به گزارش ایراف، به نقل از نشریه اوراسیا ریویو، درگیری‌های اخیر در مرز مشترک افغانستان و پاکستان شدت گرفته است. مقامات طالبان، دولت پاکستان را متهم به هدف قرار دادن مناطق غیرنظامی کرده‌اند، در حالی که اسلام‌آباد عملیات خود را هدفمند علیه پناهگاه‌های گروه تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) عنوان می‌کند که به ادعای آن‌ها از خاک افغانستان فعالیت می‌کنند.
بر اساس گزارش‌های میدانی، پاکستان حملات هوایی را علیه اهدافی در کابل آغاز کرده است. در پاسخ، نیروهای طالبان حملات متقابلی را انجام داده‌اند که به تبادلات آتش مداوم منجر شده است. منابع پاکستانی ادعا می‌کنند که بیش از ۲۰۰ نیروی طالبان کشته شده‌اند، این در حالی است که طالبان نیز مدعی کشته شدن ۵۸ سرباز پاکستانی شده‌اند.
ریشه تنش‌ها در مرز دیورند؛ خطی که هرگز به رسمیت شناخته نشد
اوراسیا ریویو می‌نویسد: «خط دیورند»، مرزی که در دوران استعمار تعیین شد، همچنان به عنوان یک موضوع سیاسی و تاریخی مورد مناقشه باقی مانده و افغانستان هرگز آن را به طور رسمی به رسمیت نشناخته است. این وضعیت نامشخص، عامل بی‌ثباتی دوره‌ای در منطقه بوده است.
«اثر بومرنگ» استراتژی پاکستان؛ جنگی که نمی‌تواند برنده شود
تحلیلگران این گزارش تاکید می‌کنند که پاکستان اکنون با پیامدهای استراتژی خود در قبال طالبان روبرو شده است. آلفردو تورو هاردی، «اثر بومرنگ» را پیامدهای تصمیمات سیاسی اشتباهی می‌داند که مانند یک بومرنگ بازمی‌گردند و نسل‌های بعدی را با چالش مواجه می‌سازند.
پشتیبانی تاریخی پاکستان از طالبان؛ از دارایی استراتژیک تا تهدید امنیتی
این گزارش خاطرنشان می‌کند: پاکستان در دهه ۱۹۹۰ یکی از اولین حامیان دیپلماتیک طالبان بود و پس از تسلط مجدد آنان بر کابل در سال ۲۰۲۱، این اتفاق را به عنوان یک فرصت استراتژیک تلقی کرد. با این حال، در سال‌های اخیر، این دارایی استراتژیک به منبعی از نگرانی‌های امنیتی تبدیل شده است. طالبان که زمانی متحد پاکستان محسوب می‌شدند، اکنون به بازیگری مستقل و گاه خصمانه تبدیل شده‌اند.
بازی دوگانه اسلام‌آباد و نتایج غیرمنتظره آن
برای دهه‌ها، پاکستان به اجرای یک «بازی دوگانه» متهم شده است: حمایت ظاهری از مبارزه با تروریسم، در حالی که به طور پنهانی از طالبان برای مقابله با نفوذ هند و کسب اهرم در منطقه حمایت می‌کرد. هدف نهایی، داشتن دولتی همسو در کابل بود. اما اکنون طالبان مستقل‌تر عمل کرده و منافع آنان لزوماً با خواسته‌های اسلام‌آباد همسو نیست.
حمایت طولانی‌مدت پاکستان از طالبان افغانستان با هدف ایجاد یک دولت دوست در همسایگی غربی خود بود. اما اکنون، فعالیت‌های گروه تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) که پاکستان مدعی است از خاک افغانستان صورت می‌گیرد، باعث بی‌ثباتی در ایالت مرزی خیبر پختونخوا شده است.
پاکستان اکنون با این واقعیت پیچیده روبروست که جنبشی که زمانی شکل داد، امروز منافع امنیتی خود آن را به چالش کشیده است.
افزایش ۹۱ درصدی حملات تحریک طالبان پاکستان؛ امنیت مرزی پاکستان و افغانستان به خطر افتاد
به گزارش نشریه اوراسیا ریویو، بر اساس گزارش شاخص تروریسم جهانی (GTIR) که در مارس ۲۰۲۵ منتشر شده، گروه تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) عملیات بازگشت خود را از سال ۲۰۲۳ تا ۹۱ درصد افزایش داده است. این گروه در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۴۸۲ حمله انجام داده که این آمار پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، شتاب شدیدی به خود گرفته است.
به نظر می‌رسد تحریک طالبان پاکستان از پناهگاه‌های امن در مرز افغانستان و پاکستان بهره برده و توانسته عملیات‌های هماهنگ و بیشتری را علیه اهداف پاکستانی برنامه‌ریزی و اجرا کند. این وضعیت، ثبات در منطقه را با پیچیدگی‌های جدی مواجه کرده است.
جنگ اتهاماتی و نیابتی بین اسلام‌آباد و کابل
این گزارش می‌افزاید متأسفانه دور باطل اتهام‌زنی بین دو کشور همسایه ادامه دارد. از یک سو، اسلام‌آباد، کابل را به حمایت از گروه تحریک طالبان پاکستان و گروه «ارتش آزادی بخش بلوچستان» (BLA) متهم کرده و مدعی است طالبان از این گروه‌ها به عنوان ابزاری نیابتی برای ایجاد آشوب در مناطق مرزی استفاده می‌کند.
در مقابل، مقامات طالبان، پاکستان را متهم می‌کنند که با داعش شاخه خراسان (IS-K) ارتباط دارد؛ گروهی که آن‌ها تهدیدی بزرگ برای امنیت افغانستان و ثبات منطقه می‌دانند.
اگرچه اسلام‌آباد این اتهامات را رد کرده، اما تلاش‌ها برای بازسازی اعتماد بین دو کشور با شکست مواجه شده و تنش‌ها در قالب درگیری‌های مرزی مکرر خود را نشان می‌دهد.
بن‌بست بر سر خط دیورند؛ چالش هویت و حاکمیت
یکی از عمیق‌ترین شکاف‌ها، با موضع طالبان در مورد «خط دیورند » پدیدار شده است. این مرز دوران استعماری انگلیس، برای پاکستان از اهمیت حیاتی برخوردار است، در حالی که برای کابل موضوعی کاملاً احساسی و ملی‌گرایانه محسوب می‌شود، چرا که جمعیت قوم پشتون را تقسیم می‌کند.
تحلیلگران این گزارش بر این باورند که تلاش پاکستان برای جایگزینی ملی‌گرایی پشتون با یک هویت اسلامی یکپارچه، با شکست مواجه شده است. در نتیجه، طالبان با وجود پیوندهای تاریخی با اسلام‌آباد، موضع محکمی در دفاع از حاکمیت افغانستان بر این موضوع اتخاذ کرده‌اند.
طالبان در مسیر دیپلماسی مستقل
اوراسیا ریویو می‌افزاید نقش طالبان پس از بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱، به طور طبیعی از یک گروه شورشی به یک نهاد حکومتی تغییر کرده است. مدیریت اقتصاد و دیپلماسی، آن‌ها را وادار به توسعه روابط بین‌المللی فراتر از پاکستان کرده است.
تعاملات طالبان با قدرت‌هایی مانند چین، روسیه، قطر و به ویژه هند، نشان‌دهنده حرکتی آگاهانه به سمت استقلال بیشتر در سیاست خارجی است. سفر نمادین امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان به هند، بر همین افزایش خودمختاری تأکید دارد.
درخواست‌های بی‌پاسخ اسلام‌آباد از طالبان
پاکستان همواره طالبان را به پیگیری روابط سازنده تشویق و به طور رسمی درخواست کرده است که اعضای گروه تحریک طالبان پاکستان را اخراج کند و علیه آن‌ها اقدام قاطعانه‌ای انجام دهد. با این حال، پاسخ طالبان به این درخواست‌ها محتاطانه و با تردید همراه بوده است.
به نظر می‌رسد این تردید ناشی از چالش‌های داخلی در حکومت طالبان باشد، جایی که هرگونه سرکوب شدید ممکن است به بی‌ثباتی دولت آن‌ها منجر شده و به طور ناخواسته جناح‌های رقیب را تقویت کند.
نتیجه معکوس یک استراتژی؛ ناامنی به جای عمق استراتژیک
این نشریه نوشت تحلیل‌ها حاکی از آن است که پاکستان اکنون با نیروهایی روبروست که زمانی تلاش داشت بر آن‌ها تأثیر بگذارد. آنچه در اصل به عنوان استراتژی برای تأمین «عمق استراتژیک» و یک مرز غربی پایدار طراحی شده بود، به نتیجه‌ای کاملاً مخالف انجامیده است.
به جای یک مرز امن و دوستانه، پاکستان اکنون با افغانستانی ناپایدار مواجه است که گروه‌هایی مانند ارتش آزادی بخش بلوچستان و تحریک طالبان پاکستان را در خود جای داده و آسیب‌پذیری‌های مداومی در طول خط دیورند ایجاد می‌کند.
پیامدهای گسترده برای امنیت و اقتصاد پاکستان
این رسانه درپایان خاطرنشان کرد که پیامدهای این وضعیت قابل توجه و چندوجهی است:
تحت فشار قرار گرفتن منابع نظامی پاکستان.
به خطر افتادن پروژه‌های مهم اقتصادی از جمله «کریدور اقتصادی چین و پاکستان» (CPEC) در استان‌های بلوچستان و خیبر پختونخوا.
نیاز به منحرف کردن توجه و منابع از جبهه اصلی شرقی (هند).
افزایش نارضایتی عمومی در داخل پاکستان از نقش برجسته ارتش و ضعف‌های ادراک‌شده در حوزه امنیت.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز یکشنبه (11 آبان‌ماه ۱۴۰۴)
ترکیه در افغانستان، توسعه اقتصادی یا پیشبرد پروژه‌های غرب؟
طالبان چهار دانشگاه خصوصی در کابل را تعلیق کرد
آغاز صدور ویزای کار برای نیروهای نیمه‌ماهر و ساده در ۱۵ استان
