به گزارش ایراف، مقاله‌ای تحلیلی با عنوان «بازگشت بازی بزرگ: جنگ در سایه هند و پاکستان در افغانستان» نوشته سمیع عمری که در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۲۵ در رسانه استرالیایی اینترنشنال افرز، منتشر شده، به بررسی ابعاد تازه‌ای از این تقابل پرداخته است.
تنش‌های مرزی و آتش‌بس شکننده
عمری در این مقاله می‌نویسد که درگیری‌های خونین اخیر در امتداد خط دیورند، از اسپین بولدک تا کنر، یکی از شدیدترین تنش‌ها از زمان بازگشت طالبان به قدرت بوده است.
کابل مدعی کشته شدن ده‌ها سرباز پاکستانی شده و اسلام‌آباد نیز از نابودی صدها شبه‌نظامی خبر داده است.
این تبادل آتش باعث تخلیه گسترده غیرنظامیان، اختلال در تجارت و بسته شدن گذرگاه‌های مرزی شد. هرچند با فشار منطقه‌ای، دو طرف به آتش‌بس ۴۸ ساعته تن دادند، اما فضای بی‌اعتمادی همچنان بر روابط سایه افکنده است.
نقش تحریک طالبان پاکستان؛ تهدید یا ابزار فشار؟
در ادامه، سمیع عمری گروه تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) را یکی از عوامل کلیدی تنش معرفی می‌کند.
اسلام‌آباد این گروه را تهدیدی جدی برای امنیت ملی خود می‌داند و در تابستان ۲۰۲۵ عملیات «سربکف» را برای نابودی پایگاه‌های آن در باجور آغاز کرد.
کابل اما ضمن رد میزبانی از رهبری تی‌تی‌پی، پاکستان را به نقض حاکمیت ملی و حمله به خاک افغانستان متهم می‌کند.
از نگاه او، این وضعیت باعث شده تی‌تی‌پی به‌طور همزمان به دستاویزی برای فشار و ابزاری در بازی دیپلماتیک دو کشور تبدیل شود.
بازگشت هند به کابل؛ دیپلماسی مشروط یا رقابت ژئوپلیتیک؟
نویسنده مقاله، بازگشایی سفارت هند در کابل را اقدامی بی‌سابقه پس از خروج در سال ۲۰۲۱ می‌داند.
به گفته عمری، دهلی‌نو این حرکت را نه به‌منزله مشروعیت‌بخشی به طالبان، بلکه بخشی از راهبردی مشروط برای نفوذ نرم، کمک‌های انسانی و سرمایه‌گذاری معرفی کرده است.
با این حال، پاکستان حضور دوباره هند را تهدیدی مستقیم بر «عمق استراتژیک» خود تلقی کرده و آن را انگیزه‌ای برای افزایش فشار مرزی می‌داند.
جنگ روایت‌ها؛ رسانه‌ها در خط مقدم رقابت
او در بخش دیگری از مقاله تأکید می‌کند که رقابت امروز تنها به ابزار نظامی محدود نیست.
جنگ روایت‌ها، عملیات سایبری و شبکه‌های مخفی نیز به ابزارهای نوین تقابل بدل شده‌اند.
رسانه‌های هند بر توسعه، ثبات و حاکمیت ملی افغانستان تأکید دارند، در حالی که رسانه‌های پاکستان اقدامات خود را دفاعی و واکنشی جلوه می‌دهند.
این نبرد روایت‌ها، به‌ویژه در فضای مجازی، اهمیت فزاینده‌ای یافته است.
چشم‌انداز شکننده؛ راه‌حل‌های پیشنهادی
سمیع عمری در جمع‌بندی مقاله خود می‌نویسد که با وجود آتش‌بس موقت، چشم‌انداز ثبات در افغانستان همچنان شکننده است.
او پیشنهاد می‌کند که راه‌حل پایدار مستلزم توافق عدم مداخله، ایجاد کانال‌های ارتباطی مستقیم میان هند و پاکستان در مسائل مرزی و پناهندگان، و تعامل مشروط با طالبان بر پایه تعهدات حقوق بشری و ضدتروریسم باشد.
همچنین جامعه مدنی و دیاسپورای افغانستان نیازمند پشتیبانی مداوم بین‌المللی هستند تا بتوانند نقش فعالی در آینده کشور ایفا کنند.
افغانستان؛ مهره، سکوی نفوذ یا شریک مستقل؟
در پایان مقاله، نویسنده هشدار می‌دهد که بازگشت هند و آتش‌بس ۲۰۲۵ نه پایان رقابت، بلکه آغاز مرحله‌ای تازه از بازی بزرگ است.
او تأکید می‌کند که افغانستان بار دیگر به مهره‌ای در بازی قدرت‌ها بدل شده و مردمش بیشترین آسیب را می‌بینند.
مطابق نظریه‌های امنیت منطقه‌ای، افغانستان نه فقط میدان جنگ، بلکه گره امنیتی آسیای جنوبی است.
اینکه آیا هند و پاکستان خواهند توانست خصومت خود را در قالبی مدیریت‌شده کنترل کنند، تعیین خواهد کرد که کابل به سکوی نفوذ، مهره‌ای در بازی یا شریکی مستقل تبدیل شود.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
سایه دیورند بر مناقشات افغانستان و پاکستان
رئیس جمهور صلح یا رئیس جمهور جنگ؟
