به گزارش ایراف، در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۱ ایالات متحده آمریکا به همراه ائتلافی از متحدان خود، عملیات «آزادی پایدار» را آغاز کرد — یک کمپین نظامی قاطع علیه رژیم طالبان و حامیان القاعده آنان.
این عملیات، نخستین گام در «جنگ علیه ترور» آمریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر بود و هدف آن، نابودی زیرساختهای القاعده و سرنگونی دولت طالبان اعلام شد.
در همان روز، هواپیماهای آمریکایی و بریتانیایی موجی از بمبارانها را علیه اهداف طالبان و القاعده در شهرهای بزرگ افغانستان از جمله کابل، قندهار، جلالآباد، قندوز و مزار شریف آغاز کردند. نیروهای جبهه شمال نیز با پشتیبانی آمریکا در جبهههای زمینی پیشروی کردند و تنها در مدت یک ماه، طالبان از کابل عقبنشینی کرد.
براساس گزارش تاریخی منتشرشده در پایگاه AMAC ، این عملیات در ابتدا با شعار مبارزه با تروریسم آغاز شد، اما در سالهای بعد از یک مأموریت متمرکز برای تغییر رژیم، به جنگی طولانی و پرهزینه برای «دولتسازی» تبدیل شد. حضور بیستساله نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان، بیش از ۳۵۰۰ کشته از نیروهای ائتلاف و دهها هزار قربانی غیرنظامی بر جای گذاشت.
هزینه مالی این جنگ برای آمریکا بیش از یک تریلیون دلار برآورد شده و در نهایت، پس از خروج نیروهای خارجی و سقوط دولت منتخب در سال ۲۰۲۱، طالبان بدون مقاومت گسترده دوباره کنترل کشور را بهدست گرفت.
امروز، در حالی که وعدههای اولیه درباره دموکراسی و توسعه به فراموشی سپرده شده، آزادیهای مدنی محدود و نشانههایی از فعالیت مجدد القاعده مشاهده میشود. در همین حال، سخنان اخیر دونالد ترامپ درباره احتمال بازپسگیری پایگاه بگرام، نام این مرکز نظامی را دوباره بر سر زبانها انداخته است. طالبان این اظهارات را «توهم» خوانده و تأکید کردهاند که هیچ قدرت خارجی اجازه استفاده از خاک افغانستان را نخواهد داشت.
همزمان با سالگرد هفتم اکتبر، فعالان سیاسی و فرهنگی افغانستان در شبکههای اجتماعی این روز را نماد اشغال، ویرانی و مقاومت مردم میدانند.
ابوعمر فاروق جوزجانی، فعال فرهنگی، نوشته است: «هیچ کشوری نمیتواند بر افغانستان حکومت کند. افغانها هرگز تسلیم نشدهاند.»
انصارالله فارابی نیز میگوید: «۲۴ سال پیش آمریکا و ناتو به ما حمله کردند و ملت ما ۲۰ سال جهاد مقدس کرد. نتیجهاش شکست آمریکا و خروج تحقیرآمیز آنان بود.»
کاربران افغان در فضای مجازی باور دارند که آمریکا هرگز نتوانست میان وعدههای خود و واقعیتهای افغانستان پلی مؤثر بسازد.
ساختارهای تحمیلی، فساد گسترده، وابستگی به قدرتهای خارجی و بیتوجهی به فرهنگ بومی، از جمله دلایل شکست پروژه «ملتسازی» در افغانستان عنوان میشود.
اکنون، مردم افغانستان سالگرد ۷ اکتبر را تنها مرور گذشته نمیدانند؛ بلکه فرصتی برای تأمل در اشتباهات و تصمیمگیری درباره آینده میشمارند. آنان معتقدند اگر طالبان مسیر گفتوگو، مشارکت ملی و کاهش شکاف با مردم را در پیش نگیرند، این روز تاریخی تنها به عنوان یک خاطره تلخ دیگر در حافظه زخمی ملت افغانستان باقی خواهد ماند.