روز گذشته رهبران کشورهای عربی و اسلامی در دوحه، پایتخت قطر، نشست اضطراری‌ای را درباره حمله اخیر رژیم اسرائیل به این کشور برگزار کردند. در بیانیه پایانی این نشست بر بازنگری در روابط سیاسی و اقتصادی با اسرائیل تأکید شد. دوحه که طی سال‌های اخیر به عنوان مرکز میانجی‌گری منطقه شناخته می‌شود، این بار خود هدف حملات اسرائیل قرار گرفت؛ رخدادی که موجی از واکنش‌های جهانی، منطقه‌ای و اسلامی را برانگیخت.
حکومت طالبان نیز ساعاتی پس از این حمله در بیانیه‌ای آن را محکوم و آن را «عملی وحشیانه و خلاف تمام معیارهای انسانی» توصیف کرد. طالبان همچنین سکوت کشورهای تأثیرگذار و سازمان‌های بین‌المللی در برابر اسرائیل را مایه تأسف دانست.
با این حال، در نشست دوحه که یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های اخیر جهان اسلام به شمار می‌رفت، از طالبان دعوتی به عمل نیامد. این غیبت در حالی بود که قطر طی سال‌های گذشته نقش کلیدی در بازگشت طالبان به قدرت ایفا کرده و به عنوان یکی از شرکای راهبردی این گروه شناخته می‌شود.
خیانت به شراکت؟
همان‌طور که ذکر شد، دوحه در حالی برای ایجاد یک اجماع در جهان اسلام، میزبان کشورهای مختلف بود که طالبان، یکی از هم‌پیمانان اصلی خود در منطقه را به این اجلاس دعوت نکرد. بسیاری از ناظران در بررسی علل بازگشت طالبان به قدرت در آگوست ۲۰۲۱، نقش دوحه را به‌عنوان عامل اصلی مورد بررسی قرار می‌دهند. تلاش‌های مکرر و مداوم این کشور ثروتمند عربی، تنها مختص به پیروزی طالبان، حداقل در میدان دیپلماتیک در جنگ افغانستان، نبود. این کشور در چهار سال گذشته نیز به مرکز اصلی لابی‌گری برای طالبان و به‌عنوان دالان آرزوهای طالبان دیده شده است.
قطر در جریان چهار سال گذشته، به طرق مختلف در تلاش بوده برای طالبان از کشورهای منطقه و جهان امتیاز بخرد. به عبارت دیگر، نقش برجسته قطر در موضوع افغانستان به‌گونه‌ای برجسته است که ورود به این کشور، خواه‌ناخواه باید از مسیر دوحه بگذرد؛ حداقل برای کشورهای فرامنطقه. با این حال، کشوری که به «خانه دوم» طالبان و حتی به سخنگوی غیررسمی خارجی آن‌ها تبدیل شده، در موضوعاتی که مدیریت آن بر عهده دوحه است، از دعوت طالبان به‌عنوان حاکمان افغانستان چشم‌پوشی کرده است.
این کشور در حالی به دنبال مشروعیت دادن و خریدن کارت‌های امتیاز برای طالبان است که دعوت از طالبان در این نشست، خود می‌توانست به وجهه بین‌المللی طالبان و مشروعیت آن کمک کند.
این نشست برای طالبان می‌توانست مهم باشد: نخست آن‌که موضوع این نشست، جهان اسلام و موضوع اسرائیل است که یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین موضوعات کنونی است. دوم آن‌که در این نشست، تمامی کشورهای منطقه و جهان اسلام حضور داشتند. حضور طالبان نیز می‌توانست ضمن کمک به وضعیت آن‌ها در جهان اسلام، مکانی برای لابی‌گری آن‌ها در میان کشورهای منطقه باشد اما قطر این امتیاز را از طالبان گرفت.
نکته آخر
این نشست نشان داد که اگر پای رابطه‌ای عمیق، شراکتی استراتژیک و دوستی تاریخی هم در میان باشد، تا زمانی که در نگاه جهان به رسمیت شناخته نشده باشید، پذیرفته نخواهید شد.
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد | برای تماشا اینجا کلیک کنید:
ایراف تی‌وی
آخرین اخبار تحلیلی افغانستان را در ایراف بخوانید:
خراسان جنوبی، دروازه طلایی تجارت ایران و افغانستان
شیوع فساد اخلاقی در ادارات: رهبر طالبان استفاده از اینترنت پرسرعت را ممنوع کرد
تنش‌های تازه در روابط کابل – اسلام‌آباد: پایان دوستی ناپایدار نزدیک است؟
