درگیریهای مرزی که میان پاکستان و افغانستان رخ داده است، نشان میدهد که طالبان افغان در مورد شکایتهای پاکستان درباره تیتیپی با جدیت عمل نکردهاند. دلیل این امر آن است که در سال جاری، یعنی ۲۰۲۵، حملات تیتیپی از مسیرهای افغانستان افزایش یافته است و در تشکیلات این گروه، برخی افراد طالبان افغان نیز حضور داشتهاند. زمانی که پاکستان با آنها مقابله کرد، یا کشته شدند، یا زخمی، یا اسیر گشتند.
اینها همه مواردی هستند که موجب نگرانی پاکستان شدهاند. ما اجساد افراد طالبانی را که کشته شدند، به حکومت طالبان تحویل دادهایم. این موضوع یک عامل اصلی و آزاردهنده است و پاکستان بهروشنی به طالبان گفته است که اگر به همین شکل به تیتیپی آزادی عمل بدهید، برای ما مشکل ایجاد خواهد شد. بنابراین، این نکتهای بسیار مهم است.
اما درباره خود درگیریها، اتهامی از سوی طالبان افغان مطرح شده است مبنی بر اینکه پاکستان در کابل حمله هوایی انجام داده است اما آنها نه گفتهاند این حمله در کجا رخ داده، نه توضیح دادهاند چه خسارتی وارد شده و نه هیچ تصویر یا مدرک مشخصی ارائه کردهاند. این مسائل در شبکههای اجتماعی ما در حال انتشار است. با این حال، اصل ماجرا از آنجا آغاز شد که درگیریها از سوی افغانستان شروع شد و حملاتی انجام گرفت. در واکنش به آن، پاکستان پاسخی داد که نتیجه آن همان چیزهایی است که شما در شبکههای اجتماعی مشاهده میکنید و این موضوعی جداگانه است.
مسئلهٔ دوم این است که طالبان افغان با آداب حکمرانی و اصول اداره حکومت آشنا نیستند. به همین دلیل، سخنی میگویند و بعد آن را انکار میکنند. کل نظام آنها بسیار متمرکز (Highly Centralized) است و این مسئله بهطور مستمر برای پاکستان مشکلساز بوده است. از همین رو، اگر امروز بخواهید با آنها به تفاهمی برسید، نخست اینکه معمولاً تفاهمی حاصل نمیشود، و اگر هم بشود، معلوم نیست فردا آن را انکار نکنند.
من در برخی از تحلیلهایم مثالی در این زمینه آوردهام: همین امسال، زمانی که نشست سهجانبه وزرای خارجه پاکستان، چین و افغانستان در سطح وزرا در کابل برگزار شد، هنگام تدوین بیانیه مشترک، اشاره شد به نشست سهجانبه مشابهی که در ماه مه ۲۰۲۳ در اسلامآباد برگزار شده بود. در متن بیانیه آن زمان آمده بود که «حکومت موقت افغانستان علیه تیتیپی و ایتیآیام (ETIM) اقدام خواهد کرد.» اما این بار، طالبان بهصراحت مخالفت کردند و گفتند که اجازه نمیدهیم چنین موردی در بیانیه درج شود؛ زیرا دفعه قبل که اجازه دادیم این مطلب ذکر شود، برایمان مشکل بزرگی ایجاد شد، رهبری ناراضی شد و آن مسائل پیش آمد.
بنابراین، اگر آنها حتی آداب دیپلماتیک را نمیدانند و درک نمیکنند که هنگام مذاکره در سطح بینالمللی، اعتبار کشور شکل میگیرد، در نتیجه با چنین رفتارهایی اعتبار خود را از دست خواهند داد. اکنون نمایندگان پاکستان دیگر نمیتوانند با این فرض با آنها صحبت کنند که طالبان بر سر حرف خود خواهند ایستاد. بنابراین، مسئله اعتبار (credibility) طالبان نیز به میان آمده است.
به همین دلیل، اگر اکنون بخواهید با آنها مذاکرهای انجام دهید، باید اطمینان حاصل کنید که اگر به تفاهمی برسند، آیا واقعاً به آن عمل خواهند کرد یا نه. این نکتهای بسیار مهم در این موضوع است.
با این همه، امید میرود که گفتوگوها میان افغانستان و پاکستان در سطح وزیران (کابینه) آغاز شود و تنش موجود در این بحران کنترل و سطح آن کاهش یابد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
تصاویر اختصاصی ایراف از تازهترین درگیریهای طالبان و پاکستان در امتداد دیورند
قاچاق زعفران ایرانی با برند افغانستانی به بازارهای جهانی
احمد مسعود: بسیاری از مردم نسبت به افغانستان حس مالکیت ندارند
نتیجه بازی برگشت تیم ملی فوتبال افغانستان با پاکستان در مرحله مقدماتی جام ملتهای آسیا ۲۰۲۷