به گزارش ایراف، به نقل از خبرگزاری هوم، دولت پاکستان تاریخ ۳۱ آگوست را به عنوان آخرین مهلت خروج پناهندگان ثبت‌شده افغانستانی تعیین کرده و اعلام کرده است که از اول سپتامبر، روند اخراج حدود ۱.۳ میلیون دارنده کارت ثبت مهاجران (PoR) آغاز خواهد شد.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) از اسلام‌آباد درخواست کرده تا این مهلت را تمدید کند تا افغان‌ها بتوانند با شرایط انسانی و به صورت داوطلبانه به کشورشان بازگردند.
نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در پاکستان تأکید کرده که دانشجویان، خانواده‌ها و افرادی که پیوندهای اجتماعی و آموزشی در پاکستان دارند، باید مورد حمایت قرار گیرند.
در مقابل، وزارت کشور پاکستان اعلام کرده که اعتبار کارت‌های PoR در پایان ژوئن ۲۰۲۵ منقضی شده و ادامه اقامت این افراد غیرقانونی محسوب می‌شود. به همین دلیل، مقامات محلی، پلیس و نهادهای قضایی اختیار بازداشت و اخراج اتباع غیرقانونی را دریافت کرده‌اند.
این سیاست بخشی از «طرح بازگرداندن اتباع خارجی غیرقانونی» است که از سال ۲۰۲۳ در سه مرحله آغاز شد و تاکنون بیش از ۱.۲ میلیون افغان از پاکستان اخراج شده‌اند.
با این حال، پیشنهاد وزارت ایالت‌ها و مناطق مرزی برای تمدید شش‌ماهه مهلت دارندگان کارت PoR مورد پذیرش دولت قرار نگرفته است.
همزمان، ائتلافی از احزاب سیاسی، نهادهای مدنی و گروه‌های حقوق بشری این تصمیم دولت را محکوم کرده و آن را مغایر با اصول انسانی و تعهدات بین‌المللی دانسته‌اند. آنها هشدار داده‌اند که این روند می‌تواند به بازداشت‌های خودسرانه، یورش به خانه‌ها و بحران انسانی گسترده منجر شود.
این ائتلاف تأکید می‌کند که افغان‌ها چندین دهه در بخش‌هایی مانند آموزش، سلامت و کسب‌وکارهای کوچک در پاکستان نقش داشته‌اند و دولت باید به جای اخراج دسته‌جمعی، مسیرهای قانونی برای اقامت، کار یا حتی اعطای شهروندی به پناهندگان قانون‌مدار فراهم کند.
اخراج گسترده مهاجران افغان از ایران و پاکستان، فشارهای بی‌سابقه‌ای را بر افغانستان وارد کرده و این کشور را با چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و انسانی مواجه ساخته است. بر اساس گزارش‌ها، در سال ۲۰۲۵ بیش از ۱.۸ میلیون نفر از ایران و ۱۸۴ هزار نفر از پاکستان به افغانستان بازگردانده شده‌اند.
بحران اقتصادی و بیکاری بازگشت صدها هزار مهاجر به کشوری با اقتصاد شکننده و نرخ بیکاری بالا، فشار سنگینی بر منابع محدود افغانستان وارد کرده است. بسیاری از مهاجران که در ایران و پاکستان در مشاغل کم‌درآمد مشغول بودند، اکنون با نبود فرصت شغلی مواجه‌اند.
کاهش کمک‌های سازمان ملل از ۲۰۰۰ دلار به کمتر از ۲۰۰ دلار برای هر خانواده، وضعیت را وخیم‌تر کرده است.
چالش‌های اجتماعی و انسانی مهاجران بازگشتی با کمبود مسکن، گرانی اجاره، و نبود خدمات اولیه مانند آب و برق روبرو هستند. اردوگاه‌های موقت ساخته‌شده توسط طالبان، مانند اردوگاه ننگرهار، پاسخگوی نیازها نیست.
کودکان مهاجر، به‌ویژه دختران، به دلیل محدودیت‌های آموزشی طالبان از تحصیل محروم شده‌اند. سازمان نجات کودکان گزارش داده که هر ۳۰ ثانیه یک کودک مهاجر اخراج می‌شود و بیش از ۸۰۰ هزار کودک در سال جاری به افغانستان بازگشته‌اند.
