هزینه‌های اشغال مجدد بگرام چقدر است؟ | پیامدهای یک رؤیاپردازی استعماری

اظهارات تازه دونالد ترامپ درباره بازگشت به پایگاه بگرام در افغانستان، بار دیگر این موضوع را در کانون توجه قرار داده است؛ اما برآوردها نشان می‌دهد احیای زیرساخت‌ها، تأمین لجستیک و عملیات مداوم می‌تواند سالانه ده‌ها میلیارد دلار هزینه بر دوش آمریکا بگذارد و خطر تکرار تجربه پرهزینه جنگ افغانستان را زنده کند.

2 ساعت پیش
شکریه اکبری

بازگشت ایالات متحده به پایگاه هوایی بگرام در افغانستان که در سال ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از خروج نیروهای آمریکایی رها شد، اخیراً با اظهارات دونالد ترامپ در روزهای اخیر دوباره مورد توجه قرار گرفته است. او بر اهمیت استراتژیک بگرام به دلیل نزدیکی به تأسیسات هسته‌ای چین تأکید کرده و پیشنهاد بازگشایی این پایگاه را مطرح کرده است. با این حال، این بازگشت چالش‌های اقتصادی قابل توجهی از جمله هزینه‌های احیای زیرساخت‌ها، تأمین لجستیکی، و عملیات مداوم را به همراه دارد، بر اساس داده‌های وزارت دفاع آمریکا، گزارش‌های پروژه هزینه‌های جنگ دانشگاه براون و تحلیل‌های دفتر بودجه کنگره (CBO)، کل هزینه‌های جنگ افغانستان از ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۲ حدود ۲.۳۱۳ تریلیون دلار بوده که بخش عمده‌ای به پایگاه‌هایی مانند بگرام اختصاص داشت.

هزینه‌های احیای زیرساخت‌ها

احیای زیرساخت‌های پایگاه بگرام که در دوران حضور آمریکا به یک مرکز لجستیکی عظیم با باندهای پروازی ۱۲,۰۰۰ فوتی، بیمارستان پیشرفته و انبارهای بزرگ تبدیل شده بود، یکی از پرهزینه‌ترین مراحل خواهد بود. پس از خروج در سال ۲۰۲۱، گزارش‌های اطلاعاتی نشان می‌دهد که تجهیزات رها شده مانند ژنراتورها، سیستم‌های راداری و تأسیسات سوخت‌رسانی به دلیل غارت و عدم نگهداری آسیب دیده‌اند. بر اساس تخمین‌های CBO در سال ۲۰۱۹، هزینه ساخت هر ۱,۰۰۰ فوت مربع فضای ساختمانی در پایگاه‌های خارجی حدود ۴,۰۰۰ دلار است. با توجه به مساحت ۳۰ کیلومتر مربعی بگرام، بازسازی اولیه می‌تواند ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار هزینه داشته باشد. این شامل ۲۰۰ میلیون دلار برای پاکسازی محیطی (دفع مواد منفجره و زباله‌های جنگی) ۳۰۰-۵۰۰ میلیون دلار برای تعمیر باندهای پروازی و ۱۰۰-۲۰۰ میلیون دلار برای نصب سیستم‌های امنیتی می‌شود. علاوه بر این، آلودگی خاک ناشی از سوخت و مواد شیمیایی می‌تواند ۱۰۰ میلیون دلار هزینه پاکسازی زیست‌محیطی اضافه کند، زمان مورد نیاز برای این احیا (۶-۱۲ ماه) و نیاز به هماهنگی با طالبان، هزینه‌های سیاسی و دیپلماتیک پنهانی را نیز افزایش می‌دهد.

هزینه‌های لجستیکی

تأمین لجستیکی برای پایگاه بگرام که در یک کشور محاط در خشکی قرار دارد، چالش‌های بزرگی ایجاد می‌کند. زنجیره تأمین وابسته به مسیرهای زمینی از پاکستان یا مسیرهای هوایی از طریق ازبکستان و تاجیکستان است. بر اساس داده‌های پنتاگون، هزینه لجستیکی سالانه در دوران جنگ ۱۰-۱۵ میلیارد دلار بود که ۲۰-۳۰ درصد آن به حمل‌ونقل اختصاص داشت. برای استقرار ۱۰,۰۰۰-۲۰,۰۰۰ نیرو (تخمین مقامات در گزارش رویترز) حمل هوایی هر تن تجهیزات حدود ۱۴,۰۰۰ دلار هزینه دارد. تأمین ماهانه ۵,۰۰۰ تن سوخت، غذا و مهمات، ۷۰ میلیون دلار در ماه (۸۴۰ میلیون دلار سالانه) هزینه خواهد داشت. مسیرهای زمینی ارزان‌تر هستند (۲,۰۰۰ دلار به ازای هر تن)، اما حفاظت از کاروان‌ها در برابر حملات طالبان یا داعش می‌تواند ۲.۱۶ میلیارد دلار در سال هزینه داشته باشد، قراردادهای لجستیکی با شرکت‌هایی مانند KBR که در گذشته ۵۰۰ میلیارد دلار از هزینه‌های جنگ را تشکیل می‌دادند، می‌تواند ۱۰-۱۵ میلیارد دلار سالانه برای بگرام هزینه ایجاد کند. نوسانات ارزی و تحریم‌های بین‌المللی علیه طالبان نیز هزینه‌ها را ۱۵-۲۰ درصد افزایش می‌دهد و اجاره پایگاه‌های میانی در آسیای مرکزی می‌تواند ۵۰۰ میلیون دلار اضافی تحمیل کند.

هزینه‌های عملیاتی سالانه

هزینه‌های عملیاتی پایگاه بگرام پس از احیا، بخش عمده‌ای از بار اقتصادی را تشکیل می‌دهد. بر اساس مدل‌های CBO، هزینه عملیات پشتیبانی پایگاه (BOS) در پایگاه‌های خارجی ۲۷ درصد بالاتر از پایگاه‌های داخلی است و برای هر کارمند حدود ۱۰,۰۰۰-۱۲,۰۰۰ دلار در سال است. برای ۱۰,۰۰۰ نیرو، این رقم به ۱۰۰-۱۲۰ میلیون دلار سالانه می‌رسد. هزینه‌های پرسنلی، با احتساب ۱.۲ میلیون دلار به ازای هر سرباز در سال (تعدیل‌شده با تورم از تخمین کنگره در ۲۰۱۰)، برای ۱۰,۰۰۰ نیرو معادل ۱۲ میلیارد دلار خواهد بود. این شامل حقوق، آموزش و نگهداری ناوگان هوایی مانند C-17 و F-16) با هزینه ۵ میلیارد دلار برای سوخت و تعمیرات است. در دوران جنگ، بگرام ۲۰-۲۵ درصد از هزینه‌های ۱۰۰ میلیارد دلاری سالانه جنگ را جذب می‌کرد و بازگشت می‌تواند ۳۰-۴۰ میلیارد دلار سالانه هزینه داشته باشد. شرایط سخت آب و هوایی و تهدیدات امنیتی (نیاز به ۵,۰۰۰ نیروی امنیتی اضافی) این هزینه‌ها را تشدید می‌کند. همچنین هزینه‌های بلندمدت مانند بازنشستگی کهنه‌سربازان و مراقبت‌های پزشکی می‌تواند ۲۰۰-۳۰۰ میلیارد دلار در دهه‌های آینده اضافه کند.

تأثیرات اقتصادی کلان

بازگشت به بگرام تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد آمریکا و زنجیره‌های تأمین جهانی خواهد داشت. این پروژه می‌تواند ۰.۵-۱ درصد از بودجه دفاعی فدرال (۵۰-۱۰۰ میلیارد دلار در سال اول) را جذب کندکه با بدهی ملی ۳۵ تریلیون دلاری آمریکا، فشار بر برنامه‌های داخلی مانند بهداشت و آموزش ایجاد می‌کند. کنترل بگرام ممکن است بر مسیرهای تجاری چین تأثیر بگذارد، اما تنش‌های منطقه‌ای می‌تواند قیمت نفت را افزایش دهد و ۱۰-۲۰ میلیارد دلار ضرر اقتصادی سالانه برای آمریکا به همراه داشته باشد. قراردادهای لجستیکی می‌تواند فرصت‌های شغلی در آمریکا ایجاد کند، اما فساد تاریخی (مانند ۸۳ میلیارد دلار هزینه آموزش ارتش افغان که به طالبان رسید) ریسک هدررفت را بالا می‌برد. در مقایسه با پایگاه عین‌الاسد در عراق (۵-۷ میلیارد دلار سالانه برای ۵,۰۰۰ نیرو)، بگرام به دلیل انزوا و تهدیدات، ۵۰-۷۰ درصد گران‌تر خواهد بود.

نتیجه‌گیری

بازگشت به پایگاه بگرام یک سرمایه‌گذاری پرهزینه با ریسک‌های اقتصادی و استراتژیک بالا است. هزینه‌های اولیه احیای زیرساخت‌ها (۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار) لجستیک (۱۰-۱۵ میلیارد دلار سالانه) و عملیات (۳۰-۴۰ میلیارد دلار سالانه) می‌تواند در سال اول به ۵۰ میلیارد دلار برسد. این ارقام، که بر اساس داده‌های CBO، پنتاگون و دانشگاه براون محاسبه شده‌اند، نشان‌دهنده بار سنگین مالی است که می‌تواند نسل‌های آینده را تحت تأثیر قرار دهد. بدون حمایت بین‌المللی یا توافق با طالبان، این بازگشت ممکن است به تکرار هزینه‌های ۲.۳ تریلیون دلاری جنگ افغانستان منجر شود. برای تصمیم‌گیری دقیق، کنگره باید تحلیل‌های CBO را گسترش دهد تا سناریوهای مختلف را ارزیابی کند.