به گزارش ایراف، به نقل از رسانه‌های پاکستانی، افغانستان قصد دارد ظرفیتی معادل ۲.۵ تا ۳ میلیون اکر‌ـفوت (MAF)، برابر با حدود ۳ تا ۳.۷ میلیارد مترمکعب، برای ذخیره آب در مسیر رودخانه‌های کنر و کابل ایجاد کند.
به گفته مقام‌های پاکستانی، این اقدام می‌تواند میزان ورود آب به پاکستان را از حدود ۱۷ میلیون اکر‌ـفوت (حدود ۲۱ میلیارد مترمکعب) به ۱۴ میلیون اکر‌ـفوت (نزدیک به ۱۷ میلیارد مترمکعب) کاهش دهد؛ یعنی کمبودی نزدیک به ۱۶ درصد در سال.
مقام‌های اداره سیستم رودخانه سند و وزارت منابع آب پاکستان تأکید کرده‌اند که رودخانه کابل در بازه زمانی آوریل تا ژوئن نقش حیاتی در تأمین آب کشاورزی ایفا می‌کند؛ به‌ویژه زمانی که سد تربیلا به سطح مرده خود می‌رسد و رودخانه سند ذخیره کافی ندارد.
در این مدت، جریان رودخانه کابل به کشاورزان در ایالت‌های سند و جنوب پنجاب کمک می‌کند تا کشت محصولات را آغاز کنند.
یکی از مقام‌های اداره سیستم رودخانه سند، در این‌باره گفت: «حتی کاهش اندک در جریان رودخانه کابل می‌تواند کشاورزی در مناطق کلیدی را مختل کند.»
نگرانی از نفوذ هند در پروژه‌های آبی افغانستان
در همین حال، این رسانه به نقل از گزارش‌هایی منتشر شده مدعی شده که هند یک میلیارد دلار کمک برای پروژه‌های آب و زیربنایی به حکومت طالبان پیشنهاد کرده است.
مقام‌های پاکستانی این پیشنهاد را نه یک طرح توسعه‌ای، بلکه اقدامی سیاسی برای افزایش نفوذ دهلی‌نو در منطقه، به‌ویژه پیش از انتخابات آینده، ارزیابی کرده‌اند.
آن‌ها همچنین هند را متهم کرده‌اند که با دست‌کاری جریان رودخانه‌های جهلم و چناب، مفاد پیمان آب‌های سند را نقض کرده است.
اسلام‌آباد هشدار داده که هرگونه تلاش برای محدودسازی یا تغییر مسیر رودخانه‌های مشترک، «اقدام خصمانه آبی» تلقی خواهد شد.
چالش‌های فنی و حقوقی در مسیر سدسازی
با وجود این نگرانی‌ها، کارشناسان معتقدند که افغانستان در حال حاضر فاقد توانایی مالی و فنی لازم برای ساخت سدهای بزرگ است.
بی‌ثباتی سیاسی، ضعف زیرساخت‌ها و نبود ظرفیت اجرایی، عملی شدن این پروژه‌ها را در آینده نزدیک غیرمحتمل می‌سازد.
رودخانه چترال پس از ورود به خاک افغانستان، کنر نامیده می‌شود و تقریباً نیمی از جریان رودخانه کابل را تشکیل می‌دهد.
شیب تند مسیر، امکان ساخت سد را فراهم می‌کند، اما این اقدام می‌تواند مناقشه‌های جدی میان کابل و اسلام‌آباد ایجاد کند.
مقام‌های پاکستانی همچنین گفته‌اند که پیشنهادهای مربوط به انحراف مسیر رودخانه چترال پیش از ورود به افغانستان، فعلاً فقط در حد طرح‌های روی کاغذ است.
آن‌ها تأکید کرده‌اند که چنین اقدامی برخلاف قوانین بین‌المللی آب خواهد بود و می‌تواند به هند این بهانه را بدهد که اقدامات مشابهی را درباره رودخانه‌های مشترک با پاکستان انجام دهد.
این در حالی است که حکومت طالبان نیز در روزهای اخیر اعلام کرده است که قصد دارد با احداث سدهایی در مناطق مرزی، جریان آب به پاکستان را محدود کند.
به گزارش رسانه‌های افغانستان، هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، دستور ساخت فوری سد بر روی رودخانه کنر را صادر کرده است.
وزارت اطلاعات طالبان با تأیید این تصمیم اعلام کرده است که قراردادهای مربوط به احداث سدها با شرکت‌های داخلی افغان امضا خواهد شد و نیازی به مشارکت شرکت‌های خارجی نیست.
مهاجر فراهی، معاون این وزارتخانه، از آغاز رسمی این پروژه خبر داده است.
عبداللطیف منصور، سرپرست وزارت انرژی و آب طالبان نیز با تأیید این موضوع گفت: «مطالعاتی که ما در آن منطقه انجام داده‌ایم نشان می‌دهد که این آب مربوط به افغان‌ها است و ما حق داریم به نفع خود از آن استفاده کنیم، بدون آن‌که به کسی ضرری برسد.»
