به گزارش ایراف، در پی توافق‌نامه امنیتی اخیر میان طالبان و پاکستان در دوحه، احمد سعیدی، تحلیلگر مسائل سیاسی افغان، با انتشار یادداشتی در صفحه فیسبوک خود، هشدار داده است که استفاده رسمی واژه «مرز» (border) از سوی پاکستان در این سند، می‌تواند پیامدهای ژئوپلیتیکی درازمدتی برای افغانستان داشته باشد.
به گفتهٔ او، «برای نخستین‌بار، واژه مرز به‌شکل رسمی و علنی در ادبیات رسمی میان افغانستان و پاکستان از سوی یک طرف استفاده شده و آن هم پاکستان است. این در حالی‌است که افغانستان، چه در زمان دولت‌های پیشین و چه امروز، هرگز خط دیورند را به‌عنوان مرز رسمی به رسمیت نشناخته است.»
سعیدی تأکید کرده است: «حالا که پاکستان از واژه‌ای مرز در قرارداد اخیر با طالبان استفاده نمودند و همزمان مرز دیورند را یک مرز رسمی معرفی می‌کنند، در واقع طالبان در این توافق به‌صورت غیرمستقیم به‌عنوان یک طرف رسمی مورد پذیرش پاکستان قرار گرفته‌اند و همزمان خط دیورند را یک مرز رسمی معرفی کرده‌اند.»
او با انتقاد از ناآگاهی طالبان نسبت به زبان دیپلماتیک افزود: «طالبان که اهل سیاست نیستند و آموزش دیپلماتیک ندارند، به‌سادگی در این بازی واژگان و مشروعیت‌بخشی گرفتار شدند. این حرکت پاکستان می‌تواند تبعات درازمدت برای جایگاه سیاسی خط دیورند و پذیرش ضمنی آن از سوی طالبان در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشد، بدون این‌که طالبان حتی متوجه معنای آن شده باشند. یک اشتباه ساده واژگانی می‌تواند پایه یک تغییر ژئوپلیتیکی بزرگ شود.»
در همین حال، آصف آشنا، تحلیلگر سیاسی، هم، توافق اخیر را «تسلیم بدون قید و شرط» به خواسته‌های اسلام‌آباد خوانده و گفته است: «اگر طالبان احترام به تمامیت ارضی پاکستان را پذیرفته باشند، در حقیقت مرز دیورند را پذیرفته‌اند.»
شاه محمود میاخیل، معاون پیشین وزارت دفاع افغانستان نیز این توافق را «ضعیف و به ضرر افغانستان» دانسته و از استفاده واژه «مرز» به جای «خط دیورند» و بی‌توجهی به تجاوزات مستقیم پاکستان و تلفات غیرنظامیان انتقاد کرده است.
سمیع مهدی، خبرنگار و تحلیلگر افغان، نیز در واکنشی تند نوشت: توافق‌نامه دوحه، دو دست‌آورد مشخص برای پاکستان را برجسته کرده است:
۱. طالبان را وادار ساخت تعهد کنند که از مخالفان پاکستان حمایت نمی‌کنند.
به گفتهٔ او، ذبیح‌الله مجاهد در صفحهٔ ایکس خود با وضاحت نوشته است: «و همچنين از حملات گروه‌هايى كه عليه دولت پاكستان فعاليت دارند، حمايت نخواهد شد.»
مهدی تأکید کرده که در این اعلامیه هیچ تعهد متقابل از سوی پاکستان برای حمایت نکردن از گروه‌های ضدطالبان دیده نمی‌شود.
۲. طالبان بر «مرز» بودن خط دیورند صحه گذاشتند.
مهدی، به خبرنامهٔ دولت قطر، میزبان نشست، اشاره کرده که در آن از خط دیورند به‌عنوان «border» یا «مرز» یاد شده است؛ واژه‌ای که به گفتهٔ او بدون هماهنگی با طرفین منتشر نمی‌شود و در بیست سال دورهٔ جمهوریت، چنین صحه‌گذاری از سوی دولت افغانستان سابقه نداشته است.
او در پایان با طعنه نوشته است: «این موارد را ناآشنایی طالبان با زبان دیپلماتیک و ضعف آن‌ها در مذاکرات بین‌المللی حساب کنیم، یا نتیجهٔ همان قهوهٔ شیرین در هوتل سرینا؟»
پاسخ رسمی طالبان
در واکنش به این انتقادها، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، با انتشار پیامی رسمی، برداشت‌های مطرح‌شده را نادرست خواند و تأکید کرد که توافق‌نامه اخیر به‌منزلهٔ اعلامیهٔ مشترک میان دو طرف نیست، بلکه بازتاب‌دهندهٔ موضع اصولی طالبان در قبال امنیت منطقه‌ای است.
وی تصریح کرد: «امارت اسلامی نه از هیچ حمله‌ای علیه کشور دیگر حمایت می‌کند و نه اجازه می‌دهد از خاک افغانستان چنین اقدامی صورت گیرد؛ و همواره بر این موضع خود پافشاری کرده است.»
مجاهد افزود: «جملهٔ و نه از گروه‌هایی که علیه حکومت پاکستان حمله می‌کنند، حمایت خواهد شد’ بیانگر سیاست اصولی حکومت امارت اسلامی است؛ سیاستی که بر اساس آن، خاک افغانستان به هیچ کشوری اجازهٔ اقدام یا حمله علیه کشور دیگر داده نخواهد شد.»
او همچنین تأکید کرد که اصل مهم توافق، عدم انجام هرگونه اقدام خصمانه یا دشمنانه علیه یکدیگر است؛ اصلی که به گفتهٔ او نشان‌دهندهٔ ارادهٔ طرفین برای حفظ ثبات و جلوگیری از تنش‌های منطقه‌ای است.
با این همه، محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع حکومت طالبان، اعلام کرد که در توافق‌نامه اخیر میان این گروه و پاکستان، هیچ‌گونه اشاره‌ای به مرز مورد مناقشه دیورند نشده و این موضوع را مربوط به ملت‌ها دانست.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
حکم جنجالی مصادره املاک شخصی ۱۲ هزار شهروند در مرکز غزنی؛ مردم و طالبان چه می‌گویند؟
