گزارش سه‌ماهه یوناما از وضعیت افغانستان: نقض گسترده حقوق بشر، بحران انسانی و محدودیت‌های شدید علیه زنان

دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در تازه‌ترین گزارش سه‌ماهه خود به مجمع عمومی و شورای امنیت، نسبت به افزایش موارد نقض حقوق بشر، وخامت بحران انسانی و تشدید محدودیت‌ها علیه زنان و دختران در افغانستان ابراز نگرانی کرده است.

2 ساعت پیش

به گزارش ایراف، یوناما در این گزارش که امروز(چهارشنبه، ۲۶ شهریور) انتشار یافته، اعلام کرده است که بیش از ۱.۶ میلیون نفر به‌طور اجباری به افغانستان بازگردانده شده‌اند و هم‌زمان، کاهش بودجه کمک‌های بشردوستانه و تعطیلی بیش از ۴۰۰ مرکز درمانی، وضعیت نگران‌کننده‌ای را در کشور به‌وجود آورده است.

برنامه واکنش انسانی برای سال ۲۰۲۵ که با هدف کمک به ۱۶.۸ میلیون نفر تدوین شده، تنها ۲۷ درصد از بودجه ۲.۴۲ میلیارد دلاری خود را تأمین کرده است.

محدودیت‌های شدید و نقض حقوق زنان

طبق گزارش، طالبان با سرکوب معترضان، بازداشت نزدیک به ۳۰ هزار نفر و تداوم سیاست‌های تبعیض‌آمیز، فضای مدنی و امنیتی کشور را محدود کرده‌اند. زنان و دختران افغان از حق آموزش، اشتغال و مشارکت اجتماعی محروم شده‌اند. ممنوعیت صدور مجوز وکالت برای زنان همچنان برقرار است و بسیاری از معلمان زن از مدارس اخراج شده‌اند.

سرکوب فرهنگی و مذهبی

طالبان با اعمال محدودیت‌های بیشتر بر استفاده از گوشی‌های هوشمند، رسانه‌ها، محافل فرهنگی و حتی برخی مراسم مذهبی، کنترل سخت‌گیرانه‌تری را بر جامعه اعمال کرده‌اند.

وزارت امر به معروف و نهی از منکر نیز مقررات پوشش اجباری برای زنان و شرایط ظاهری مردان (مانند داشتن ریش) را تشدید کرده است.

وضعیت امنیتی و فعالیت گروه‌های تندرو

بین ماه مه تا پایان ژوئیه ۲۰۲۵، بیش از ۲۶۵۰ رویداد امنیتی در افغانستان ثبت شده که نسبت به سال گذشته ۹ درصد افزایش داشته است. گرچه فعالیت داعش کاهش یافته، درگیری‌های مرزی میان نیروهای طالبان و ارتش پاکستان افزایش داشته و تهدیدهایی علیه کارمندان سازمان ملل، به‌ویژه زنان، گزارش شده است.

روابط خارجی و همکاری‌های منطقه‌ای

طالبان در نشست‌های بین‌المللی در کشورهای مختلف از جمله روسیه، ایران، چین، ازبکستان و ترکیه شرکت کرده‌اند. روسیه نماینده طالبان را به رسمیت شناخته و خواهان گسترش روابط دوجانبه شده است. یوناما نیز به تلاش برای تسهیل همکاری‌های منطقه‌ای و افزایش کمک‌های بشردوستانه ادامه داده است.

مستندسازی نقض حقوق بشر

موارد متعدد شکنجه، بازداشت‌های خودسرانه، قتل مخالفان، خشونت مبتنی بر جنسیت، و ازدواج‌های اجباری در گزارش یوناما ثبت شده است. دیوان کیفری بین‌المللی نیز برای رهبر طالبان و قاضی‌القضات این گروه به‌دلیل ارتکاب جنایت علیه بشریت حکم بازداشت صادر کرده است.

شرایط اقتصادی و کمک‌های بین‌المللی

با وجود پیش‌بینی رشد اقتصادی ۲.۵ درصدی، اقتصاد افغانستان همچنان با کسری تجاری شدید، کاهش صادرات و افزایش واردات روبه‌رو است. سازمان ملل متحد حدود ۳۶۰ میلیون دلار برای پروژه‌های بشردوستانه در افغانستان تأمین کرده، اما کاهش بودجه جهانی مانع از تداوم بسیاری از این خدمات شده است.

بحران اعتیاد و مواد مخدر

دفتر مقابله با مواد مخدر سازمان ملل هشدار داده که حدود ۲۷ هزار نفر در اماکن عمومی مواد مخدر مصرف می‌کنند. الگوی مصرف از حشیش و تریاک به هرویین، محرک‌ها و مواد مخدر تزریقی تغییر یافته است. بیش از ۵۱ هزار نفر تحت درمان یا آموزش مهارت‌های شغلی قرار گرفته‌اند.

هشدار دبیرکل سازمان ملل

دبیرکل سازمان ملل نسبت به پیامدهای بازگشت گسترده مهاجران افغان ابراز نگرانی کرده و از کشورهای عضو خواسته است به تعهدات بین‌المللی خود در زمینه حفاظت از این افراد، به‌ویژه زنان تنها و خانواده‌های آسیب‌پذیر، پای‌بند بمانند.