به گزارش ایراف،سه‌شنبه شب، ۲۸ مردادماه یک اتوبوس حامل پناهجویان افغانستانی که از ایران برمی‌گشتند، در مسیر هرات به کابل دچار آتش‌سوزی شد. رسانه‌ها به نقل از منابع مختلف گزارش دادند که این اتوبوس ابتدا با یک موتورسیکلت و یک کامیون باربری تصادف کرده و سپس دچار حریق شده است.
در ویدیوهای منتشرشده از این حادثه ناگوار، شدت آتش‌سوزی بیشتر از حد معمول به نظر می‌رسد و سرنشینان اتوبوس دچار سوختگی شدید شده‌اند که منجر به مرگ آنان شده است.
مقامات رسمی طالبان تعداد کشته‌شدگان این حادثه را ۷۶ نفر، از جمله زنان و کودکان، اعلام کردند. این رویداد با واکنش‌های گسترده داخلی و جهانی مواجه شد. فرماندهی امنیت هرات علت حادثه را “سرعت زیاد و بی‌احتیاطی راننده” عنوان کرده است، اما این تمام ماجرا نیست.
شرکت «هری کاروان» ضمن دفاع از رانندگان خود، علت حادثه را “جاده‌های نامناسب” دانسته و در بیانیه‌ای نوشته است: «به‌جای نفرین راننده، بیایید صدای عدالت‌خواهی برای ساخت جاده‌های معیاری و مدیریت درست ترافیک باشیم تا جان هم‌وطنان دیگر قربانی نشود.»
اکثر سرنشينان نظامیان پیشین افغانستان بودند
از سوی دیگر، پس از انتشار خبر، گزارش‌هایی درباره ابعاد حادثه و هویت سرنشینان به رسانه‌ها درز کرد که پرسش‌هایی را درباره چگونگی وقوع حادثه برانگیخته و این احتمال را تقویت کرده است که آیا جان‌باختگان در حادثه‌ای از پیش برنامه‌ریزی‌شده جان خود را از دست داده‌اند؟
در گام نخست باید گفت که برخی از سرنشینان این اتوبوس، سربازان و افسران حکومت پیشین افغانستان به همراه خانواده‌های شان بودند. بر اساس گزارش‌هایی که رسانه‌ها به آن دست یافته‌اند، شماری از جان‌باختگان افسران نظامی حکومت پیشین بودند که در حوزه خنثی‌سازی مواد انفجاری آموزش دیده بودند.
این افسران در حالی جان خود را از دست دادند که اخیراً یوناما در گزارش سه‌ماهه خود اعلام کرده است مهاجرانی که از ایران و پاکستان به افغانستان بازگردانده می‌شوند، توسط طالبان با شکنجه، بدرفتاری، بازداشت‌های بی‌دلیل و تهدیدات امنیتی مواجه هستند. یوناما گزارش داده که با وجود اعلام عفو عمومی از سوی طالبان، مقامات امنیتی دولت پیشین و کارمندان سابق همچنان با خطر مواجه‌اند. از زمان بازگشت طالبان، گزارش‌های متعددی درباره بازداشت، شکنجه و مرگ مشکوک نظامیان دولت پیشین منتشر شده که طالبان آن‌ها را بی‌اساس می‌خواند.
انتقال سریع اجساد قربانیان با هلیکوپترهای نظامی
در این میان، طالبان اعلام کرده‌اند که سپاه «الفاروق» در غرب افغانستان، پیکر قربانیان را با دو هواپیما به کابل منتقل کرده است.
این امر ابهامات درباره این حادثه را تقویت می‌کند؛ زيرا با انتقال اجساد، هیچگونه زمینه‌ای برای تحقیقات مستقل درباره این فاجعه باقی نمی‌ماند.
اتوبوس با چه تصادف کرد؟
در حالی که نگرانی‌ها درباره عمدی بودن این حادثه با هدف قرار دادن نظامیان شدت گرفته، برخی منابع می‌گویند اتوبوس حامل پناهجویان با هیچ وسیله دیگری تصادف نکرده و به‌طور ناگهانی دچار آتش‌سوزی شده است. این در حالی است که در ویدیوهای منتشرشده از حادثه، هیچ تصویری از موتورسیکلت و کامیون مورد اشاره دیده نمی‌شود. همچنین در فهرست منتشرشده از نام جان‌باختگان، نامی از راننده موتورسیکلت یا کامیون وجود ندارد. بر اساس تصاویر و اسنادی که به دست رسانه‌ها رسیده، عنوان جان‌باختگان بیشتر با عباراتی چون «عودت‌کننده از ایران»، «عودت‌کننده از بندر اسلام‌قلعه»، «مهاجر اخراج‌شده از ایران» و «عودت‌کننده افغان از مرز اسلام‌قلعه» ذکر شده و هیچ اطلاعات دقیقی از هویت سرنشینان وسایل نقلیه دیگر در دست نیست.
آتش‌سوزی غیرعادی
از سوی دیگر، در حالی که نام دو سرنشین وسایل نقلیه دیگر مشخص نیست، برخی کارشناسان این پرسش را مطرح کرده‌اند که چرا اتوبوس به‌سرعت دچار آتش‌سوزی شده است. شدت آتش‌سوزی به‌حدی بوده که احتمال برخورد با مواد منفجره قدرتمند مطرح شده، اما آیا یک موتورسیکلت و کامیون باربری بدون اینکه حامل نفت یا مواد نفتی باشند، ظرفیت چنین انفجار و آتش‌سوزی را دارند؟
این پرسش‌ها در حالی مطرح می‌شود که بلافاصله پس از حادثه، طالبان با متهم کردن شرکت مسافربری و احضار مسئولان آن، موج رسانه‌ای گسترده‌ای به راه انداختند و کنترل اوضاع را در دست گرفتند؛ اما در نهایت، با کنار هم قرار دادن گزاره‌هایی چون هویت نظامی کشته‌شدگان و نحوه وقوع آتش‌سوزی در فضایی که طالبان به‌طور کنترل‌شده آن را مدیریت می‌کنند، تنها یک روایت به جامعه و رسانه‌ها ارائه شده است. این امر پرسشی جدی را زنده کرده: آیا این حادثه واقعاً یک تصادف بوده است؟
«آخرین اخبار افغانستان را در ایراف بخوانید»
بیشتر بخوانید:
ابراز همدردی نمایندگی‌های سیاسی و فرهنگی ایران در رابطه با حادثه هرات
سانحه مرگبار رانندگی برای یک اتوبوس در هرات؛ سخنگوی طالبان تسلیت گفت
افزایش تلفات سانحه رانندگی برای یک اتوبوس در هرات به ۷۹ نفر؛ واکنش‌های گسترده در افغانستان و جهان
تصادف مرگبار اتوبوس در هرات؛ شمار تلفات به ۷۱ نفر افزایش یافت + فیلم
