در ادامه تنش میان افغانستان و پاکستان، اسلام‌آباد شب گذشته به شهرستان ارگو در ولایت پکتیکا حمله کرد. این حمله پس از آن صورت گرفت که دو طرف آتش‌بس ۴۸ ساعته‌ای را که از عصر روز چهارشنبه آغاز شده بود، تمدید کرده بودند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان، ضمن محکومیت این حمله، آن را تحریک‌آمیز خواند. اما تداوم آتش جنگ، این پرسش را در بحبوحه تنش‌های دو طرف برجسته می‌کند که آیا حملات پاکستان به بهانه مبارزه با تروریسم قرار است عادی‌سازی شود؟
به موازات خدشه‌دار شدن روابط دو متحد قدیمی، پاکستان ضمن اعمال فشارهای دیپلماتیک و مذاکرات سیاسی با طالبان برای پذیرش خواسته‌هایش، به‌ویژه همراهی در مسیر مبارزه با تحریک طالبان پاکستانی، از گزینه نظامی استفاده کرده است. فشارهای نظامی اسلام‌آباد بر کابل بیشتر به نواحی مرزی‌ای محدود می‌شد که گفته می‌شود پناهگاه افراد وابسته به تحریک طالبان پاکستانی هستند؛ اما اسلام‌آباد حالا در اقداماتی بی‌سابقه، کابل، پایتخت افغانستان را دوبار مورد هدف قرار داده است. قندهار، خاستگاه و مرکز حکم‌روایی طالبان نیز از آتش حملات اسلام‌آباد در امان نماند.
پس از آن، پاکستان تحت عنوان مبارزه با تروریسم، آتش‌بس دو روزه را نادیده گرفت و بار دیگر بمب‌های خود را بر سر افغانستان ریخت؛ حملاتی که جان سه بازیکن تیم کریکت این کشور را گرفت. اما تنش روزهای اخیر میان دو همسایه نشان می‌دهد که حالا پاکستان دست بازتری برای حمله به افغانستان پیدا کرده است، به‌ویژه آن‌که طرف مقابل حداقل از نظر هوایی توانایی مقابله‌به‌مثل را ندارد.
پاکستان به بهانه مبارزه با تروریسم از یک سو، و حالا به‌صورت غیرمستقیم، با غیرمشروع خواندن حاکمیت طالبان در افغانستان به‌عنوان گروهی که قدرت را به زور در دست گرفته، در حال عادی‌سازی حملات نظامی به افغانستان است. به‌طوری‌که تداوم این حملات، کشیده شدن دامنه جنگ از نواحی مرزی به داخل افغانستان و تکرار آن، نشان از آن دارد که حالا پاکستان هر زمان که بخواهد می‌تواند به افغانستان حمله کند، چراکه بهانه‌ای دارد: مبارزه با تروریسم؛ مسأله‌ای که بازار داغی هم دارد.
پرسش دیگر این است که آیا حملات نظامی مکرر به افغانستان، کانون پرتنش منطقه و جایی که پتانسیل تبدیل شدن به بحران‌های بزرگ و بعضاً لاینحل را دارد، قرار است نوشداروی زخم تروریسم برای پاکستان باشد؟
تنش پاکستان و طالبان: منطقه و چالش‌های پیش‌رو
در حالی‌که پاکستان حالا دریافته است که با استفاده از گزینه نظامی، به‌ویژه جنگ هوایی، می‌تواند در تنش جاری قدرت‌نمایی کند و دست برتر را در میز مذاکره داشته باشد اما ناظران می‌گویند باید با احتیاط گام بردارد. سابقه سیاست‌های پاکستان در برابر افغانستان، به‌ویژه حاکمیت دوم طالبان، باید برای اسلام‌آباد یادآوری کند که از هرگونه اقدام شتاب‌زده پرهیز کند.
حداقل در تمامی این سال‌ها، نوع رابطه با کابل نشان داده است که پاکستانی‌ها استراتژی درستی در برابر افغانستان نداشته‌اند. حالا نیز زیاده‌روی اسلام‌آباد برای حمله به افغانستان نمی‌تواند به معنای کامل و واقعی صلح و امنیت برای پاکستان باشد.
در گام نخست، در طرف مقابل راولپندی حالا گروهی قرار دارد که زمانی به‌عنوان گروهی جهادی شناخته می‌شد و به‌واسطه همین نقش، پیمان‌ها و دوستی‌هایی با گروه‌های تروریستی چون تحریک طالبان پاکستانی دارد. تاریخ گروه‌های افراط‌گرای منطقه نشان داده که آن‌ها ضمن حمایت از یکدیگر، حتی اگر ضعیف شده باشند، حاضر به کناره‌گیری نیستند. تداوم آتش‌باران بر کابل، تهدیدی مستقیم برای امنیت در آن‌سوی دیورند خواهد بود.
به اعتقاد آگاهان، پاکستان توانایی اجرای حملات هوایی علیه افغانستان را در هر زمانی دارد، با این حال جرأت پا گذاشتن بر خاک افغانستان را ندارد. سمیع یوسف‌زی، خبرنگار افغانستانی، گزارش داده است که طالبان نیروی هوایی ندارند، اما گزارش شده که هزاران جنگجوی این گروه منتظر دستور برای پیوستن به نبرد هستند. اگر می‌خواستند، می‌توانستند به‌سادگی از خط دیورند عبور کرده و با تحریک طالبان پاکستان متحد شوند.
حال تصور کنید اگر تعداد جنگجویان تحریک طالبان پاکستان از ۱۰٬۰۰۰ به ۲۰٬۰۰۰ افزایش یابد، این مسئله برای پاکستان مشکل امنیتی بزرگی ایجاد خواهد کرد و جریان‌های ضد دولتی علیه پاکستان را در سراسر کشور تشدید خواهد کرد.
از سوی دیگر، هیچ‌یک از کشورهای منطقه تمایلی به درگیری در جنگی ندارند که ربطی به آن‌ها ندارد یا حداقل ارزش جنگیدن ندارد. به موازات آغاز تنش میان کابل و اسلام‌آباد، ایران، قطر و عربستان سعودی خواستار خویشتن‌داری شدند.
قطر امروز میزبان هیأتی از دو طرف برای مذاکره است، اما اگر این جنگ از کنترل خارج شود، شاید ناخواسته دیگر کشورها را نیز درگیر پیامدهای خود کند؛ رویدادی که چشم‌انداز حل بحران را دشوارتر خواهد کرد.
