به گزارش ایراف، اسماعیل بقایی؛ سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری امروز (چهارشنبه ۲۶ شهریور) در پاسخ به سوال خبرنگار ایراف در خصوص روند و نتیجه پیگیریها درباره پرونده حق‌آبه ایران از رود هیرمند، گفت: موضوع حق‌آبه دستور کار ثابت هر تماس و گفتگو با حکومت طالبان در افغانستان است.
سخنگوی وزارت خارجه در عین حال، تاکید کرد: موضوع حق‌آبه دستور کار ثابت هر تماس و گفتگو با حکومت افغانستان (طالبان) است، ضمن اینکه پیگیری این موضوع فقط در حیطه دستگاه دیپلماسی نیست، وزارت نیرو و بخش های مرتبط با آب وظایف مشخصی در این زمینه دارند و در حال انجام وظایف خود در این زمینه هستند.
پیشتر، عبداللطیف منصور، سرپرست وزارت انرژی و آب طالبان با توصیف اختلافات بر سر حق‌آبه هیرمند به عنوان یک مسئله جزئی، تأکید کرده بود که کابل هرگز به دنبال تنش با ایران نیست.
عبداللطیف منصور در مصاحبه با شبکه الجزیره اعلام کرده بود که افغانستان نمی‌خواهد روابط آن با همسایگان، به ویژه کشورهای اسلامی، بر سر چنین مسائل کوچکی آسیب ببیند.
وی با اشاره به توافق موجود گفت: وقتی آب کافی در دسترس باشد، ایران سهم خود را طبق توافقنامه دریافت می‌کند، همانطور که امسال نیز چنین شد.
منصور افزود که نمی‌توان از کشوری که خود با خشکسالی مواجه است، انتظار داشت فراتر از توانش آب تأمین کند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه قبلا هم در خصوص دریافت حقابه از افغانستان برای رود هیرمند گفته بود: براساس معاهده ۱۹۵۱ تعاملات خود را با هیئت حاکمه افغانستان انجام دادیم و تلاش کردیم تا حقابه خود را از حکومت طالبان دریافت کنیم.
وزیر نیرو نیز با تاکید بر اینکه پیگیری جدی حق‌آبه ایران از هیرمند در دستور کار است، گفت: با کشورهای ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان برای استفاده از آب مذاکراتی را در دستور کار داشته‌ایم.
بر اساس توافقنامه ۱۳۵۱، حق‌آبه ایران از رود هیرمند ۲۶ متر مکعب در ثانیه تعیین شده است. توافقنامه ۱۳۵۱ هیرمند حقابه ایران را ۲۶ متر مکعب در ثانیه (معادل حدود ۸۲۰ میلیون متر مکعب در سال) برای سال‌های معمولی آبی تعیین کرده است. بر اساس این توافق، سال نرمال آبی در حوزه هیرمند سالی با جریان آبی حدود ۶.۵ میلیارد متر مکعب تعریف شده است.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان هم در اظهاراتی بر پایبندی این گروه به توافقنامه ۱۳۵۱ هیرمند تأکید کرده است. وی خشکسالی شدید در افغانستان را عامل اصلی کاهش آب موجود عنوان کرده و گفته است: «افغانستان به حقابه ایران بر اساس معاهده ۱۳۵۱ متعهد است.»
متقی در ادامه با اشاره به چالش‌های فنی موجود گفت: «در سد کمال خان آبی وجود ندارد و آب در مسیر ۶۰۰ کیلومتری تا سیستان و بلوچستان به دلیل زمین‌های تشنه و تبخیر از بین می‌رود». وی همچنین از کاهش ظرفیت ذخیره سد کجکی به دلیل رسوبات خبر داد.
وزیر خارجه طالبان خواستار حل مسئله از طریق گفتگو شده و تأکید کرد: «موضوع آب نباید سیاسی شود.»
وی افزود: «دل ما به همان اندازه که برای مردم نیمروز، فراه و هلمند می‌سوزد، برای مردم سیستان و بلوچستان هم می‌سوزد.»
