به گزارش ایراف، بر اساس گزارش خبرگزاری فلسطینی «معا» از وبسایت آمریکایی «اکسیوس»، توافق ارائهشده به حماس با طرح اولیهای که آمریکا و کشورهای عربی و اسلامی بر سر آن توافق کرده بودند، تفاوت قابلتوجهی دارد.
این رسانه آمریکایی اعلام کرد که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، در آخرین لحظات قبل از کنفرانس مطبوعاتی و در جلسهای با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ، تغییراتی در مفاد توافق ایجاد کرده است.
بر این اساس، نتانیاهو با همراهی ران درمر، وزیر امور راهبردی رژیم صهیونیستی، توانست چندین بند کلیدی از جمله شرایط و جدول زمانی خروج اسرائیل از غزه را اصلاح کند. این تغییرات با واکنش خشمگینانه مقامات عربستان، مصر، اردن و ترکیه مواجه شد.
این در حالی است که دونالد ترامپ در کنفرانس خبری روز دوشنبه با حضور نخستوزیر رژیم صهیونیستی، از طرح ۲۰ بندی خود برای آتشبس در غزه رونمایی کرد.
با آنکه طرح ۲۱بندی ترامپ هدف خود را پایان جنگ غزه و بازسازی این منطقه معرفی میکند، اما مخالفان در سطوح مختلف – از گروههای فلسطینی گرفته تا نهادهای حقوق بشری و حتی تحلیلگران غربی – انتقادهای جدی نسبت به این طرح دارند.
سازمانهای بینالمللی حقوق بشری تأکید کردهاند که این طرح بیشتر بر خلع سلاح غزه تمرکز دارد تا بر تأمین امنیت غیرنظامیان. دیدهبان حقوق بشر هشدار داده هرگونه روند بازسازی یا آتشبس اگر با رفع محاصره و تضمین آزادی جابهجایی همراه نباشد، صرفاً به تداوم بحران انسانی میانجامد.
یک تحلیلگر شبکه الجزیره نیز تصریح کرد: «ترامپ به دنبال ساختن غزهای شبیه منطقه آزاد اقتصادی است، اما بدون آزادی واقعی برای مردم. این یعنی بازسازی در خدمت کنترل، نه رهایی.»
بخشی از انتقادها به کنترل خارجی و تشکیل «هیئت صلح ترامپ» با حضور چهرههایی مانند «تونی بلر» مربوط است. روزنامه «القدس العربی» این هیئت را نوعی «قیمومت جدید بینالمللی» بر غزه خوانده است. همچنین مرکز «ریسپانسیبل استیتکرافت» تأکید دارد که این ساختار عملاً استقلال سیاسی فلسطینیان را تضعیف میکند و تجربههای مشابه در عراق و افغانستان نشان میدهد چنین الگوهایی معمولاً شکستخوردهاند.
ضمن آنکه در طرح ترامپ به طور صریح به تشکیل دولت مستقل فلسطینی اشارهای نشده است. «واشنگتن پست» در تحلیلی نوشت که این ابهام به معنای جایگزینی «مدیریت بحران» به جای حل واقعی مناقشه است.
تحلیلگران عرب نیز هشدار میدهند که این رویکرد میتواند به شکافهای داخلی فلسطینیان و فروپاشی بیشتر اعتماد بهص تشکیلات خودگردان منجر شود.
نکته مهم دیگر این است که در طرح ترامپ همه مناطق غزه بازسازی نخواهد شد. شبکه الجزیره گزارش داده که فعالان فلسطینی بیم آن دارند که بازسازی تنها در مناطق خاص و تحت کنترل انجام شود، در حالی که محاصره و محدودیتها همچنان برقرار بماند.
در مجموع تردید نسبت به طرح ترامپ حتی در محافل غربی پررنگ است. نشریه «پولتیکو» نوشته که این طرح بیش از آنکه یک سند برای صلح باشد، بخشی از استراتژی سیاسی ترامپ برای انتخابات آینده ارزیابی میشود.