قطعی دو روزه اینترنت در افغانستان بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی و در میان کاربران افغان داشت؛ از اظهار نظرهای تأسف‌بار و اندوه برای شرایط کشور، تا انتقادهای تند و شدید از حکمرانی طالبان به‌دلیل محدودیت‌هایی که ایجاد کرده‌اند. این واکنش‌ها با راه‌اندازی کمپین‌هایی تحت عنوان «افغانستان آفلاین شد» همراه بود. همچنین هشتگ‌هایی با عنوان #نه_به_طالبان به راه افتاد. برخی کاربران افغان نیز از قطع ارتباطات روزانه با عزیزان‌شان در داخل کشور سخن گفتند.
اما این تمام ماجرا نبود. سناریوهای مختلفی از جدال بر سر قدرت، حذف حقانی از وزارت کشور طالبان، جابه‌جایی‌ها در بگرام و واگذاری این پایگاه به آمریکا، تا ترس رهبر طالبان از بقای خود، در میان واکنش‌های کاربران دیده می‌شد.
در این میان، چهره‌ها و جریان‌های شناخته‌شده افغانستان نیز به اقدام طالبان واکنش نشان دادند؛ واکنش‌هایی که با کلمات تند و انتقادی همراه بود.
محمد حنیف اتمر، وزیر خارجه پیشین افغانستان، قطع اینترنت را «فاجعه» خواند. او در حساب رسمی خود در ایکس نوشت که هنوز مشخص نیست چه چیزی طالبان را به اتخاذ چنین تصمیمی واداشته است. وی افزود: «آیا این تصمیم ناشی از افکار سرکوبگرانه‌ای است که همواره برای خاموش کردن آزادی‌خواهی مردم از سوی رژیم‌های استبدادی به کار گرفته می‌شود، یا ترس و نگرانی فزاینده رهبران طالبان از امنیت خودشان که در نتیجه مخالفت‌های داخلی و یا پس از طرح دوباره موضوع تصرف بگرام از سوی رئیس‌جمهور آمریکا شدت گرفته است؟»
زلمی خلیل‌زاد نیز این اقدام را تصمیمی بدون توضیح از سوی رهبری طالبان دانست که بحران‌های گسترده‌ای را در حوزه‌های ارتباطات، بانکداری، حمل‌ونقل و خدمات درمانی ایجاد کرده است. او افزود که مشخص نیست آیا رهبر طالبان به پیامدهای تصمیم خود فکر کرده است یا خیر.
رحمت‌الله نبیل، رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان، قطع گسترده اینترنت و شبکه‌های مخابراتی را صرفاً اقدامی فنی ندانست، بلکه آن را روشی برای «تثبیت قدرت» خواند. وی در پستی در شبکه ایکس تأکید کرد: «خاموش کردن مردم، قاعده‌ای پایدار و بی‌پایان از سوی طالبان برای حفظ حاکمیت است.» نبیل هشدار داد که هرگاه دین و ایدئولوژی به ابزار سلطه تبدیل شود، سرکوب آزادی‌ها و خاموش کردن مردم به راهکاری دائمی برای تثبیت قدرت بدل می‌شود.
فوزیه کوفی، نماینده پیشین مجلس افغانستان در دوره جمهوریت هم در واکنش به این اقدام از ایلان ماسک، بنیان‌گذار شرکت تسلا، خواست تا زمینه دسترسی مردم افغانستان به «اینترنت استارلینک» را فراهم کند. او نوشت: «اکنون زمانی است که نشان دهید ثروت و قدرت شما در خدمت یک هدف بزرگ انسانی برای حمایت از محروم‌ترین مردم افغانستان است. مردم این کشور را از طریق استارلینک به اینترنت وصل کنید.»
نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در سازمان ملل، این اقدام طالبان را محکوم کرد و هدف آن را سرکوب صدای میلیون‌ها شهروند، جلوگیری از آموزش آنلاین، پنهان‌کردن جنایات و منزوی‌کردن یک ملت از جهان دانست. وی این اقدام را سوءاستفاده از کمک‌های جهانی و عملی آشکارا استبدادی خواند و بر لزوم واکنش جامعه جهانی تأکید کرد. فایق افزود: «این عمل، جهالت محض و دشمنی با مردم و پیشرفت افغانستان است.»
شاه‌گل رضایی، نماینده پیشین مجلس در دوره جمهوریت نیز، گفت که این اقدام طالبان با هیچ دلیل شرعی یا فنی قابل توجیه نیست. او در حساب رسمی خود نوشت: «هیچ‌گونه دلیل شرعی یا تخنیکی (فنی) نمی‌تواند تصمیم طالبان مبنی بر قطع اینترنت، بی‌صدا ساختن مردم و انزوای کامل کشور را توجیه کند.» وی همچنین پرسید: «چه معامله‌ای در پشت صحنه در جریان است که لازمه آن بی‌خبری مردم و سکوت مطلق است؟»
صادق مدبر، رئیس حزب انسجام ملی و عضو سابق شورای عالی مصالحه ملی، گفت که این اقدام عمر حکومت طالبان را کوتاه‌تر خواهد کرد. او پیش‌بینی کرد که ضربات اقتصادی ناشی از این تصمیم بسیار بیشتر از آن چیزی است که هبت‌الله آخوندزاده محاسبه کرده است. مدبر افزود که حتی در درون حکومت طالبان نیز مخالفت جدی با قطع اینترنت وجود دارد و هشدار داد که اگر رهبری طالبان تجدیدنظر نکند، وضعیت بحرانی‌تر خواهد شد.
ملک ستیز، پژوهشگر افغان، این اقدام طالبان را گامی در جهت نابودی دولت دانست. او همچنین از تضاد میان قندهار و کابل سخن گفت و نوشت: «قندهار زمانی اینترنت را محدود کرده که وزیران جوان طالبان تازه لذت آسایش و تجمل‌پرستی را از دبی، دوحه، کویت، بحرین و استانبول به کابل آورده‌اند؛ شهرهایی که به‌واسطه اینترنت و تکنولوژی پیشرفته زبانزد جهان هستند. این تضاد میان کابل و قندهار بسیار عمیق خواهد شد، فراتر از ایدئولوژی.»
جریان‌های سیاسی مخالف طالبان نیز واکنش‌های تندی نشان دادند. جبهه آزادی افغانستان، قطع خدمات اینترنتی را بریدن افغانستان از جهان و توهینی بزرگ به شعور و خرد جمعی شهروندان دانست. این جریان افزود که این اقدام طالبان مهر تأییدی بر گفته‌های آنان است مبنی بر اینکه افغانستان بهشت امن افراط‌گرایان و زندان شهروندانش شده است.
اکنون پس از حدود سه روز، طالبان در حالی اینترنت را به‌صورت محدود آزاد کرده‌اند که هنوز دلایل اصلی و تأییدشده این اقدام مشخص نیست. همه چیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و ناظران به سناریوهای خود متکی هستند. طالبان نیز سکوت کرده‌اند و تاکنون هیچ بیانیه رسمی درباره این موضوع صادر نشده است. همه چیز بر اساس حدس و گمان پیش می‌رود.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
برقراری اینترنت در افغانستان: خروج کامیون‌ها از مرز دوغارون از سر گرفته شد
طالبان در پی محدودسازی گسترده اینترنت: لایحه ویژه در حال تدوین است
اعمال الگوی کره شمالی در افغانستان: ترس از تهدید یا تلاش برای بقا؟
