به گزارش ایراف، دولت پاکستان با صدور دستوری رسمی، پنج اردوگاه پناهندگان افغان را در ایالت خیبرپختونخوا تعطیل کرد. این تصمیم درحالی با استناد به دلایل امنیتی اتخاذ شده که مقامات محلی با بازگرداندن اجباری مخالفت کرده‌اند.
این اردوگاه‌ها که برخی از آنها نزدیک به چهار دهه میزبان پناهندگان بودند، شامل سه اردوگاه در ناحیه هری‌پور، یک اردوگاه در چترال و یک اردوگاه در آپر دیر می‌شوند.
بر اساس این دستور، زمین‌های این اردوگاه‌ها به دولت ایالتی و کمیساریای نواحی مربوطه تحویل داده خواهد شد. اردوگاه پانیان در هری‌پور که به تنهایی میزبان بیش از ۱۰۰,۰۰۰ پناهنده افغان بوده، از جمله مراکزی است که پس از حدود ۴۰ سال فعالیت تعطیل می‌شود.
این تصمیم در چارچوب سیاست بازگرداندن پناهندگان افغان فاقد مدارک قانونی اتخاذ شده که دولت پاکستان از اکتبر ۲۰۲۳ آن را با استناد به افزایش نگرانی‌های امنیتی و ارتباط پناهندگان با فعالیت‌های تروریستی در بلوچستان و خیبرپختونخوا آغاز کرده است.
در همین راستا، مقامات استانی بلوچستان نیز با سرکنسول افغانستان دیدار کرده و بر روند تدریجی و انسانی بازگشت پناهندگان تأکید نموده‌اند. گفته می‌شود ترتیبات ویژه‌ای برای گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله سالمندان، زنان و کودکان در نظر گرفته شده است.
با این حال، این تصمیم با مخالفت مقامات محلی خیبرپختونخوا روبرو شده است. علی امین گنداپور، وزیر ارشد این ایالت و مشاور امنیتی او خواستار توقف فوری روند بازگرداندن پناهندگان شده‌اند.
این در حالی است که طبق گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، بیشترین جمعیت پناهندگان افغان در پاکستان در این ایالت ساکن هستند.
پاکستان برنامه اخراج مهاجران افغان را که از نوامبر ۲۰۲۳ آغاز شده بود، وارد مرحله جدیدی کرده است. مقامات پاکستانی هدف این مرحله را اخراج حدود ۱.۴ میلیون مهاجر دارای کارت ثبت‌نام منقضی‌شده اعلام کرده‌اند.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده، از ابتدای سال ۲۰۲۵ میلادی تاکنون دستکم ۱.۲ میلیون شهروند افغان از پاکستان و ایران به کشورشان بازگردانده شده‌اند. این آمار نشان‌دهنده تشدید قابل توجه روند اخراج مهاجران در ماه‌های اخیر است.
پاکستان مرحله اول اخراج مهاجران فاقد مدرک اقامت را از نوامبر ۲۰۲۳ آغاز کرد که در نتیجه آن حدود ۵۰۰ هزار نفر طی چند ماه گذشته از این کشور اخراج شدند. در مارس ۲۰۲۴ نیز مقامات پاکستانی از آماده‌سازی برای مرحله دوم اخراج‌ها خبر داده و هدف این مرحله را اخراج بیش از یک میلیون مهاجر افغان اعلام کرده بودند.
مقامات پاکستانی افزایش نگرانی‌های امنیتی و ارتباط برخی مهاجران با فعالیت‌های تروریستی را دلیل اصلی این اقدام عنوان کرده‌اند. این در حالی است که سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری بارها از این سیاست انتقاد کرده و خواستار توقف آن شده‌اند.
سازمان‌های بین‌المللی هشدار داده‌اند که بازگرداندن اجباری پناهندگان به افغانستان می‌تواند به یک بحران انسانی دامن بزند و نقض تعهدات بین‌المللی محسوب می‌شود. گزارش‌ها حاکی از مشکلات شدید اقتصادی و معیشتی برای بازگشت‌کنندگان در افغانستان است.
