طالبان امروز ۲۸ مردادماه را به مناسبت صدوششمین سالگرد استقلال افغانستان از انگلیس، تعطیلی عمومی اعلام کرده‌اند. این گروه از زمانی که دوباره قدرت را به دست گرفته، از این روز به‌طور ویژه استقبال می‌کند. حکومت طالبان با تأکید بر اهمیت استقلال افغانستان، از آن به‌عنوان نمادی از استقلال و احترام به تاریخ کشور یاد می‌کند، اما ضمن تجلیل از این روز، با پیوند زدن آن به پیروزی خود در افغانستان و شکست آمریکا، در تلاش است تا بازگشت دوباره خود به قدرت را نیز هم‌تراز استقلال افغانستان از انگلیس مطرح کند.
چنان‌که بسیاری از ناظران می‌گویند، این اقدامات طالبان تلاشی برای نمایش قدرت و کسب حمایت افکار عمومی است. در بسیاری از بیانیه‌های رسمی طالبان، ضمن تجلیل از این روز، بازگشت خود به افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی از این کشور را با استقلال از انگلیس یکسان انگاشته و سعی می‌کنند این دو رویداد را مشابه هم نشان دهند. به‌عبارت دیگر، طالبان با استفاده از این نماد و هم‌پوشانی آن با پیروزی خود، به دنبال کسب مشروعیت هستند. گفتنی است که طالبان از زمانی که برای بار دوم پای در میدان قدرت نهاده‌اند، از نمادها برای اعتبار خود بسیار استفاده کرده‌اند.
از نمادگرایی طالبان تا واقعیت میدان
طالبان موفق شدند با قدرت نظامی در افغانستان و توان سیاسی در مذاکرات با ایالات متحده، برای دومین بار قدرت را به دست بگیرند. بازگشت برق‌آسا، غیرمنتظره و مسیر هموار آن‌ها به قدرت، این گروه را خیلی زودتر از آنچه پیش‌بینی شده بود، به حاکمان افغانستان تبدیل کرد. اما برخلاف مسیر آسان و هموار رسیدن به قدرت، تداوم این راه برای آن‌ها ساده نبوده است.
پس از گذشت چهار سال از حاکمیت دوباره طالبان، به‌جز روسیه تاکنون هیچ کشور دیگری آن‌ها را به رسمیت نشناخته است. تلاش‌های دیپلماتیک طالبان برای متقاعد کردن کشورهای منطقه و جهان برای قانونی خواندن دولت آن‌ها همچنان ناکام مانده است؛ هرچند احتمالاً برخی از کشورها در حال بررسی این گزینه هستند. اگرچه بسیاری از کشورها تعاملات خود را با حاکمان کابل از سر گرفته و حتی تعمیق کرده‌اند، اما بی‌اعتمادی همچنان در روابط وجود دارد. در این میان گمانه‌هایی وجود دارد که برخی از کشورها طالبان را به رسمیت بشناسند، اما مسئله شناسایی طالبان هنوز بزرگ‌ترین موضوع در رابطه با افغانستان تحت حاکمیت این گروه و جدی‌ترین چالش برای طالبان است.
نیاز شدید طالبان به مسئله شناسایی بین‌المللی، رابطه‌ای جدی با وجهه، اعتبار و استقلال این گروه دارد. از سوی دیگر، سیاست خارجی، تعاملات دیپلماتیک و بازیگری در عرصه بین‌المللی، سخت به این مسئله گره خورده است.
تقلای طالبان برای جلب توجه جهان، اما معنایی بسیار متناقض با استقلالی دارد که از آن صحبت می‌کنند. ادعای استقلال طالبان از کنترل بازیگران خارجی در حالی است که اکنون این گروه برای ادامه مسیر، به شناسایی بین‌المللی نیازمند است.
جبهه داخلی؛ بحران مشروعیت و مقبولیت
از سوی دیگر، طالبان در جبهه داخلی نیز در حال جنگیدن هستند. اگرچه این گروه در تلاش برای نشان دادن افغانستانی یکپارچه است، اما بر کسی پوشیده نیست که شهروندان افغانستان در مورد حاکمیت مشروع طالبان اجماع نظر ندارند. اگرچه طالبان با استفاده از زور بر قدرت نشسته و حکومت خود را ادامه داده‌اند، اما هنوز از بحران مشروعیت و مقبولیت داخلی رنج می‌برند.
این در حالی است که مخالفان خارج‌نشین این گروه، حتی اگر طالبان آن‌ها را قبول نداشته باشد، به‌عنوان بخشی از بدنه اجتماع افغانستان، حاکمیت این گروه را قبول ندارند و جسته‌وگریخته به مبارزات خود در این مدت ادامه داده‌اند.
ورشکستگی اقتصاد پس از گذشت چهار سال
طالبان به‌تازگی چهار سالگی خود را پشت سر گذاشته‌اند. اما از آگوست ۲۰۲۱ تاکنون، این کشور همچنان با یک بحران اقتصادی عمیق دست‌وپنجه نرم می‌کند. فقر و بیکاری همچنان بر اقتصاد مردم سایه افکنده است و راه برون‌رفت از آن هنوز پیدا نشده است.
سازمان ملل متحد در آخرین گزارش خود هشدار داده است که فقر و گرسنگی در این کشور به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و بیش از نیمی از شهروندان به کمک‌های بشردوستانه نیازمند هستند. این در حالی است که موج بازگشت مهاجران از کشورهای پاکستان و ایران به افغانستان، بحران را دوچندان کرده است.
گزارش‌ها در حالی از بحران‌های اقتصادی و انسانی در افغانستان هشدار می‌دهند که طالبان مفتخر است قراردادهای بزرگ معدنی با کشورهای منطقه، به‌ویژه چین، بسته است. وزارت معادن طالبان به‌تازگی اعلام کرده است که قرارداد استخراج معدن مس عینک برای ۱۵ سال دیگر با یک شرکت چینی تمدید شده است. اما تاکنون هیچ نتیجه ملموسی از پیشرفت قراردادهای معدنی این گروه بر اقتصاد افغانستان دیده نشده است.
هرچند طالبان می‌گوید که آن‌ها با اتکا به منابع داخلی، اقتصاد خود را نجات داده‌اند، اما گزارش‌های بین‌المللی از نیازمندی شدید به کمک‌های بین‌المللی حکایت دارد. افغانستان همچنان برای عبور از بحران، وابسته به کمک‌های خارجی است.
واقعیت میدان؛ فاصله تا استقلال
بنابراین، هرچند طالبان در تلاش بوده‌اند با استفاده از نمادها، از جمله روز استقلال، در جریان چهار سال گذشته خود را سرپا نگه دارند، اما واقعیت میدان حاکی از چیز دیگری است. این گروه امروز در حالی برای استقلال جشن می‌گیرد که کنترل هوایی کشور را هنوز در اختیار ندارد. پرواز هواپیماهای بی‌سرنشین در آسمان افغانستان که به‌طور قطعی مشخص نیست از کجا آمده و متعلق به چه کشوری است، طالبان را به دردسر انداخته است.
همچنین، و بنابر گزارش‌ها، این گروه نتوانست چهارمین سالگرد «پیروزی» خود را در بگرام به دلیل فشارهای آمریکا برگزار کند. بگرام که سال گذشته صحنه نمایش قدرت طالبان با استفاده از تسلیحات آمریکایی در سالگرد بازگشت بود، اما امسال چراغ‌هایش برای جشن «پیروزی» طالبان خاموش ماند. برخی ناظران می‌گویند فشارهای آمریکا و مناقشه طالبان و آمریکا بر سر این پایگاه نظامی، منجر به آن شد که طالبان امسال در این پایگاه «رژه پیروزی» برگزار نکنند.
