به گزارش ایراف، در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ (۷ سپتامبر ۲۰۲۵) علاقه‌مندان به آسمان شاهد یک ماهگرفتگی خواهند بود. این رویداد نجومی از جمله فرصت‌های نادر برای رصد آسمان شب است و در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران قابل مشاهده خواهد بود. وقتی ماه از میان سایه زمین عبور می‌کند، به رنگ قرمز تیره درمی‌آید و پدیده‌ای خیره‌کننده به نام «ماه خونین» پدیدار می‌شود. تماشاگران در شرقی‌ترین بخش‌های آفریقا، خاورمیانه، بیشتر نقاط آسیا و غرب استرالیا قادر خواهند بود کل این رویداد را از ابتدا تا انتها دنبال کنند.
چرا ماهگرفتگی رخ می‌دهد؟
ماهگرفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که زمین میان خورشید و ماه قرار گیرد و سایه آن روی سطح ماه بیفتد. این پدیده فقط در زمان ماه کامل (بدر) رخ می‌دهد. مدار ماه حدود ۵ درجه نسبت به مدار زمین به دور خورشید شیب دارد، بنابراین در بیشتر ماه‌های کامل، سایه زمین از کنار ماه عبور می‌کند و گرفتگی رخ نمی‌دهد. اما اگر ماه در نزدیکی گره‌های مداری‌اش باشد، سایه زمین بر آن خواهد افتاد.
ماه‌گرفتگی‌ها سه نوع هستند:
ماهگرفتگی کامل: ماه به‌طور کامل وارد سایه زمین می‌شود و به رنگ قرمز-مسی در می‌آید.
ماهگرفتگی جزئی: تنها بخشی از ماه وارد سایه زمین می‌شود.
ماهگرفتگی نیم‌سایه‌ای (Penumbra): ماه وارد نیم‌سایه زمین شده و اندکی تاریک‌تر به‌نظر می‌رسد.
رنگ سرخ ماه در گرفت کامل به دلیل پراکندگی نور خورشید در جو زمین است؛ نور آبی پراکنده می‌شود و نور سرخ پس از عبور از جو، سطح ماه را روشن می‌کند.
چرا ماهگرفتگی ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ خاص است؟
این رخداد یکی از طولانی‌ترین خسوف‌های قرن محسوب می‌شود و فاز کامل (Totality) آن حدود ۸۲ دقیقه طول می‌کشد.
رنگ مایل به سرخ یا مسی ماه در این خسوف، ناشی از شکست نور خورشید در جو زمین است. نور آبی بیشتر پراکنده می‌شود و نور قرمز به سمت ماه می‌رسد که آن را به شکل ماه خونین نمایان می‌کند.
ماه کامل سپتامبر (شهریور) به‌عنوان Corn Moon هم شناخته می‌شود که در تقویم سنتی آمریکا اشاره به زمان برداشت ذرت دارد. امسال این ماه علاوه بر اینکه کامل است، مقارن با ماهگرفتگی شده است.
همچنین، در آسمان شب این زمان، سیاره زحل (Saturn) در نزدیکی ماه قرار دارد، که ترکیب ماهگرفتگی با حضور این سیاره منظره جذابی خواهد ساخت.
این ماهگرفتگی تقریباً بعد از ۷ سال مجدداً از ایران و افغانستان قابل رصد است. مورد مشابه آخرین‌بار در سال ۱۳۹۷ رخ داده بود.
حدود ۷۷ درصد از جمعیت جهان قادر به مشاهده کامل این ماهگرفتگی هستند، و بین ۸۷ درصد تا ۸۸ درصد نیز حداقل بخشی از آن را خواهند دید.
ساعت ماه گرفتی ۱۶ سنبله در افغانستان
آغاز خسوف نیم سایه‌ای 19:58
آغاز خسوف جزئی 20:57
آغاز خسوف کامل 22:00
اوج خسوف کامل 22:41:46
پایان خسوف کامل 23:23 یا 23:22
پایان خسوف جزئی 00:27یا 00:26
پایان خسوف نیم ثانیه‌ای حدود 01:25 بامداد دوشنبه
ماهگرفتگی ۱۶ شهریور را چطور ببینیم؟
برای دیدن این پدیده به ابزار خاصی نیاز نیست. برخلاف خورشیدگرفتگی، مشاهده ماهگرفتگی با چشم غیرمسلح کاملاً بی‌خطر است.
استفاده از ابزار اپتیکی، مثل دوربین دوچشمی یا تلسکوپ، جزئیات بیشتری مثل تغییر تدریجی سایه بر سطح ماه را نمایان می‌کند.
با یک دوربین DSLR یا حتی موبایل‌های مجهز به حالت شب، می‌توان از مراحل مختلف گرفت عکس گرفت. استفاده از سه‌پایه توصیه می‌شود.
رصد این خسوف بهترین زمان برای مشاهده کهکشان راه شیری در آسمان تاریک است، زیرا نور ماه کاهش می‌یابد و محیط تاریک‌تر می‌شود.
نکات مهم برای رصدکنندگان ماهگرفتگی
بهترین مکان برای تماشا، نقاطی با آسمان تاریک و افق باز است.
اگر در شهری با آلودگی نوری زیاد هستید، سعی کنید به مناطق حاشیه‌ای بروید.
از آنجا که این ماهگرفتگی در نیمه شب رخ می‌دهد، برنامه‌ریزی مناسب برای زمان‌بندی ضروری است.
آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید:
یونیسف: زلزله افغانستان حدود نیم میلیون نفر را تحت تاثیر قرار داده است
قیمت افغانی به تومان و دلار امروز شنبه (15 شهریورماه ۱۴۰۴)
قیمت امروز طلا در افغانستان (شنبه 15 شهریورماه 1404)
ایران در کنار زلزله‌زدگان افغانستان | محموله ۱۰۰ تنی کمک‌ها به افغانستان رسید
چالش های امنیتی و مالی مانعی برای پروژه راه‌آهن ترانس-افغان
