به گزارش ایراف، روزنامه The Indian Express نوشته، بر اساس این دستورالعملهای طالبان، تدریس دروسی چون حقوق بشر و جامعهشناسی زنان نیز متوقف شده و محدودیتهای آموزشی علیه زنان وارد مرحله تازهای شده است.
این اقدامات در امتداد سیاستهایی است که طی چهار سال گذشته، آموزش، اشتغال و حضور اجتماعی زنان را بهشدت محدود کردهاند.
با وجود این فشارها، آثار زنان افغان در قالب داستان، شعر، خاطرهنویسی و مطالعات حقوقی، در سطح بینالمللی منتشر شده و روایتگر تجربههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی افغانستان بودهاند. در میان این آثار، پنج نمونه برجسته به چشم میخورند:
– «عزیزم کابل»: حاصل گفتوگوهای واتساپی ۲۱ زن نویسنده افغان در سال ۲۰۲۱، که در قالب دفترچهای ۷۰ هزار کلمهای، زندگی روزمره در کابل تحت حاکمیت طالبان را روایت میکند.
– «قلم من بال پرنده است»: مجموعهای از داستانهای کوتاه ۱۸ نویسنده زن به زبانهای دری و پشتو، منتشرشده در قالب پروژه «نوشتن افغانستان» که به موضوعاتی چون کودکی، خانواده، جنگ و هویت میپردازد.
– داستانهای مریم محبوب: نویسنده متولد ۱۹۵۵ که آثارش بازتابی از زندگی زنان در بستر سنت، پدرسالاری و کشمکشهای سیاسیاند و در تبعید ادامه یافتهاند.
– فوزیه رهگذر بارلاس: شاعر و نویسندهای از بلخ که پس از ترک افغانستان در سال ۱۹۷۹، آثارش را در تبعید منتشر کرد. آثار او تلفیقی از تصویرسازی شاعرانه، تجربه مهاجرت و حافظه فرهنگیاند.
– زکیه عادلی: معاون پیشین وزارت دادگستری افغانستان که در حوزه حقوق زنان و ساختارهای قانونی قلم زده و آثارش پلی میان حقوق و ادبیاتاند.
علاوه بر آثار مکتوب، زنان افغان از طریق سنتهای شفاهی چون لالاییها، افسانهها و شهادتهای خانوادگی، حافظان حافظه فرهنگی افغانستان بودهاند.
در سالهای اخیر، خاطرات مهاجرت نیز در قالب مجموعهها و کتابها ثبت شدهاند و تجربه زن افغان را فراتر از مرزها گسترش دادهاند.
به نوشته این روزنامه هندی، در حالی که دانشگاههای افغانستان آثار زنان را حذف میکنند، ادبیات دیاسپورا و روایتهای شفاهی تضمین میکنند که صدای آنان خاموش نخواهد شد؛ صدایی که نهتنها حافظه فرهنگی افغانستان را زنده نگه میدارد، بلکه به غنای ادبیات جهانی میافزاید.