‌گیری است؛ بازی‌ای که هر خطای کوچک می‌تواند به اشتباهی استراتژیک تبدیل شود.
اما چرا مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد؟ پاسخ اولیه این است که خواسته‌های بزرگ با توان محدود، امکان تحقق شروط را نمی‌دهند. طالبان دیگر نمی‌خواهد عروسک خیمه‌شب‌بازی راولپندی باشد، هرچند می‌داند که حمایت آمریکا به وزن اسلام‌آباد افزوده است. با این حال، هرگونه وابستگی به اسلام‌آباد به معنای تضعیف حکومت مرکزی طالبان و کاهش جایگاه آن خواهد بود؛ حکومتی دست‌نشانده در میانه بازی ژئوپلیتیک جدید که می‌تواند طالبان را بیست سال به عقب برگرداند.
از سوی دیگر، پاکستان تنها با مشکل تی‌تی‌پی مواجه نیست. این کشور باید درباره نحوه تعامل طالبان با هند نیز مذاکره کند؛ بازیگری تازه‌نفس در میدان افغانستان که برای افزایش نفوذ و عقب راندن اسلام‌آباد، کفش آهنین پوشیده است و طالبان نیز از این نزدیکی رضایت دارد.
در نهایت، در شرایطی که منطقه وارد مرحله جدیدی از بازی‌های ژئوپلیتیک شده و موضوع از تی‌تی‌پی فراتر رفته، دوطرف دریافته‌اند که درگیری وارد فاز اطلاعاتی شده است؛ مرحله‌ای که تنها نهادهای استخباراتی می‌توانند مسیر آن را ادامه دهند.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
هامون در احتضار | رایزنی‌های ایران و افغانستان برای احیای حقابه
