افغانستان، دروازه راهبردی هند به آسیای مرکزی؛ بازچینش ژئوپلیتیک در سایه فروپاشی روابط با پاکستان

به گزارش ایراف، براساس داده‌های این گزارش که امروز (چهارشنبه، ۱۴ آبان) منتشر شد، «چهار سال پس از آنکه هند سفارت خود را در کابل پس از بازگشت طالبان بست، تجارت دوجانبه تقریباً به سطح قبل از ۲۰۲۱ بازگشته است؛ حتی با وجود اینکه تجارت افغانستان از طریق پاکستان فروپاشیده است.»

این بازگشت، به گفته «دِ نَشِنال اینتِرِست»، «نشان‌دهنده کاهش نفوذ پاکستان و ظهور آرام هند به‌عنوان بازیگر مهم اقتصادی و دیپلماتیک است.»

در سال مالی ۲۰۲۳–۲۰۲۴، تجارت میان هند و افغانستان به ۹۹۷.۷ میلیون دلار رسید.

صادرات افغانستان به هند به رکورد ۶۴۲ میلیون دلار افزایش یافت و برای نخستین‌بار کسری تجاری هند با کابل رقم خورد.

نویسندگان گزارش خاطرنشان می‌کنند که «اکنون خشکبار، زعفران، مغزها و سیب افغانستان بدون تعرفه وارد هند می‌شود.»

فروپاشی ترانزیت از طریق پاکستان

در مقابل، «دِ نَشِنال اینتِرِست» می‌نویسد: «تجارت ترانزیتی از طریق پاکستان از ۷ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ به ۲.۹ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ کاهش یافت، یعنی تقریباً ۶۰ درصد کاهش.»

این افت، نتیجه مستقیم «مبارزات ضدقاچاق اسلام‌آباد، سخت‌گیری‌های گمرکی و بسته شدن مکرر مرزها» است.

همزمان با حمله هوایی بی‌سابقه پاکستان به کابل در ۹ اکتبر، امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان، به دهلی نو سفر کرد—که به تعبیر گزارش، «نشانه‌ای غیرقابل انکار از تغییر وفاداری‌ها» بود.

چرخش راهبردی هند به سوی غرب

نویسندگان «دِ نَشِنال اینتِرِست» معتقدند که «رویکرد هند به طالبان نشان‌دهنده عملگرایی راهبردی است در شرایطی که روسیه طالبان را به رسمیت شناخته، نقش چین در حال رشد است و تنش‌های پاکستان و افغانستان افزایش یافته‌اند.»

به گفته آن‌ها، دهلی نو در تلاش است تا «نفوذ از دست‌رفته در ۲۰۲۱ را بازیابد و مانع شود که افغانستان کاملاً به سوی پکن یا اسلام‌آباد متمایل شود.»

در این گزارش آمده است: «برای طالبان، هند سرمایه‌گذاری و یک وزنه در برابر پاکستان ارائه می‌دهد.»

دکتر شانتی ماریِت دِسوزا، پژوهشگر روابط بین‌الملل، در همین زمینه تأکید می‌کند: «افغانستان به‌عنوان یک پل زمینی برای هند در اتصال به آسیای مرکزی حیاتی است.»

افغانستان، دروازه راهبردی هند به آسیای مرکزی؛ بازچینش ژئوپلیتیک در سایه فروپاشی روابط با پاکستان

بندر چابهار؛ ستون راهبرد غربی هند

«دِ نَشِنال اینتِرِست» بندر چابهار ایران را «ستون استراتژی غربی هند» می‌نامد—بندری تحت مدیریت هند و معاف از تحریم‌ها که «تجارت منطقه‌ای را تثبیت می‌کند و از پاکستان عبور می‌کند.»

طبق توافق ۱۰ ساله‌ای که در مه ۲۰۲۴ امضا شد، چابهار ظرفیت حمل ۸.۵ میلیون تن کالا را دارد و «شریان حیاتی صادرات دارو، ماشین‌آلات و وسایل نقلیه هند به اوراسیا» محسوب می‌شود.

در ادامه گزارش آمده است: «هند ۱۲۰ میلیون دلار در ارتقا سرمایه‌گذاری کرده و خط اعتباری ۲۵۰ میلیون دلاری برای گسترش ظرفیت ارائه می‌دهد، در حالی که مقامات طالبان ۳۵ میلیون دلار سرمایه‌گذاری در بندر اعلام کرده‌اند.»

رقابت مسیرهای ترانزیتی؛ افغانستان در مرکز نقشه

نویسندگان «دِ نَشِنال اینتِرِست» افغانستان را «در مرکز استراتژی غربی هند» می‌دانند.

مسیرهای زمینی از طریق هرات و ترکمنستان به هند امکان می‌دهد تا پاکستان را دور زده و به آسیای مرکزی دسترسی مستقیم پیدا کند.

در گزارش آمده است: «نقشه حمل‌ونقل منطقه اکنون حول دو مسیر رقیب می‌چرخد: راه‌آهن شرق ازبکستان–افغانستان–پاکستان (UAP) مرتبط با کریدور اقتصادی چین–پاکستان (CPEC)، و مسیر غربی قزاقستان–ترکمنستان–افغانستان (KTA) که مورد علاقه هند است.»

هند مسیر KTA را «هم به‌عنوان بیمه و هم ضرورت» می‌بیند تا «اتصال مطمئن به آسیای مرکزی را تضمین کند که تحت کنترل پاکستان یا چین نباشد.»

بازگشت به نظریه «راجاماندالا»

در پایان، «دِ نَشِنال اینتِرِست» تحلیل می‌کند که تعامل هند با افغانستان «بیش از یک تنظیم تاکتیکی است. این یک بازچینی راهبردی بزرگ‌تر را نشان می‌دهد.»

به گفته یکی از تحلیلگران این گزارش، دهلی نو در حال بازتنظیم راهبرد خود در برابر محاصره منطقه‌ای چین است و به دنبال تشکیل اتحادهای متحدالمرکز با افغانستان، ایران و آسیای مرکزی است—منطقی که با نظریه باستانی «راجاماندالا» از استراتژیست هندی چاناکیا همخوانی دارد.

 


تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد

آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:

پول بگیرید، انصراف دهید: برنامه آلمان برای پناهجویان افغان

توزیع زمین برای مهاجرین در هرات | کاهش قیمت مسکن و زمین در راه است

آموزش آنلاین در افغانستان؛ نظام آموزشی پویا، شفاف و مدرن

لینک کوتاه: https://iraf.ir/?p=92057
اخبار مرتبط
0 0 رای ها
امتیاز مقاله
اشتراک در
اطلاع از

0 نظرات
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
آخرین مطالب
پر بازدیدترین ها
0
دیدگاه های شما برای ما ارزشمند است، لطفا نظر دهید.x