به گزارش ایراف، در سلسله نشست‌های وضعیت‌شناسی مهاجرین افغانستانی در ایران با موضوع «پیوندهای تمدنی ایران و افغانستان» که توسط انجمن راحل در خانه اندیشمندان برگزار شد، محمدهادی همایون، استاد دانشگاه امام صادق (ع)، اظهار داشت: متأسفانه نگاه غالبی که نسبت به افغان‌ها شکل گرفت، این بود که ورود آن‌ها به ایران صرفاً با هدف نیروی کار بود. در اوایل حضور افغان‌ها، بیشتر انتقادات به این سمت می‌رفت که حضورشان باعث بیکاری کارگران ایرانی شده، زیرا افغان‌ها حقوق کمتری دریافت می‌کردند.
همایون تصریح کرد: در این نگاه، هیچ توجهی به امت اسلامی و مسائل دینی نمی‌شد. هنوز هم فرصت نگاه امت‌محور به حضور افغان‌ها را داریم.
برتری نژادی علیه امت‌گرایی قرآنی
این استاد دانشگاه گفت: در ایران، به‌اصطلاح روشنفکرها می‌گویند ما آریایی هستیم و نژاد برتر؛ در حالی‌که این هیچ مبنای قرآنی ندارد. ما همه بازماندگان کشتی نوح هستیم و هیچ نژادی برتری بر دیگری ندارد. اگر بعد از طوفان نوح، نژادهای مختلف در بخش‌های مختلف جهان توزیع شدند، بر اساس حکمتی بود که حضرت نوح داشت.
وی افزود: از آن هشتاد نفر، عده‌ای به شام رفتند، عده‌ای به منطقه‌ای که اکنون حرم حضرت امیرالمؤمنین در آن قرار دارد، گروهی به مصر رفتند که کارشان به بت‌پرستی و جن‌پرستی کشید، و گروه چهارمی هم به ایران آمدند که ما از نسل آن‌ها هستیم.
همایون تصریح کرد: طبق نظر باستان‌شناسان، اگر نژادی تحت عنوان آریایی‌ها هم وجود داشته باشد، آن‌ها نیز از بازماندگان کشتی نوح بودند. تنها گروهی که بعد از واقعه طوفان نوح بت‌پرست نشدند، همین گروه بودند.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: البته در میان همین گروه نیز عده‌ای بت‌پرست شدند که به هند تبعید شدند. البته بت‌پرستی ظاهر ماجراست؛ در واقع، هم شامی‌ها، هم مصری‌ها و هم پارسیان هند، همگی جن‌پرست هستند.
ایران و افغانستان؛ بیگانه یا یگانه؟
وی افزود: بنابراین ایران و افغانستان از لحاظ نژادی، فرهنگی، تاریخی و تمدنی بسیار به هم نزدیک‌اند. از همه مهم‌تر، دین یکسان دارند. چرا باید این همه اشتراکات را نادیده بگیریم و به یکدیگر بگوییم بیگانه؟ چنین نگاهی اصلاً درست نیست.
همایون خاطرنشان کرد: البته توده مردم ایران چنین نگاهی ندارند، چون مردم ایران و افغانستانی‌های حاضر در ایران با یکدیگر آمیخته‌اند. این نوع نگاه‌ها بیشتر در میان به‌اصطلاح روشنفکران دیده می‌شود.
از ظهور منجی تا تمدن نوین اسلامی
استاد دانشگاه امام صادق (ع) گفت: در دوره حضرت امام خمینی، گفتمان بیشتر معطوف به ظهور حضرت حجت بود؛ اما در دوره رهبر معظم انقلاب اسلامی، گفتمان دقیق‌تری با عنوان «تمدن نوین اسلامی» مطرح شد. با این حال، این گفتمان در توده‌های جامعه چندان ظهور و بروز نداشت و مسئولان نیز در مدیریت خود اساساً با این نوع نگاه تصمیم‌گیری نمی‌کنند.
پیوندهای اجتماعی ایران و افغانستان
همایون خاطرنشان کرد: اتفاقی که در دور اول ورود افغانستانی‌ها به ایران افتاد، در فضای انقلاب اسلامی و درآمیختگی مردمی بود که کار را بسیار راحت می‌کرد. اما در این دور اخیر، به‌قدری حجم ورود افغان‌ها زیاد شد که درآمیختگی مردمی رقم نخورد. دشمن نیز طراحی‌هایی برای ایجاد افتراق داشت که منجر به پدیده مهاجرستیزی شد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بخشی از جمعیت ما از ابتدای انقلاب اسلامی ضربه سنگین جدایی خورده است و ما چهل سال است تلاش می‌کنیم این جدایی پایان یابد. ما با هیچ کشوری به‌اندازه افغانستان اشتراکات فرهنگی، زبانی، دینی و نژادی نداریم.
همایون تصریح کرد: تفاوت حرکت امام خمینی با سید جمال‌الدین اسدآبادی در این بود که سید جمال‌الدین صرفاً از مسئولان درخواست داشت؛ اما امام خمینی این شیوه را قبول نداشت و معتقد بود ظرفیت مردمی و نخبگان باید به‌کار گرفته شود تا به اهداف عالی اسلامی و انسانی برسیم. در خصوص ایده امت اسلامی و تمدن نوین اسلامی در مقابل مقوله Nation-State، باید با ظرفیت مردمی و نخبگان پیش برویم.
جنگ ۱۲ روزه و اتحاد تمدنی ایران و افغانستان
این استاد دانشگاه عنوان کرد: جنگ ۱۲ روزه، جنگ دو کشور هم‌مرز نبود؛ بلکه جنگ تمام باطل در مقابل حق بود. در این جنگ، دشمن یکی از اهدافش تجزیه ایران بود و می‌خواست ایران را به «ایرانستان» تبدیل کند. اگر این اتفاق می‌افتاد، کشورهای دیگر با تمدن ایرانی مانند افغانستان نیز با شکست و نابودی مواجه می‌شدند.
همایون تصریح کرد: معتقدم اتحاد و انسجام ملی و تمدنی در این جنگ، مهم‌ترین دستاورد بود. اگر ایران شکست می‌خورد، همه محور مقاومت از جمله یمن، لبنان، افغانستان، عراق و… شکست می‌خوردند.
با امت‌گرایی علیه مهاجرستیزی
وی در خصوص ادبیات امت‌گرایی و تأثیر آن بر مقابله با مهاجرستیزی گفت: چون نتوانستیم گفتمان امت‌گرایی را در جامعه خودمان و دیگر جوامع ترویج کنیم، باید تجربیات منفی نیشن‌استیت را تجربه کنیم تا با نگاه انتقادی به رویکرد امت‌گرایی بازگردیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ما در همان جنگ دوازده‌روزه هم شهید افغانستانی داشتیم و این نکته بسیار مهمی است. با اصابت هر موشک ایرانی، دل مردم افغانستان شاد می‌شد. چطور می‌شود این همگرایی را نادیده گرفت و صرفاً رویکرد دولت‌ها را ملاک قرار داد؟
تلویزیون اینترنتی ایراف آغاز به کار کرد | برای تماشا اینجا کلیک کنید:
ایراف تی‌وی
آخرین اخبار تحلیلی افغانستان را در ایراف بخوانید:
خراسان جنوبی، دروازه طلایی تجارت ایران و افغانستان
شیوع فساد اخلاقی در ادارات: رهبر طالبان استفاده از اینترنت پرسرعت را ممنوع کرد
تنش‌های تازه در روابط کابل – اسلام‌آباد: پایان دوستی ناپایدار نزدیک است؟
پیامدهای حملات 11 سپتامبر برای اقتصاد آمریکا
اجلاس سران کشورهای اسلامی در دوحه؛ وقتی قطر هم طالبان را راه نداد
