به‌تازگی طالبان برای دومین بار در سفری غیرمنتظره، میزبان هیأت آمریکایی با سرپرستی آدام بولر و زلمی خلیلزاد بود. وزارت خارجه طالبان سریعاً در بیانیه‌ای به نقل از امیرخان متقی نوشت که «اکنون فرصت مناسب برای بازگشت روابط به حالت عادی فراهم شده است و هیچ مشکل پیچیده‌ای در روابط دوجانبه وجود ندارد که حل آن دشوار باشد.»
بعدتر، ذاکر جلالی، رئیس سیاسی وزارت خارجه طالبان نیز ضمن تأیید سخنان دستگاه دیپلماسی این گروه نوشت که هیچ مانع جدی در روابط کابل و واشنگتن وجود ندارد و این سفر را نشانه‌ای از آغاز مرحله‌ای جدید و جدی‌تر از گفت‌وگوها میان دو طرف دانست. جلالی همچنین از نقش خلیلزاد تمجید کرد، حضور او را گامی مثبت دانست و به نقش تسهیل‌کننده او در روند گفت‌وگوها اشاره کرد.
فرستاده پیشین آمریکا برای امور صلح افغانستان در حالی مورد تمجید طالبان قرار گرفته که در نخستین سفر خود به کابل از زمان بازگشت طالبان به افغانستان، دیدار با مقامات این گروه را «روز خوب» توصیف کرد. افزون بر آن، در آن زمان لحن بیانیه‌های دو طرف مثبت بود. وزارت خارجه طالبان در آن زمان نوشته بود که شهروند آمریکایی را به دلایل «انسان‌دوستانه» و «حسن نیت» آزاد کرده است. در مقابل، وزارت خارجه آمریکا نیز این اقدام را «گامی مثبت و سازنده» خواند.
پس از آن دیدار، ناظران در مورد تغییر جایگاه افغانستان در سیاست خارجی آمریکا از احتمالات متفاوت سخن گفتند. به باور برخی از این ناظران، تعامل دولت ترامپ با طالبان مقطعی است و برخی دیگر از عدم قطعیت روابط جدید سخن گفتند.
چرا هیأت آمریکایی دوباره به کابل بازگشت
با حضور دوباره هیأت آمریکایی در کابل، این پرسش بار دیگر مطرح شده است که آیا سیاست خارجی آمریکا در برابر طالبان تغییر کرده است. در ابتدا باید گفت که این هیأت در حالی برای بار دوم به خاک افغانستان تحت حاکمیت طالبان قدم می‌گذارد که فشارها بر این گروه در ماه‌های اخیر از جانب ایالات متحده افزایش یافته است. چنان‌که امیرخان متقی به دلیل عدم اجازه و فشارهای ایالات متحده، اجازه سفر به اسلام‌آباد را نیافت. افزون بر این، این مقام ارشد طالبان نیز نتوانست به دهلی‌نو سفر کند. در حالی‌که طالبان در حصار دیپلماتیک آمریکا گرفتار شده‌اند، پاکستان چندی پیش، تنها چند روز پس از توافق‌نامه امنیتی با واشنگتن، حملات هوایی را به خاک افغانستان انجام داد. در نتیجه این حملات در ولایات ننگرهار و خوست، سه کودک جان باخته و هفت نفر دیگر از جمله زنان و کودکان زخمی شده‌اند. کارشناسان این تحولات را نشانه‌ای از فشارهای ایالات متحده می‌دانند. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، گفته است که فرستاده ویژه این کشور در امور گروگان‌ها برای بررسی تبادل زندانیان به کابل رفته است.
اما باید گفت که به نظر نمی‌رسد جایگاه افغانستان در سیاست خارجی آمریکا تغییر کرده باشد. نگاهی به گذشته روابط طالبان و آمریکا، و مشخصاً دولت ترامپ، نشان می‌دهد که این روابط همواره با سرسختی از سوی طالبان و پافشاری ترامپ برای نتیجه‌گیری، که بعدتر به‌عنوان یک پیروزی از آن یاد کند، همراه بوده است. تجربه توافق‌نامه دوحه میان طالبان و آمریکا با نقش تعیین‌کننده خلیلزاد یادآوری می‌کند که این بار، پس از یک روند از تحمل طالبان در برابر فشارهای ایالات متحده و تلاش ترامپ برای نتیجه‌گیری از این امتیازات، احتمالاً توافقی بین دو طرف با امتیازات جدید همراه خواهد شد.
خلیلزاد و شانسی برای طالبان
این احتمال در حالی قوی به نظر می‌رسد که در جریان این مذاکرات، دوباره نام زلمی خلیلزاد به چشم می‌خورد. حضور او در هیأت مذاکره‌کننده، نزدیکی‌اش به طالبان و اخیراً هم اظهارنظرهای جنجال‌برانگیزش در حمایت از این گروه، این ایده را تقویت می‌کند که احتمالاً توافق جدید میان آمریکا و طالبان برای این گروه خالی از لطف نخواهد بود. به‌ویژه آن‌که طالبان حضور او را گامی مثبت خوانده و به نقش تسهیل‌کننده او در جریان مذاکرات اشاره کرده‌اند.
اما باید توجه داشت که طالبان امروز، به‌جز چند گروگان آمریکایی، امتیاز برجسته دیگری برای مذاکره با طرف آمریکایی ندارد. این در حالی است که موضوعات قابل مذاکره مانند بگرام نیز جنبه حیثیتی دارد. با این حال، باید پذیرفت که حضور خلیلزاد همواره به مطالبات طالبان جامعه عمل پوشانده است. حضور او در تیم مذاکره‌کننده می‌تواند شانسی برای طالبان باشد.
خلیلزاد که از زمان بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید، امیدوار به گرفتن منصبی تازه نشسته است، از هیچ تلاشی برای نتیجه‌بخش بودن این مذاکرات، که از بدل آن برای خود موقعیتی دست‌وپا کند، کوتاهی نخواهد کرد. سودای خلیلزاد برای گرفتن موقعیتی تازه در دولت ترامپ، بستگی به نتیجه این امتیازات دارد.
در نتیجه، او به تلاش‌هایش برای متقاعد کردن طالبان و دولت ترامپ برای پذیرش خواسته‌های یکدیگر ادامه خواهد داد و احتمالاً این تلاش‌ها به نتیجه‌ای چون توافق‌نامه دوحه منتهی خواهد شد.
