هشتاد سالگی سازمان ملل | از متن به حاشیه، به نام صلح به کام جنگ

نیویورک این روزها میزبان هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است. این نشست درحالی برگزار می‌شود که جهان همچنان از بحران جنگ و منازعه و به موازات آن فقر، نسل کشی و دیگر پیامدهای ناشی از آن و تشدید تنش‌های منطقه‌ای ناشی از رقابت‌های سیاسی رنج می‌برد.

4 ساعت پیش

به گزارش ایراف؛ درحالی که سازمان ملل قرار بود، حامی صلح و مانعی برای جنگ باشد، در غزه دامنه نسل کشی هرروز بیشتر و عمیق‌تر می‌شود. جنگ اوکراین و روسیه نیز به سرانجام مشخصی نرسیده است و نزاع همچنان پابرجاست.

از سوی دیگر، وضعیت در افغانستان نیز جالب نیست. نیاز شدید شهروندان افغانستان به کمکهای بشردوستانه درحالی احساس میشود و زنگ هشدار از وقوع یک فاجعه انسانی را به صدا درآورده است که دامنه فعالیت‌های این سازمان به دلیل اقدامات و سیاست‌های طالبان هرروز تنگ‌تر می‌شود.‌‌

برخی ناظران معتقدند سازمان ملل درحالی هشتادمین نشست خود را برگزار کرده است که وضعیت این سازمان از بد به بدتر تغییر کرده است.

گروه بین المللی بحران در گزارشی چند روز پیش از برگزاری این دور از نشست‌ها، در گزارشی نوشت: با تشدید تنش‌ها میان قدرت‌های بزرگ، عملکرد دیپلماسی بارها در شورای امنیت خنثی شده است، اما این وضعیت با بازگشت دونالد ترامپ به قدرت وخیم‌تر شده است.

ایالات متحده به عنوان بزرگترین کمک کننده این سازمان، بخش زیادی از بودجه را کاهش داده است و در نتیجه آن عملیات هایی چون کمک‌های بشردوستانه مختل شده‌اند.

از سوی دیگر، این کشور از تعدادی از توافقنامه‌های چندجانبه خارج شده، ابتکارات صلح یکجانبه را بدون درنظرگرفتن سازمان ملل در دست گرفته و حتی به گاهی اصولی مانند احترام به تمامیت ارضی کشورها را نادیده گرفته است.

این درحالی است که دیگر اعضای سازمان ملل حمایت ضعیفی از این سازمان در برابر شوک های ناشی از سیاست های کاخ سفید نشان داده اند تا از تضعیف بیشتر آن جلوگیری شود.

اما مشکل کنونی سازمان ملل تنها محدود به مسائل مالی نیست. فشارهای سیاسی و تهدیدهای عملیاتی، بخش دیگری از چالش هایی است که به سازمان ملل اجازه عرض اندام درست در بحران های بین المللی را نداده است. به طور مثال در غزه، رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا مانعی بزرگ بر سر مسیر سازمان ملل ایجاد کرده است.

این اقدام نشان دهنده دهن کجی کشورها به نقش سازمان ملل در حل بحران هاست. تداوم این روند موجب شده است این سازمان ضمن سستی و ناتوانی در انجام وظایف خود، جایگاهی حاشیه ای و تشریفاتی در مدیریت بحران های بین المللی پیدا کند. وضعیتی که دیگر تاثیری بر قدرت نمایی، بلندپروازی و جاه طلبی سیاستمداران ندارد.

در همین حال، انتقادها از ناتوانی سازمان ملل برای حل بحران های جهانی صلح از سوی برخی کشورهای قدرتمند جهان که از قضا نقش مهمی در پیدایش این ضعف ها دارند، شدت یافته است.

در آخرین نمونه، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این سازمان را به باد انتقاد گرفت و گفت که این سازمان یا مشکلاتی را در سراسر جهان که حل آنها به او واگذار شده، نادیده می گیرد یا تشدید می کند. او سازمان ملل را سازمانی منسوخ و ناکارآمد عنوان کرده است.

او در بخش دیگری از سخنانش مدعی شد خیلی بد است که من به هفت جنگ پایان دادم، با رهبران تک تک این کشورها تعامل داشتم و حتی یک تماس تلفنی از سازمان ملل دریافت نکردم که پیشنهاد کمک به نهایی کردن این توافق را بدهد.

اکونومیک تایمز در مقاله‌ای نوشته بود که از زمان تاسیس سازمان ملل متحد در سال 1945، این سازمان بحران‌های زیادی را تجربه کرده است.

از مرگ مرموز دبیرکل، داگ هامرشولد در سال 1961 تا ضرب و شتم ادعایی نیکیتا خروشچف در جنگ سرد، قتل عام نظامیان تحت حمایت آن در دهه 1990 و حمله آمریکا به عراق در سال 2003.

اما به گفته کارمندان سازمان ملل هیچ یک به اندازه بازگشت ترامپ به کاخ سفید، فاجعه‌بار نیست. به گفته این نشریه سناریوهایی زیادی در مورد بازگشت ترامپ و رابطه با سازمان ملل وجود دارد، اما سه سناریو محتمل‌تر است:

سرکش شدن، فروپاشی و ترامپی شدن این سازمان.

به هرروی، باید گفت تضعیف جایگاه سازمان ملل در حل بحرانهای بین المللی به واسطه بی محلی به نقش این سازمان، عدم حمایت جدی از آن در برابر شوک‌هایی که ازسوی ایالات متحده وارد میشود، در بلندمدت همین نقش اندک را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

این درحالی است که سودای حکم‌فرمایی ترامپ بر جهان کنونی از طریق کنترل حل مسائل به دست خود، بدون توجه به نقش ملل متحد در شرایطی که او سخت تشنه گرفتن جایزه صلح نوبل است، نمی تواند نویدبخش آینده روشنی برای این سازمان هشتادساله که برآیند تجارب بشری است، باشد.